Nhiều bậc phụ huynh hiện nay đang áp dụng phương pháp "giáo dục dân chủ", với niềm tin rằng việc tôn trọng ý kiến của con cái sẽ giúp trẻ phát triển tốt hơn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng, trong nhiều trường hợp, việc chiều chuộng trẻ quá mức lại dẫn đến những hệ quả tiêu cực. Nhiều trẻ em trở nên bướng bỉnh, ích kỷ và thiếu trách nhiệm hơn.
Một bà mẹ gần đây chia sẻ câu chuyện của mình và khiến cộng đồng mạng tranh luận sôi nổi. Cô luôn tôn trọng sở thích, quyết định của con, không áp đặt bất cứ điều gì. Nhưng sau nhiều năm, con gái cô trở thành một đứa trẻ bất cần, thiếu trách nhiệm và không biết sẻ chia.
Vậy sai lầm nằm ở đâu? Liệu có phải chúng ta đang hiểu sai về "tôn trọng con cái" và vô tình hủy hoại chúng? Dưới đây là 3 bài học quan trọng mà cha mẹ nào cũng nên biết.
1. Nhượng bộ không giới hạn chính là phá huỷ quy tắc
Tại một khu vui chơi, một bà mẹ đã cam kết với con rằng thời gian chơi chỉ kéo dài 30 phút. Tuy nhiên, khi đứa trẻ bắt đầu mè nheo và khóc lóc, bà mẹ đã mềm lòng và cho phép con chơi thêm một giờ nữa. Tình huống này có phải là điều quen thuộc với nhiều bậc phụ huynh?
Ảnh minh họa.
Ngoài ra, có những bậc cha mẹ hứa cho con chơi điện thoại trong 30 phút, nhưng khi trẻ xin thêm thời gian, khoảng thời gian đó có thể kéo dài lên đến 2 tiếng. Hay như việc hứa cho con một chiếc kẹo, nhưng khi trẻ khóc lóc đòi thêm, cha mẹ lại nhượng bộ.
Thậm chí, trong các thỏa thuận về việc làm việc nhà, khi trẻ viện cớ mệt mỏi, nhiều bậc phụ huynh cũng thường làm thay cho con. Những tình huống này không chỉ phản ánh sự mềm lòng của cha mẹ mà còn đặt ra câu hỏi về việc duy trì kỷ luật và nguyên tắc trong giáo dục trẻ.
Việc nuông chiều trẻ em có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng. Trẻ sẽ học được rằng, quy tắc có thể bị phá vỡ chỉ bằng cách khóc lóc hoặc năn nỉ. Khi lớn lên, chúng có thể thiếu kỷ luật, dễ buông thả bản thân và không có trách nhiệm với cuộc sống. Điều này khiến trẻ gặp khó khăn trong việc thích nghi với xã hội, vì không phải lúc nào mọi thứ cũng diễn ra theo ý muốn của chúng.
Để tránh những hậu quả này, các bậc cha mẹ thông minh nên đặt ra quy tắc và tuân thủ một cách kiên định, thay vì để trẻ thao túng cảm xúc của mình.
2. Đáp ứng mọi yêu cầu chính là nuôi dạy "đứa trẻ khổng lồ"
Một bà mẹ từng tự hào rằng mình luôn đáp ứng mọi mong muốn của con. Cô mua cho con những món đồ yêu thích, chở con đi học mỗi ngày dù trời nắng hay mưa. Nhưng đến một ngày, khi cô từ chối mua cho con một đôi giày thể thao trị giá 1 triệu, cậu bé lập tức ném sách, đập bàn và hét lên: "Mẹ không biết kiếm tiền sao?".
Khi cha mẹ luôn đáp ứng mọi yêu cầu của con cái, trẻ sẽ hình thành suy nghĩ rằng cha mẹ có trách nhiệm phục vụ mình. Điều này dẫn đến việc khi bị từ chối, trẻ dễ dàng cáu giận và mất kiểm soát, không biết đặt mình vào vị trí của người khác. Hệ quả là trẻ không học được bài học quan trọng rằng cuộc sống không phải lúc nào cũng diễn ra theo ý muốn.
Để khắc phục tình trạng này, cha mẹ cần dạy con hiểu rằng:
- Để đạt được điều gì, trẻ phải nỗ lực xứng đáng.
- Không phải lúc nào cũng có thể đòi hỏi, mà cần học cách biết ơn những gì mình đang có.
Việc giáo dục trẻ về giá trị của sự nỗ lực và lòng biết ơn sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện hơn trong tương lai.
3. Cho con tự do quá nhiều sẽ dập tắt động lực
Trẻ nhỏ thường chưa đủ nhận thức để phân biệt điều gì là quan trọng trong cuộc sống. Nếu cha mẹ chỉ tôn trọng ý kiến của trẻ mà không có sự định hướng, trẻ có thể dễ dàng bỏ qua những hoạt động cần thiết cho sự phát triển.
Chẳng hạn, trẻ có thể từ chối học đàn chỉ vì "không thích", không hoàn thành bài tập vì "thấy chán", hoặc thiếu động lực trong việc phát triển bản thân. Điều này có thể dẫn đến việc trẻ bỏ lỡ nhiều cơ hội quý giá trong tương lai.
Cha mẹ không nên phó mặc con muốn làm gì thì làm. Thay vào đó, hãy định hướng và đồng hành để con hình thành thói quen kỷ luật, phát triển tư duy và có trách nhiệm với chính mình.