Tôi nghỉ hưu ở tuổi 55 với khoản lương hưu hơn 6 triệu/tháng. Chồng tôi cũng có lương hưu khoảng 4 triệu. Tính ra mỗi tháng, hai vợ chồng có khoảng 10 triệu để chi tiêu, chưa kể tiền tiết kiệm lẻ tẻ trước đó. Nghe qua tưởng là đủ, thậm chí nhiều người còn nói: “Bằng này tiền, về hưu sống kiểu gì mà chẳng ổn”.
Nhưng không! Cuộc sống tuổi già không hề đơn giản như tôi từng nghĩ. Tiền thuốc men, sinh hoạt, quà cáp cho cháu nội – ngoại, rồi cả những khoản hỏng hóc bất ngờ trong nhà… Mọi thứ đổ dồn khiến tôi từng có lúc phải lén rút tiền tiết kiệm để "chống đỡ".
Và khi ngồi so lại từng khoản đã chi, tôi chợt nhận ra: không phải vì nghỉ hưu nghèo đi, mà vì một số thói quen chi tiêu nhỏ nhưng dai dẳng đã "ngốn" ví tiền của tôi suốt nhiều năm trước đó.
1. Mua những thứ “rẻ rẻ” vì nghĩ không đáng bao nhiêu
Trước đây, cứ mỗi lần đi siêu thị hoặc lướt mua sắm online, tôi lại tự nhủ: “Ôi cái khăn này có 39 nghìn, rẻ quá!”, “Bộ cốc này giảm còn có 89 nghìn, mua thêm vài cái để dùng dần cũng không sao”… Dần dà, trong nhà chất đầy những món “rẻ nhưng không cần thiết”.
Tôi từng có tới hơn 20 chiếc khăn lau đủ loại, 3 bộ cốc giống nhau, 5 hộp nhựa đựng đồ chưa khui, và cả một kệ bếp chật kín những dụng cụ “dùng một lần rồi để đó”.
Sau này, khi dọn dẹp để chuyển về căn hộ nhỏ hơn, tôi cho đi hàng chục món. Lúc ấy mới ngẫm: nếu mỗi tháng tôi cắt 3-4 khoản “chỉ vài chục nghìn”, thì trong 10 năm qua, tôi đã tiết kiệm được hàng chục triệu.
Bài học rút ra: Cái “rẻ” không hẳn là tiết kiệm. Nó có thể là những khoản ngốn tiền âm thầm nếu bạn không kiểm soát.
2. Chi tiền cho con cháu mà không có giới hạn
Là bà nội, bà ngoại, ai chẳng thương cháu? Mỗi lần con gái gọi điện “Mẹ ơi, con hết bỉm cho bé”, hay “Mẹ ơi con định cho bé học thêm tiếng Anh”, tôi đều rút ví hỗ trợ ngay mà chẳng suy nghĩ.
Ban đầu tôi nghĩ: “Mình giúp con một ít, mai kia con khá hơn lại lo cho mình”. Nhưng rồi dần dần, con cái coi đó là chuyện tất nhiên. Có tháng, tôi chi hơn 2 triệu cho các khoản phụ cho cháu mà vẫn không đủ.
Một hôm, tôi bị tụt huyết áp, phải đi khám đột xuất. Tôi không dám gọi con vì sợ nó đang bận. Lúc nhìn số dư tài khoản còn chưa tới 300.000 đồng, tôi mới choáng váng nhận ra
3. Không theo dõi chi tiêu – và nghĩ “mỗi tháng cũng chỉ tiêu chừng ấy”
Suốt 10 năm trước khi nghỉ hưu, tôi chưa từng ghi lại chi tiêu hàng tháng. Tôi nghĩ đơn giản: lương 10 triệu, tiêu chừng ấy, tiết kiệm được thì tốt, không thì cũng chẳng sao.
Chỉ đến khi nghỉ hưu, thu nhập giảm mà chi phí vẫn giữ nguyên, tôi mới sốt sắng tìm cách ghi lại mọi khoản. Và tôi phát hiện ra sự thật "đắng lòng": Có những tháng, tôi chi hơn 2 triệu cho đồ ăn vặt, nước giải khát, cà phê – chỉ vì tiện tay mua lúc đi chợ hoặc ghé siêu thị.
Tôi cũng từng đóng tiền cho 2–3 dịch vụ xem phim, đọc sách online cùng lúc mà quên hủy. Chúng âm thầm trừ tiền hàng tháng, mỗi lần vài chục nghìn, nhưng gộp lại lại ngốn cả triệu mỗi năm.
Từ khi có bảng chi tiêu, tôi mới biết mình cần điều chỉnh chỗ nào. Tôi đặt hạn mức cho từng hạng mục: 3 triệu ăn uống, 2 triệu sinh hoạt cố định, 1 triệu y tế – thuốc men, còn lại là khoản linh hoạt. chính mình đã tiêu hết tiền hưu vì không có ranh giới tài chính với con cháu.
Từ sau lần đó, tôi thống nhất với con: Bố mẹ vẫn giúp trong khả năng, nhưng không thể bao hết mọi khoản học thêm, sắm đồ, đi chơi cho cháu. Mỗi tháng, tôi để riêng ra 500.000 đồng cho “quỹ yêu thương” – chi cho cháu, nhưng không vượt quá.
Bài học sau khi “suýt trắng tay”
Giờ đây, tôi sống trong một căn hộ nhỏ, mỗi sáng đi chợ với danh sách có sẵn, mỗi tối ghi lại chi tiêu trong sổ nhỏ. Nhờ đó, tôi có thể duy trì mức sống thoải mái trong 8–10 triệu/tháng – vẫn có khoản tiết kiệm nhỏ và không phải ngửa tay xin con.
Nếu bạn đang ở tuổi 45–55, tôi chỉ mong bạn làm sớm 3 điều này:
Tập ghi chi tiêu từ hôm nay – để biết rõ mình đang tiêu tiền cho điều gì.
Chọn lọc lại cách mua sắm – tránh mua vì “rẻ”.
Lập ranh giới tài chính với con cháu – càng rõ ràng, càng thoải mái về sau.
BẢNG CHI TIÊU MẪU THÁNG – NGƯỜI NGHỈ HƯU (6 TRIỆU/THÁNG)
| Hạng mục | Số tiền (VNĐ) | Ghi chú |
|---|---|---|
| Tiền ăn (cơ bản) | 2.200.000 | Đi chợ nấu ăn tại nhà, ăn sáng nhẹ nhàng |
| Tiền điện – nước – gas | 600.000 | Gồm điện, nước, gas nấu ăn |
| Thuốc men – sức khỏe | 500.000 | Mua thuốc bổ, khám định kỳ |
| Đi lại – xăng xe | 300.000 | Dùng xe máy hoặc xe buýt |
| Điện thoại – Internet | 250.000 | Gói combo tiết kiệm |
| Quà cáp – hiếu hỉ | 400.000 | Cho bạn bè, người thân |
| Chi tiêu cá nhân (quần áo, cắt tóc...) | 300.000 | Duy trì cơ bản |
| Dự phòng – tiết kiệm | 1.000.000 | Phòng khi cần gấp |
| Tổng cộng | 5.550.000 | Còn dư 450.000 cho phát sinh |
Tóm lại: Không phải nghỉ hưu mới bắt đầu sống khổ, mà là vì những sai lầm nhỏ trong chi tiêu tích tụ qua năm tháng. Ai cũng muốn sống nhàn khi về già – vậy thì, hãy bắt đầu sửa những thói quen chi tiêu ngay từ hôm nay.