1. Dầu lạc ép thủ công
Nhiều người thích dầu lạc ép thủ công vì mùi thơm đặc trưng, nhưng đây cũng là “vùng đất màu mỡ” của độc tố aflatoxin, chất gây ung thư mạnh. Khác với dầu tinh luyện, dầu ép thủ công chưa qua xử lý kỹ, tạo điều kiện để aflatoxin “trú ngụ”.
Aflatoxin cũng có thể xuất hiện trong lạc, ngô hoặc các sản phẩm ngũ cốc bị mốc. Khi bảo quản, nên giữ nơi khô ráo, thoáng khí, và dứt khoát loại bỏ thực phẩm có dấu hiệu mốc.
Còn nếu đũa hay thớt vô tình tiếp xúc với thực phẩm chứa aflatoxin, bạn không cần vứt cả bộ. Chất này cần môi trường giàu dinh dưỡng để sinh sản, còn trên bề mặt gỗ hoặc nhựa của đồ dùng nhà bếp rất khó hình thành độc tố. Sau khi rửa, nên làm khô bằng cách phơi hoặc sấy, thớt lau sạch và để thẳng, đồng thời thường xuyên khử trùng.
2. Trầu cau
Trầu cau được Tổ chức Y tế Thế giới xếp vào nhóm 1, chất gây ung thư rõ ràng, chủ yếu gây ung thư khoang miệng. Việc nhai trầu cau còn rất dễ nghiện, một khi bắt đầu thì khó bỏ.
Ung thư khoang miệng là loại ung thư vùng đầu cổ phổ biến, với khoảng 300.000 ca mới mỗi năm trên toàn cầu, gần một nửa tử vong. Riêng ở Trung Quốc, mỗi năm khoảng 58.000 ca mới, nam giới chiếm hơn 70%.
Tin tốt là ung thư khoang miệng dễ phát hiện sớm, với tỷ lệ chữa khỏi cao, có thể tới 90% nếu được phát hiện sớm. Nhưng ở giai đoạn trung - muộn, tỷ lệ sống sau 5 năm chỉ còn 55-65%. Vì vậy, tránh xa trầu cau chính là bảo vệ tính mạng mình.
3. Khói dầu khi nấu ăn
Khói dầu từ nấu nướng là nguồn ô nhiễm không khí trong nhà chính, tác động nghiêm trọng đến sức khỏe.
Đáng chú ý, ung thư phổi đã vượt ung thư vú trở thành loại ung thư phổ biến nhất ở nữ giới, dù phụ nữ hút thuốc rất ít. Một nguyên nhân quan trọng chính là khói dầu từ bếp.
Trong khói dầu có các chất độc như benzo[a]pyrene, acrolein, làm tăng nguy cơ ung thư phổi. Nghiên cứu cho thấy, phụ nữ không hút thuốc nhưng tiếp xúc lâu dài với khói dầu khi xào nấu có nguy cơ ung thư phổi cao gấp 3,79 lần.
Cách giảm nguy cơ: bật hút mùi trước khi nấu, giữ máy chạy vài phút sau khi nấu xong để khói tan hết; hạn chế xào, chiên, rán, ưu tiên hấp, luộc, nướng, trộn lạnh. Nếu hút mùi yếu, có thể dùng lò vi sóng hoặc lò nướng thay cho bếp than/hơi.
4. Cá sống và hải sản nước ngọt
Nếu từng đi du lịch các tỉnh miền Nam ven biển, hẳn bạn đã từng thử cá sống, cháo cá sống hay hải sản nước ngọt.
Cần cảnh giác với sán lá gan nhỏ (Clonorchis sinensis), ký sinh trùng phổ biến trong cá nước ngọt, được xếp vào nhóm 1, chất gây ung thư. Ăn sống cá nước ngọt là nguyên nhân chính gây nhiễm ký sinh trùng này.
Hiện đã biết gần 70 loại cá nước ngọt có khả năng nhiễm sán lá gan. Vì vậy, nên tránh ăn sống, và khi chế biến tại nhà, cần tách riêng thớt, dao, dụng cụ cho cá sống và cá chín, tránh lây chéo.
Nguồn và ảnh: Sohu