Ngày Mùng 1 luôn mang ý nghĩa mở đầu. Mở cửa hàng, mở ví, mở lời nói và cả mở vận. Vì vậy, việc thắp hương vào buổi sáng ngày đầu tháng được xem như bước khởi động tinh thần giúp gia đình hướng tới sự bình an.
Tuy nhiên, dù là nghi thức quen thuộc, nhiều nhà vẫn mắc phải những lỗi rất nhỏ nhưng lại bị coi là thiếu sự trang trọng cần thiết. Đôi khi chỉ vì vội, đôi khi do thói quen lâu ngày. Điển hình là 6 điều kiêng kỵ dưới đây, ai cũng nên biết để không phạm phải!
1. Đốt quá nhiều nhang khiến khói dày đặc và phản tác dụng
Không ít người có thói quen cắm cả bó nhang với suy nghĩ càng nhiều càng tốt. Thực tế, ngày Mùng 1 chỉ cần một hoặc ba nén để tượng trưng cho lòng thành. Khi cắm quá nhiều, bàn thờ ngập khói, mùi hương trở nên nồng và gây cay mắt. Với nhà nhỏ hoặc chung cư, khói dễ lan khắp phòng, bám vào đồ nội thất và gây khó chịu suốt cả ngày. Điều quan trọng là không phải lượng nhang, mà là sự tôn kính qua hành động và thái độ. Một số người lớn tuổi cũng nhắc rằng khói quá đặc có thể khiến không gian thiếu thanh sạch, làm mất đi sự trang nghiêm vốn có của bàn thờ gia đình.
2. Thắp hương bằng bật lửa bẩn hoặc que diêm ẩm gây mùi khétDân gian không kiêng bật lửa hay diêm, mà kiêng sự cẩu thả khi dùng. Đầu bật lửa để lẫn vào túi quần, dính dầu hoặc ám bụi, khi bật rất dễ tạo mùi khét khó chịu. Que diêm ẩm cũng dễ tắt nửa chừng, tạo ra luồng khói đen. Những mùi này bám vào nén hương và lan trong phòng, làm mất đi sự trong trẻo mà bàn thờ cần có. Tốt nhất, gia đình nên để riêng bật lửa sạch hoặc hộp diêm khô trong tủ thờ, không trộn lẫn với đồ bếp hay dụng cụ linh tinh.
3. Thắp hương khi bàn thờ còn bụi hoặc nước trên bàn chưa được thayBàn thờ là nơi đại diện cho sự trang nghiêm. Chỉ một lớp bụi mỏng cũng tạo cảm giác bị bỏ quên. Nhiều người dọn nhà trước mắt rất kỹ nhưng lại quên lau nhẹ mặt bàn thờ mỗi sáng Mùng 1.
Nước trong ly cúng để qua đêm đôi khi đã đục hoặc lẫn vài hạt bụi li ti mà mắt thường khó thấy. Nếu thắp hương trong tình trạng này, cảm giác thiếu chỉn chu sẽ rất rõ. Trước khi thắp hương, bạn chỉ cần dành ra vài phút: thay nước sạch, lau nhẹ mặt bàn thờ bằng khăn khô hoặc khăn đã vắt ráo. Việc này không nặng nề, nhưng lại thể hiện sự thành tâm nhất.

Ngày Mùng 1 không yêu cầu lễ lớn. Tuy nhiên nhiều gia đình lại bày mâm cúng rất cầu kỳ vì nghĩ càng đủ càng tốt. Trái cây chồng lên nhau, hoa quá to che mất chân nhang, đồ ngọt đặt sát mép rất dễ rơi. Khi bàn thờ chật kín đồ, việc thắp hương trở nên khó khăn và thiếu sự trang nghiêm. Theo các thầy chuyên nghiên cứu văn hóa truyền thống, lễ ngày đầu tháng chỉ cần hoa tươi, nước sạch và đĩa trái cây nhỏ. Gọn gàng giúp không gian thờ cúng sáng sủa và dễ chịu hơn.
5. Thắp hương trong khi quạt vẫn bật hoặc cửa mở gió lớnGió mạnh khiến khói hương xoáy loạn, tạt qua tạt lại, tàn hương rơi trên đồ cúng hoặc sàn nhà. Một số gia đình đặt bàn thờ gần cửa sổ, chỉ cần gió lùa cũng khiến nén nhang cháy nhanh bất thường.
Ngoài việc mất an toàn, điều này còn bị coi là thiếu sự tĩnh lặng cần thiết khi thắp hương. Tốt nhất hãy tắt quạt và khép cửa vài phút để không gian ổn định rồi mới châm hương.
6. Thắp hương khi tâm trạng bực bội hoặc vội vàngNgày Mùng 1, nhiều người vội đi làm hoặc bận việc nên thắp hương nhanh cho xong. Một số khác còn cáu gắt từ chuyện gia đình rồi mang tâm trạng đó lên bàn thờ.

Dù không mê tín, nhưng dân gian luôn nhắc rằng nghi thức thờ cúng cần sự bình tĩnh. Khi tâm trí rối, lời khấn dễ lộn xộn, tay chân hấp tấp khiến dễ làm đổ đồ, rơi hương, thậm chí bỏ quên các thao tác quan trọng như thay nước hay chỉnh lại chân nhang.
Hãy dừng lại vài giây, hít sâu và để tâm nhẹ xuống. Một phút chậm lại không làm trễ công việc nhưng lại giữ trọn sự tôn kính.
* Thông tin trong bài mang tính chiêm nghiệm, tham khảo