Một ông bố bất ngờ nổi nóng lúc hơn 22 giờ đêm, gửi tin nhắn chất vấn cô giáo trong nhóm phụ huynh của lớp 4/3, Trường Thực nghiệm An Cát Lộ (Hàng Châu, Trung Quốc) gây bão. Chỉ trong 13 phút, ông liên tục gửi 6 tin nhắn. Điều kỳ lạ là "cơn bão" ấy lại bắt nguồn từ… một con thằn lằn xuất hiện trong lớp học.
Chiều hôm đó, khi cô Lưu đang ngồi trong lớp, bỗng một con thằn lằn chạy vào hàng ghế phía sau. Lũ trẻ ngay lập tức reo hò, người sợ hét ầm, người gan dạ chạy đến bắt. Cuối cùng, bạn Trương (tên đã thay đổi) nhẹ nhàng đặt con thằn lằn lên bậu cửa sổ và thả đi.
Lớp 4/3 có một hoạt động mang tên "nhật ký chuyển tay": mỗi ngày 8 học sinh viết lại một câu chuyện xảy ra trong lớp, không phân biệt tốt, xấu. Cô Lưu sẽ đăng toàn bộ lên nhóm phụ huynh như một cách giúp bố mẹ hiểu đời sống của con.
Trong tuần đó, có 3 bài viết về… con thằn lằn. Điều đặc biệt là: cùng một sự việc nhưng thành ba phiên bản khác nhau.
Một bài kể thằn lằn bị "làm đau rồi chết", mang giọng thương cảm.
Một bài mô tả thằn lằn như nhân vật siêu năng lực, "bay tường vượt nóc".
Một bài ghi lại chi tiết bạn Trương "nhẹ nhàng mở tay", mô tả đầy tinh tế.
Cô Lưu nói: "Ba góc nhìn, ba câu chuyện, ba thế giới của trẻ. Đó chính là giá trị của việc viết nhật ký.
Tuy nhiên, khi đọc nhật ký của em Du, bài miêu tả con thằn lằn bị chết, có nhắc đến chi tiết bạn Trương (là tên con của anh) góp phần vào việc đó, người bố đã vô cùng phẫn nộ. Ông lo con mình bị hiểu lầm là "kẻ tàn nhẫn", sợ con bị tổn thương lòng tự trọng và thậm chí lo bài viết lan truyền gây ảnh hưởng suốt đời.
Ảnh minh hoạ
Ông liên tiếp gửi 6 tin nhắn gay gắt:
1/ Tôi đã xem đoạn văn về con thằn lằn mà bạn Du viết và được đăng trong nhóm hôm qua. Trong đó có nhắc rằng con tôi "tàn nhẫn" đối xử với con thằn lằn, cùng với vài bạn khác "tra tấn khiến nó chết"!
Xin hỏi, đây là một câu chuyện hư cấu hay là sự việc thực tế đã xảy ra? Nếu chỉ là truyện mang tính tưởng tượng, vậy tại sao giáo viên lại trực tiếp nêu tên thật của con tôi? Nếu là sự thật, vậy cô hoặc học sinh viết bài đã thực sự tìm hiểu đúng tình hình lúc đó hay chưa? Nếu chưa, thì việc đăng tải như vậy trong nhóm có phải là không thỏa đáng?
2/ Cô cũng biết rằng lòng tự trọng của trẻ con rất mạnh. Bị cáo buộc như vậy một cách vô cớ, liệu có gây ảnh hưởng tâm lý cho cháu không? Liệu cháu có bị một số bạn bè cô lập ở trường hay không? Xin hỏi, trách nhiệm này sẽ do ai chịu?
3/ Theo như tôi tìm hiểu từ con mình, nội dung bài viết khác rất nhiều so với tình hình thực tế. Cuối cùng, con thằn lằn đã bình an bò xuống tường bên ngoài cửa sổ, hoàn toàn không bị thương. Những bạn cùng chứng kiến có: bạn Phan, bạn Vương, bạn Chu…
4/ Việc trẻ con có trí tưởng tượng phong phú, chúng tôi có thể hiểu. Nhưng giáo viên chưa điều tra rõ sự việc mà đã nêu tên thật rồi đăng lên nhóm, nếu bài này bị lan truyền lên mạng xã hội, xin hỏi hậu quả sẽ được khắc phục thế nào? Ảnh hưởng đó đối với một đứa trẻ có thể kéo dài cả đời! Cô đã cân nhắc đến điều này chưa?
5/ Nếu sự việc đúng như bài viết, chỗ nào con tôi sai chúng tôi sẽ nghiêm khắc dạy bảo. Nhưng sự thật rốt cuộc là như thế nào? Cô đã nắm rõ chưa?
6/ Truyền thông và báo chí đều có cơ chế kiểm duyệt rất nghiêm ngặt. Xin hỏi cô có hiểu vì sao cơ chế này tồn tại không?
Những dòng tin nặng nề khiến bầu không khí nhóm lớp trở nên căng như dây đàn.
Cô giáo bình tĩnh, đọc lại toàn bộ rồi trả lời trong 6 mục rõ ràng:
1. Trước hết, về chuyện "con thằn lằn ghé thăm lớp 4/3": hôm đó tôi luôn có mặt trong lớp, từ đầu đến cuối đều quan sát cách các con phản ứng và đối xử với con vật (như nhật ký của bạn Trịnh có ghi lại).
2. Ngoài bài viết của bạn Du, còn có bài của bạn Lâm và của bạn Trịnh, ba học sinh, ba góc quan sát khác nhau về cùng một sự việc. Trong bài của bạn Trịnh, đoạn miêu tả bạn Trương "đặt nhẹ xuống" và "mở nhẹ ngón tay" thật sự đã tái hiện rất rõ lòng yêu thương của con bé đối với sinh vật nhỏ.
Còn việc tôi sửa trong bài của bạn Du từ "một người" thành tên thật "bạn Trương" là nhằm giữ tính chân thật của nhật ký. Việc này hoàn toàn không có dụng ý đặc biệt nào nhắm vào bạn Trương. Trong toàn bộ bài viết cũng không có câu chữ nào "kết tội" con bé.
Việc viết "con thằn lằn chết" chỉ là cảm nhận chủ quan của bạn Du, không phải thực tế. Em ấy cũng dùng cụm từ "vài bạn", chứ không chỉ đích danh mình Trương. Bạn Du là một đứa trẻ giàu lòng trắc ẩn, thấy nhiều bạn xúm lại nghịch con thằn lằn thì có lẽ lo lắng nó sẽ bị làm đau. Hơn nữa, em ấy ngồi khá xa cửa sổ nên rất có thể nhìn nhầm.
3. Tôi tin rằng mỗi đứa trẻ đều là những tâm hồn lương thiện. Bạn Trương cũng vậy. Tôi tận mắt thấy con bé mấy lần cầm thằn lằn đều rất nhẹ nhàng, rồi lại nhanh chóng thả ra. Cuối cùng, dưới sự bàn tán của các bạn, Trương đã cúi xuống bậu cửa sổ, nhẹ nhàng đặt con thằn lằn xuống. Có vài bạn tưởng nó bị rơi xuống đất, nhưng thực ra thằn lằn đã leo xuống tường an toàn. Sau đó lớp vào tiết Thể dục, đến nay không em nào còn bàn đến chuyện đó nữa.
4. "Rõ ràng bố của bạn Trương đã rơi vào trường hợp như vậy. Anh ấy chỉ thấy bài của bạn Du với chữ 'tàn nhẫn', nhưng lại không nhìn thấy sự ấm áp trong bài của bạn Trịnh, hay sự hài hước phóng khoáng trong bài của bạn Lâm. Thế là anh ấy chỉ bám vào việc vì sao tôi lại thay 'một bạn học' thành tên thật".
Nếu trong lớp có học sinh nào vì chuyện này mà đánh giá sai hoặc nói điều không hay về bạn Trương, xin hãy nói ngay với tôi. Tôi sẽ trao đổi, giải thích và xử lý phù hợp. Nếu vì chuyện này mà bạn Trương phải chịu tổn thương nào, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Cần xin lỗi, tôi xin lỗi. Cần nhận sai, tôi nhận sai. Cần bồi thường tôi cũng sẵn sàng. Trong giáo dục, nguyên tắc đầu tiên là không làm tổn thương trẻ em.
5. Lần sau nếu xảy ra chuyện tương tự, mong anh liên hệ với tôi trước. Chúng ta trao đổi đầy đủ thông tin rồi hãy đăng lên nhóm, như vậy sẽ tránh được hiểu nhầm không đáng có.
6. Cuối cùng, nếu anh có bất kỳ yêu cầu cụ thể nào, xin hãy nhắn riêng cho tôi. Trong khả năng của mình, tôi nhất định sẽ làm hết sức.
Ảnh minh hoạ
Sáng hôm sau, hơn 9 giờ, người bố gửi một tin dài thừa nhận mình vội vàng và nóng nảy. Xin lỗi giáo viên vì đã chất vấn gay gắt trước mặt mọi người. Anh giải thích lo sợ con gái bị hiểu lầm nên mới mất bình tĩnh và cảm ơn thầy vì sự thấu hiểu và trách nhiệm. Mong các phụ huynh khác không nhìn sai về con mình.
Cô Lưu chia sẻ: "Anh tối qua giận thật, hỏi gay gắt thật. Nhưng lời xin lỗi sáng hôm sau cũng thật. Trong nhóm lớp mà dám công khai xin lỗi, đó là điều rất khó". Trong buổi họp phụ huynh sau đó, cô còn đứng giữa lớp… khen người bố vì dám nhận sai, dám xin lỗi, dám nghĩ cho con.
Nhà trường và gia đình không phải hai chiến tuyến: nhà giáo gặp phụ huynh mất bình tĩnh, hãy hiểu đó là vì họ yêu con. Phụ huynh gặp chuyện của con cũng đừng hành động cảm tính. Giao tiếp thẳng thắn và tin tưởng nhau là nền tảng quan trọng nhất.
Giữa thời đại đầy áp lực, không ai tránh khỏi nóng nảy hay hiểu lầm. Quan trọng là sau đó ta chọn tin tưởng hay nghi ngờ, chọn bao dung hay cố chấp. Chỉ khi đồng lòng, đồng hướng, đồng lực, chúng ta mới cùng giúp con tốt lên.