Bát đĩa là vật dụng thiết yếu trong mọi gia đình. Tuy nhiên, không phải loại nào cũng nên dùng lâu dài, nhất là khi hiện nay trên thị trường có vô số mẫu mã được thiết kế bắt mắt, giá rẻ, nhưng ẩn sau đó là không ít rủi ro cho sức khỏe.
Dưới đây là 5 loại bát tưởng như vô hại nhưng lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Nếu nhà bạn đang sử dụng, hãy cân nhắc thay thế sớm.
1. Bát vẽ hoa văn bên ngoài men (bát men phủ màu)
Nhiều gia đình, đặc biệt là nhà có trẻ nhỏ, thường thích các loại bát sứ có hoa văn ngộ nghĩnh, bắt mắt. Tuy nhiên, điều quan trọng là hoa văn đó được in dưới lớp men hay bên trên lớp men sứ.
Bát hoa văn phủ trên men (gọi là "men trên" hay "overglaze") dễ bong tróc, phai màu theo thời gian, đặc biệt khi tiếp xúc với thức ăn nóng hoặc chất tẩy rửa mạnh. Các loại mực màu dùng để in hoa văn có thể chứa chì hoặc kim loại nặng. Nếu bị bong ra và lẫn vào thức ăn, lâu dài sẽ ảnh hưởng đến gan, thận và đặc biệt nguy hiểm với trẻ em.
Lời khuyên: Ưu tiên chọn bát hoa văn in dưới men (men chìm), nhìn vẫn đẹp mà an toàn hơn nhiều.
2. Bát gỗ tưởng tự nhiên nhưng chưa chắc an toàn
Bát gỗ từng được ưa chuộng vì vẻ ngoài gần gũi, đẹp mắt và thân thiện với môi trường. Tuy nhiên, đôi khi thực tế lại không hoàn toàn như vậy.
Cần biết rằng, gỗ rất dễ hút nước và giữ ẩm, điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn, nấm mốc sinh sôi, đặc biệt nếu vệ sinh không kỹ. Thêm vào đó, một số loại bát gỗ giá rẻ còn được dán keo trong quá trình sản xuất, có nguy cơ chứa formaldehyde, một chất độc hại nếu tiếp xúc lâu dài.
Chất liệu gỗ cũng khó khử trùng và không phù hợp sử dụng với các thiết bị như lò vi sóng, máy rửa chén.
Lời khuyên: Nếu thích dùng bát gỗ, hãy chọn loại rõ nguồn gốc, không phủ keo, và thay mới định kỳ thay vì dùng lâu dài.
3. Bát inox không rõ chất lượng, đừng nhầm lẫn với inox an toàn
Inox là vật liệu phổ biến vì bền, khó vỡ, nhìn sạch sẽ. Tuy nhiên, không phải loại inox nào cũng dùng được cho thực phẩm.
Nhiều loại inox giá rẻ (thường là inox công nghiệp) không đạt chuẩn an toàn thực phẩm, có thể chứa kim loại nặng như chì, cadmium. Khi tiếp xúc với thực phẩm chua, nóng, các kim loại độc hại có thể thôi ra và tích tụ trong cơ thể theo thời gian.
Cách nhận biết inox an toàn: Hãy tìm loại ghi rõ inox 304 hoặc 316, có chứng nhận dùng cho thực phẩm. Tránh các sản phẩm "3 không": không nhãn mác, không nguồn gốc, không kiểm định.
4. Bát nhựa - đặc biệt nguy hiểm nếu đựng đồ nóng
Bát nhựa thường nhẹ, khó vỡ và nhiều mẫu mã đẹp nên hay được chọn dùng cho trẻ nhỏ. Tuy nhiên, nhiều loại nhựa không có khả năng chịu nhiệt tốt, khi đựng đồ nóng hoặc bỏ vào lò vi sóng sẽ giải phóng ra chất phthalate hoặc BPA, đều là các chất ảnh hưởng đến nội tiết và phát triển não bộ.
Thêm vào đó, nhựa còn dễ trầy xước, tạo rãnh tích tụ vi khuẩn mà mắt thường khó thấy. Đặc biệt, các bát nhựa có in hình hoặc hoa văn dễ bị bay màu, và chính lớp màu này có thể thôi nhiễm vào thức ăn.
Lời khuyên: Hạn chế dùng bát nhựa cho trẻ nhỏ, đặc biệt là khi đựng thức ăn nóng. Nếu dùng, hãy chọn loại nhựa chuyên dụng cho thực phẩm, có ký hiệu rõ ràng (như PP số 5).
5. Bát thủy tinh "chứa chì"
Nhiều người cho rằng bát thủy tinh là lựa chọn an toàn, nhưng thực tế không phải loại nào cũng vậy. Một số sản phẩm thủy tinh giá rẻ hoặc có vẻ lung linh hơn bình thường là do nhà sản xuất thêm chì vào để tăng độ sáng bóng.
Chì là kim loại nặng cực kỳ nguy hiểm nếu tiếp xúc lâu dài - có thể gây tổn thương hệ thần kinh, thận và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Ngoài ra, nhiều bát thủy tinh cũng không chịu nhiệt tốt, dễ nứt vỡ nếu đổ nước nóng trực tiếp vào.
Lời khuyên: Ưu tiên chọn các sản phẩm thủy tinh chịu nhiệt (như borosilicate), có nhãn "không chì" rõ ràng, đến từ các thương hiệu uy tín.
Nguồn: Toutiao