Tàu điện ngầm là nơi có thể thấy rõ sự khác biệt giàu nghèo. Đừng nghĩ rằng người giàu không đi tàu điện, đôi khi, thực tế lại rất "trớ trêu". Nhất là giờ tan học, khi nhiều phụ huynh đi đón con, hình ảnh đối lập giữa các gia đình càng trở nên rõ nét.
Mới đây, một cư dân mạng Trung Quốc ngồi đối diện hai cặp mẹ con đã chụp lại bức ảnh khiến cộng đồng mạng bàn tán sôi nổi. Bức ảnh cho thấy: không phải ai sinh hai con cũng đều có thể chu toàn cho cả hai, hoặc nói cách khác, không phải ai cũng có đủ năng lực giáo dục khi quyết định sinh thêm con.
Nhìn vào cặp mẹ con đầu tiên: Một cặp sinh đôi trai gái
Từ trang phục giản dị của hai đứa trẻ và mẹ chúng, có thể đoán được điều kiện gia đình không quá dư dả. Người mẹ ăn mặc mộc mạc, hai con ngồi chơi điện thoại – có lẽ là của mẹ – mà người mẹ cũng không để tâm, chỉ ngồi nhìn xa xăm như đang trôi vào khoảng không nào đó.
Còn cặp mẹ con thứ hai thì sao?
Cũng là sinh đôi trai gái – một sự trùng hợp thú vị – nhưng hoàn toàn trái ngược. Người mẹ mặc váy liền thanh lịch, gương mặt sáng sủa, khí chất đoan trang. Hai đứa trẻ ngồi ngay cạnh, bất chấp tiếng ồn ào của tàu điện, vẫn cầm sách tranh đọc say sưa, không rời mắt.
Người cho rằng đây là ảnh "dàn dựng", nhưng thực tế thì sao?
Có ý kiến nghi ngờ rằng đây là ảnh dàn dựng, vì sau một ngày học tập mệt mỏi, không đứa trẻ nào còn hứng thú đọc sách. Thậm chí, có trẻ ngoài mặt tỏ ra thích học, nhưng trong trường lại chẳng tập trung mấy.
Tuy nhiên, theo tác giả bài viết, hoàn toàn có thể lý giải được hành vi của hai đứa trẻ này. Có thể, đọc sách ngoài giờ học không phải là "bài tập", mà là sở thích. Vậy nên việc chúng cầm sách đọc trong tàu điện không phải vì bị ép, mà đơn giản vì đã hình thành thói quen.
Nếu chơi điện thoại là một loại thói quen, thì đọc sách cũng vậy. Khác biệt nằm ở phương pháp giáo dục, và cảnh tượng trong toa tàu điện hôm đó đã vô tình làm nổi bật tầm quan trọng của giáo dục trong các gia đình có nhiều con.
Nuôi con không chỉ cần tiền, điều quan trọng hơn là có chiến lược giáo dục từ sớm
Điều kiện kinh tế đúng là yếu tố then chốt khiến nhiều cha mẹ không dám sinh thêm con. Nhưng thực tế, việc giáo dục một đứa trẻ thành công không hoàn toàn phụ thuộc vào tiền bạc. Nhiều phụ huynh hiện đại đều thừa nhận: dù có nhiều tiền, cũng không nên vội sinh thêm con nếu bản thân chưa đủ năng lực đồng hành và định hướng cho con.
Vậy các bậc cha mẹ "có tầm nhìn" thường làm gì? Chẳng hạn, khi con còn học tiểu học đã cho học thêm các lớp như toán nâng cao, đặt nền móng cho việc được xét tuyển thẳng đại học sau này. Đây chính là điều mà nhiều cha mẹ bình thường không để ý – họ chỉ nghĩ đến chuyện sinh thêm để "dự phòng" cho tương lai, mà quên mất yếu tố then chốt: chiến lược giáo dục dài hạn.
Sinh con là "khoản đầu tư giáo dục", nếu không biết hoạch định, rất dễ thất bại.
Nuôi dạy con có thể coi là một dạng "đầu tư giáo dục", nhưng nếu cha mẹ không biết cách lên kế hoạch, thì đầu tư ấy không khác gì "ném tiền qua cửa sổ". Càng sinh nhiều, nếu không có phương pháp, càng dễ làm suy yếu nền tảng kinh tế gia đình.
Một đứa trẻ không đỗ đại học, có thể cả nhà vẫn cố gắng nâng đỡ được. Nhưng nếu cả ba, bốn đứa đều không học hành tới nơi tới chốn, thì chính gia đình sẽ bị kéo lùi, không gượng nổi. Khi đó, "hy vọng" mà cha mẹ gửi gắm vào việc sinh thêm con sẽ trở thành gánh nặng hiện hữu.
Sự đối lập trong bức ảnh trên toa tàu điện chỉ là một lát cắt nhỏ trong bức tranh lớn hơn về giáo dục và sinh nở. Có lẽ, điều cần thay đổi không phải là "có nên sinh thêm con hay không", mà là "cha mẹ có đủ năng lực, thời gian và tư duy để nuôi dạy những đứa con ấy thành người hay không".
Thay vì chạy theo số lượng, hãy đầu tư cho chất lượng vì tương lai của những đứa trẻ, và vì chính sự ổn định lâu dài của mỗi gia đình.