1. Khi nghĩ “để dành cho lúc ốm đau”, tôi vô tình đẩy gia đình ra xa
Tôi từng là quản đốc phân xưởng, lương hưu 5.300 tệ (19,6 triệu). Vợ tôi – nhân viên bán hàng mất việc – mỗi tháng chỉ nhận hơn 1.900 tệ (7 triệu). Cả đời quen làm trụ cột, tôi luôn là người quyết định mọi khoản trong nhà, từ mua tivi, đổi tủ lạnh đến chai dầu ăn.
Khi vừa nghỉ hưu, nghe vợ nói nhà chỉ có 480.000 tệ (1,7 tỷ) tiết kiệm, tôi hoảng thật sự. Tôi lập tức cầm lại sổ, tự nhủ phải nâng lên 600.000 tệ (2,2 tỷ) để “phòng bệnh – phòng thân”.
Từ đó:
- Tôi cắt thịt cá mỗi cuối tuần
- Giảm các bữa sum họp
- Mua đồ ăn rẻ hơn
- Nấu đơn giản lại
Kết quả là 3 tháng sau, con cái gần như không về nữa. Vợ tôi nhiều đêm lén lau nước mắt: “Ông tiết kiệm kiểu này là đẩy con đi mất”.
Nhưng tôi nghĩ như nhiều người: Con cái không về còn đỡ tốn tiền.
Hóa ra, đó lại là khởi đầu của một tuổi già lạnh lẽo.
2. Tôi ôm chặt tiền nhưng đánh mất sự kết nối quan trọng nhất
Sau ba năm, tôi đạt mục tiêu 600.000 tệ (2,2 tỷ đồng) – rất mãn nguyện. Nhưng niềm vui chưa được bao lâu, tôi lại nảy ra ý định “cứ phải 1 triệu tệ mới yên tâm nằm viện”.
- Vậy là tôi không cho con trai vay 170.000 tệ (630 triệu) để mua nhà gần trường cho cháu nội – dù nó hứa hai năm trả lại.
- Tôi cũng từ chối 80.000 tệ (296 triệu) khi con gái thiếu vốn mua thiết bị mở cửa hàng.
Cả hai đứa im lặng. Cả nhà im lặng. Nhưng tôi lại tưởng như vậy là đúng: Tiền sinh mạng không thể đưa ai.
Chỉ đến khi vợ tôi mất đột ngột vì đau tim, căn nhà rộng thênh thang còn mỗi mình tôi, tôi mới thấy cái lạnh của tuổi già không đến từ thời tiết – mà đến từ chính sự cố chấp của mình.
3. Khi tôi ngã gãy chân, tôi mới hiểu: Có tiền mà không có người thân thì vẫn thiệt thòi
Nửa năm sau, tôi ngã trong nhà vệ sinh và phải nằm viện dài ngày.
Tôi thuê người chăm sóc 300 tệ (1,1 triệu)/ngày, nghĩ trả tiền cao thì sẽ được phục vụ tốt. Nhưng họ biết con cái bận, ít tới thăm, nên bắt đầu làm qua loa:
- Gọi nước không ai trả lời
- Đồ ăn nguội cũng mặc kệ
- Nói chuyện sau lưng: “Ông cụ chẳng ai quan tâm, cứ làm đại là được”
Tôi đổi hai người chăm sóc, tình hình vẫn vậy. Tiền lúc này chẳng giúp gì mấy ngoài việc trả viện phí và nuôi nỗi tủi thân.
Tôi chợt hiểu: Tuổi già không cần thật nhiều tiền. Tuổi già cần có người thật sự quan tâm mình.
4. Tôi buông tiền – và lấy lại gia đình
Một đêm nằm trong viện, tôi quyết định thay đổi.
Tôi gọi con trai và con gái đến, đưa cuốn sổ tiết kiệm 600.000 tệ (2,2 tỷ đồng) và chia ra 3 phần:
- Một phần cho con trai trả nợ
- Một phần cho con gái mở lại cửa hàng
- Phần cuối để tôi phòng bệnh
Cả hai bật khóc. Con trai nói: “Bố giữ lại mà dưỡng già, chúng con không cần gấp”.
Con gái lau nước mắt: “Ngày trước con trẻ quá, không hiểu hết nỗi lo của bố”.
Tôi cảm giác như cả căn phòng sáng lên, nhẹ nhõm đến mức chưa từng có trong nhiều năm.
Từ ngày đó:
- Chiều thứ Bảy nào con trai cũng qua dọn nhà, mua đồ ăn
- Con gái gọi video hướng dẫn tôi đặt đồ ăn, đặt lịch khám
- Sinh nhật tôi, cả nhà quây quần, con cháu cười nói rộn ràng
Tôi chưa bao giờ thấy mình giàu đến vậy – dù số tiền trong sổ đã vơi đi.
5. Bài học tài chính tuổi già: Tiền là gốc, nhưng tình là thứ nâng đỡ bạn khi yếu nhất
Sau 12 năm nghỉ hưu, tôi rút ra 4 điều cực quan trọng cho những ai đang bước vào tuổi 50–70:
(1) Đừng đặt mục tiêu tiết kiệm vô hạn
Tiền tích lũy có giới hạn, nhưng sự cô đơn thì… không đáy. Hãy có mức trần an toàn, ví dụ:
- 200–300 triệu nếu ở quê
- 500 triệu nếu sống ở thành phố lớn
Phần còn lại hãy dùng cho trải nghiệm, sức khỏe và kết nối gia đình.
(2) Đừng hy sinh các mối quan hệ chỉ để “giữ tiền sinh mạng”
Gia đình là “bảo hiểm nhân thọ” bền nhất. Người thân thường xuyên qua lại giúp bạn tiết kiệm không ít chi phí:
- Chăm sóc
- Dọn dẹp
- Đưa đi khám
- Bớt thuê dịch vụ giá cao
(3) Hãy cho – để nhận lại sự đồng hành
Giúp con cái lúc chúng cần, bạn giữ được sợi dây gắn kết. Đừng chờ đến lúc nằm viện mới muốn ai đó nắm tay.
(4) Tiền tuổi già nên chia 3 quỹ
Công thức tài chính nhiều chuyên gia gợi ý, tôi thấy rất đúng:
- Quỹ chăm sóc sức khỏe (40%)
- Quỹ sinh hoạt hằng tháng (40%)
- Quỹ gia đình – tương trợ – kết nối (20%)
Khoản 20% cuối không phải “cho không”, mà là đầu tư vào sự gần gũi.
6. Lời kết: Tiền tuổi già giống như nắm cát
Càng nắm chặt, càng trôi nhanh. Càng biết thả lỏng, càng nhận lại những điều ấm áp.
Bạn có thể tiết kiệm cả đời để có một số tiền lớn. Nhưng bạn không thể mua được một bữa cơm gia đình, một tiếng cười của cháu nội, hay một bàn tay đưa bạn dậy khi ngã.
Nếu đã U60–70, đừng chỉ tính tiền. Hãy tính cả tình.
Bạn có đồng ý với tôi không?