Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng lo lắng về vấn đề nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm, đặc biệt là cá biển, việc chọn được loại cá vừa tươi ngon vừa an toàn trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Không phải loại cá nào cũng có nguy cơ nhiễm thủy ngân như cá kiếm, cá ngừ đại dương hay cá mập. Thực tế, nhiều loại cá bình dân bán đầy ở chợ Việt lại thuộc nhóm “cá sạch”, vòng đời ngắn, sống ở tầng nước thấp hoặc gần bờ nên nguy cơ tích tụ kim loại nặng rất thấp. Dưới đây là 4 loại cá an toàn, vừa rẻ vừa dễ mua, phù hợp cho mọi bữa ăn gia đình.
1. Cá trích - giàu omega-3 nhưng nguy cơ nhiễm thủy ngân thấp
Cá trích là một trong những loại cá được các tổ chức dinh dưỡng quốc tế đánh giá có chỉ số thủy ngân rất thấp. Loại cá này sống theo đàn ở tầng nước nông, vòng đời ngắn và ít nằm trong chuỗi thức ăn dài nên gần như không tích tụ kim loại nặng. Không chỉ sạch, cá trích còn nổi tiếng giàu omega-3, vitamin D và protein chất lượng cao. Khi mua, bạn nên chọn những con thân chắc, màu ánh bạc, mắt trong và không có mùi lạ. Cá trích có thể chế biến đa dạng: rán, nướng, sốt cà hoặc làm salad kiểu Địa Trung Hải đều rất hợp.
2. Cá mòi - rẻ, ngon và được xem là một trong những loại cá an toàn nhất
Cá mòi có kích thước nhỏ, sinh trưởng nhanh, chủ yếu ăn sinh vật phù du nên hầu như không có nguy cơ nhiễm kim loại nặng. Đây là lý do cá mòi thường xuyên nằm trong danh sách “cá sạch” của nhiều chuyên gia hải sản. Tại chợ Việt, cá mòi giá mềm, thịt béo thơm và rất giàu canxi nhờ có thể ăn cả xương khi kho mềm. Bạn có thể kho cà chua, kho tiêu hoặc nướng lá chuối đều cực kỳ đưa cơm. Ưu điểm lớn nhất của cá mòi là giá rẻ nhưng hàm lượng dinh dưỡng lại rất cao, phù hợp với gia đình muốn ăn ngon - sạch - kinh tế.
3. Cá nục - cá biển bình dân nhưng độ an toàn cao
Cá nục là loại cá biển thân nhỏ, sống thành đàn lớn, di chuyển liên tục nên tích tụ kim loại nặng rất thấp. Đây cũng là loại cá tươi lâu, dễ bảo quản và gần như luôn có mặt tại chợ truyền thống. Cá nục giàu DHA, EPA, selen và vitamin B12, giúp tăng cường miễn dịch và tốt cho tim mạch. Khi mua, bạn nên để ý da cá bóng, mắt trong, mang đỏ tươi là cá mới. Cá nục kho, hấp gừng, chiên giòn hay sốt cà đều giữ được vị béo nhẹ tự nhiên rất được ưa chuộng.
4. Cá rô phi - cá nước ngọt nuôi nhưng ít lo nhiễm độc
Không ít người nghĩ cá nuôi dễ bị nhiễm bẩn, nhưng cá rô phi lại là ngoại lệ. Đây là loại cá sống được trong môi trường nước tương đối khác nhau nhưng lại ít tích trữ kim loại nặng nhờ đặc tính sinh học và chuỗi thức ăn đơn giản. Hiện nay, nhiều vùng nuôi rô phi áp dụng mô hình sạch, đạt chuẩn GlobalGAP hoặc VietGAP, giúp nguồn cá càng an toàn hơn. Rô phi thịt trắng, ít xương, dễ ăn và đặc biệt phù hợp cho trẻ nhỏ. Bạn có thể chiên, hấp, nướng hoặc nấu canh chua đều rất hợp vị Việt.
Lời khuyên khi chọn cá sạch và an toàn
Dù chọn loại cá nào, bạn cũng nên mua ở quầy uy tín, ưu tiên cá mắt trong, mang đỏ, thân chắc và không có mùi lạ. Với cá biển, nên chọn cá đánh bắt gần bờ hoặc có nguồn gốc rõ ràng. Ngoài ra, hạn chế mua cá quá to vì cá lớn thường sống lâu hơn và có nguy cơ tích lũy kim loại nặng cao hơn.
Trong bữa ăn hàng ngày, ưu tiên những loại cá nhỏ, sống theo đàn và sinh trưởng nhanh sẽ giúp bạn yên tâm hơn về độ an toàn. Bốn loại cá trên không chỉ sạch mà còn ngon, rẻ và giàu dinh dưỡng, rất đáng để bạn đưa vào thực đơn gia đình mỗi tuần.