Điều này khiến niềm tin người tiêu dùng suy giảm, đặt ra bài toán khôi phục minh bạch và xây dựng một thị trường TPCN chuẩn mực, bền vững hơn.
Với tốc độ tăng trưởng trung bình 15% mỗi năm, thị trường thực phẩm chức năng (TPCN) Việt Nam được xem là "mỏ vàng" của ngành hàng chăm sóc sức khỏe. Theo Hiệp hội Thực phẩm Chức năng Việt Nam VAFF, hơn 60% người tiêu dùng trong nước đã biết và từng sử dụng các sản phẩm loại này. Cùng với sự gia tăng nhận thức về sức khỏe, thị trường được dự báo sẽ tiếp tục mở rộng mạnh mẽ trong những năm tới.
Trên bình diện quốc tế, báo cáo của Mordor Intelligence cho thấy quy mô thị trường TPCN toàn cầu có thể tăng từ 186,22 tỷ USD năm 2023 lên 212,85 tỷ USD năm 2028, tương đương tốc độ tăng trưởng kép (CAGR) 2,71%/năm. Riêng tại Việt Nam, quy mô và tốc độ phát triển trung bình tăng hàng năm từ 7,5 - 15%, năm 2019 đạt 6 tỷ USD, đến năm 2023 đạt 37,8 tỷ USD.
Quy mô và tốc độ phát triển ngành TPCN ở Việt Nam. Nguồn: VAFF
Còn theo phân tích của Metric, doanh số ngành TPCN trên các sàn thương mại điện tử đạt gần 8.000 tỷ đồng chỉ trong vòng một năm, với hơn 24 triệu sản phẩm được bán ra.
Khủng hoảng niềm tin giữa tăng trưởng nóng
Dù tăng trưởng mạnh, thị trường TPCN lại đối mặt tình trạng niềm tin suy giảm khi quảng cáo quá đà và sản phẩm không rõ nguồn gốc tràn lan trên mạng xã hội và TMĐT. Theo Hiệp hội TPCN Việt Nam, phần lớn quảng cáo liên quan hỗ trợ điều trị hiện nay là TPCN "trá hình", khiến người dùng khó phân biệt thật - giả.
Không chỉ quảng cáo, nhiều lỗ hổng khác cũng góp phần làm méo mó thị trường: công bố sai lệch, hàm lượng không đạt chuẩn, tư vấn viên thiếu chuyên môn và hệ thống phân phối thiếu minh bạch. Tất cả tạo nên một "khủng hoảng niềm tin" khi người tiêu dùng không biết đâu là sản phẩm an toàn, hiệu quả.
Trong bối cảnh này, nhiều chuyên gia kêu gọi thiết lập bộ tiêu chí khoa học rõ ràng như cần bằng chứng nghiên cứu, hàm lượng đạt ngưỡng hiệu quả, dạng bào chế bảo đảm hấp thu, công thức hiệp đồng thành phần, các chứng nhận như GMP/USP và xu hướng "Clean Label". Đây là bộ lọc cần thiết để người dùng dựa vào căn cứ khoa học thay vì quảng cáo.
Cùng với đó, nhiều doanh nghiệp và nền tảng TMĐT đã bắt đầu ứng dụng truy xuất nguồn gốc, QR hay blockchain để tăng minh bạch. Việc thiết lập chuẩn mực mới cho thị trường vì vậy đòi hỏi sự chuyển dịch đồng bộ từ nhiều phía, chứ không chỉ từ một vài đơn vị.
Droppii và nỗ lực tái tạo niềm tin
Trong làn sóng chuyển dịch số của ngành TPCN, Droppii được biết đến như một nền tảng thương mại ứng dụng công nghệ để giải quyết vấn đề minh bạch. Doanh nghiệp này xây dựng cơ chế kiểm định khắt khe trước khi sản phẩm được phân phối: mọi sản phẩm đều phải vượt qua quá trình thẩm định theo sáu tiêu chí khoa học, có chứng nhận COA và hồ sơ nghiên cứu đi kèm.
Droppii đồng thời xây dựng hệ thống đào tạo chuẩn hoá cho đội ngũ tư vấn sức khỏe, yêu cầu hoàn thành tối thiểu 40 giờ học và tuyệt đối không phóng đại công dụng hay quảng cáo như thuốc chữa bệnh. Tuy nhiên, thách thức lớn của toàn thị trường nằm ở việc đảm bảo tư vấn viên áp dụng đúng kiến thức khi làm việc thực tế. Đại diện Droppii cho biết nền tảng đang tăng cường giám sát nội bộ và phối hợp với các đơn vị kiểm định độc lập nhằm hạn chế tình trạng tư vấn sai lệch - vấn đề vốn khá phổ biến trong ngành TPCN.
Ở góc độ kiểm soát chất lượng, ông Trần Thiên Ấn - Đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành Droppii khẳng định: "Chúng tôi sẵn sàng từ chối cả những sản phẩm bán chạy nếu không có cơ sở khoa học rõ ràng. Điều đó có thể ảnh hưởng doanh thu ngắn hạn, nhưng về lâu dài mới thực sự bảo vệ người tiêu dùng".
Theo ông Trần Thiên Ấn, hiện Droppii có khoảng 1000 SKU TPCN, 100% có giấy chứng nhận phân tích (COA) được công khai trên website. Nền tảng cũng hợp tác với các phòng lab độc lập như SGS Việt Nam để thực hiện spot check (kiểm tra ngẫu nhiên) định kỳ.
Từ những bước đi trên, Droppii định vị mình như một trong các đơn vị theo đuổi tiêu chuẩn mới cho ngành TPCN, dựa trên ba trụ cột: minh bạch dữ liệu, nền tảng khoa học và đạo đức tư vấn. Điều này diễn ra trong bối cảnh cả thị trường đang tìm cách thiết lập lại niềm tin người tiêu dùng.
16/11 vừa qua, "Ngày hội Sức khỏe" do Droppii tổ chức ghi nhận sự tham gia đông đảo của cộng đồng, mở ra cơ hội tiếp cận kiến thức chuẩn xác và các giải pháp chăm sóc sức khỏe toàn diện
Cơ quan quản lý đang tăng cường hậu kiểm, nhưng để khôi phục niềm tin, toàn ngành cần sự chung tay, từ việc doanh nghiệp minh bạch dữ liệu, nền tảng ưu tiên kiểm định, còn người tiêu dùng thận trọng hơn với câu hỏi cơ bản về an toàn, phù hợp và nguồn gốc sản phẩm.
Việc lựa chọn sản phẩm kỹ lưỡng, công khai dữ liệu và chú trọng đào tạo đang giúp Droppii xây dựng một cách tiếp cận riêng trong ngành TPCN. Đây không phải nỗ lực đơn lẻ, mà là một phần của xu hướng chung hướng tới thị trường minh bạch, bền vững.
Thị trường TPCN tại Việt Nam rõ ràng là một "mảnh đất" còn nhiều dư địa phát triển, song đi cùng là thách thức về kiểm soát chất lượng, nguồn gốc và niềm tin người tiêu dùng. Sự tham gia của nhiều doanh nghiệp và nền tảng, trong đó có Droppii, được kỳ vọng sẽ tạo lực đẩy để thị trường chuyển từ giai đoạn "bùng nổ số lượng" sang phát triển chất lượng, ổn định và đáng tin cậy hơn.