“Tui mở tài khoản đầu tư vì thấy ai cũng có. Tối lướt story toàn NAV (giá trị tài sản thuần) tăng, lãi kép, tài chính tự do. Mở quỹ 3 tháng rồi, ngày nào cũng check bảng, lên xuống 0,5% là cảm xúc lắc lư như chứng khoán. Nhưng khổ cái... không biết mình đang đầu tư vào cái gì.” Một lời tâm sự rất thật của bạn trẻ 27 tuổi, đi làm được 4 năm, lương khá ổn, nhưng kiến thức tài chính thì... tạm bợ.
Chào mừng bạn đến với thế giới “đầu tư để không bị bỏ lại”, nơi mà việc không có danh mục tài chính giống như đang sống thiếu một chiếc filter xịn. Chỉ có điều, nếu bạn không hiểu rõ mình đang làm gì, thì lãi đâu chưa thấy, chỉ thấy tinh thần lên xuống như đồ thị đỏ xanh.
Ảnh minh hoạ
Khi đầu tư trở thành một kiểu áp lực xã hội
Cách đây vài năm, đầu tư còn là chuyện của mấy ông chú ngồi quán cà phê bàn chuyện sàn chứng khoán. Nhưng giờ đây, nó đã trở thành một loại ngôn ngữ giao tiếp của giới trẻ. Bạn bè post ảnh NAV, tài khoản thêm số 0, người yêu hỏi “em có mở quỹ chưa?”, đồng nghiệp buôn chuyện về trái phiếu, cổ phiếu bluechip.
Bạn chưa đầu tư thì sợ bị coi là không biết lo cho tương lai, còn đầu tư rồi thì mỗi ngày đều nơm nớp vì không hiểu mình đang làm gì. Thay vì là một công cụ hỗ trợ tài chính, đầu tư bỗng nhiên biến thành thứ phải có cho bằng bạn bằng bè, cho kịp trend, kẻo lỡ nhịp “giàu lên” trong truyền thuyết.
"Con nghiện bảng giá"
Và chuyện gì sẽ xảy ra? Là bạn bỗng trở thành người sống theo từng chớp đỏ xanh của thị trường. Sáng mở mắt check NAV, trưa canh biến động, tối xem TikTok nghe người lạ phân tích cổ phiếu XYZ "sẽ tăng mạnh trong quý tới". Không hiểu gì nhiều, nhưng vẫn tin là mình đang “làm chủ tài chính”.
Một quỹ giảm 3% đã khiến bạn đứng ngồi không yên. Tâm trạng lắc lư theo thị trường trong khi món đầu tư vốn được khuyến nghị giữ ít nhất 3-5 năm. Không ít bạn trẻ tự làm khó mình với một lĩnh vực cần kiến thức bài bản, trong khi chính họ lại bước vào với tâm thế “học dần trong lúc chơi”.
Ảnh minh hoạ
Những lời mời gọi ngon hơn cả mì gói lúc đói
Khi cảm thấy đầu tư quỹ mở hay chứng khoán “lãi chậm quá”, nhiều người chọn lối tắt: tiền số, coin rác, tín hiệu nội gián, lãi suất cam kết siêu khủng. Không cần học, không cần hiểu, chỉ cần tin. Và thế là mất tiền, mất tinh thần, mất niềm tin. Rất nhiều cú lừa đội lốt “đầu tư tài chính cá nhân” đang tràn lan, nhất là trên TikTok, Telegram và cả các KOL trá hình. Nếu bạn đầu tư chỉ để nhanh chóng giàu lên, thì xin lỗi, bạn đang là mục tiêu dễ xơi nhất của các mô hình đa cấp kiểu mới.
Đầu tư không phải trò đỏ đen, mà là kỹ năng cần được học nghiêm túc
Tin vui là đầu tư không đáng sợ như bạn tưởng, nếu bạn làm đúng cách và xuất phát từ hiểu biết thực sự. Hãy bắt đầu từ những công cụ đơn giản như quỹ mở, chứng chỉ quỹ, những nơi có chuyên gia quản lý và thông tin minh bạch.
Đặt mục tiêu rõ ràng: bạn đầu tư để làm gì? Mua nhà, tích lũy dài hạn hay đơn giản là học hỏi? Chia nhỏ số tiền, tuyệt đối không bỏ hết vào một chỗ, và càng không vay nợ để đầu tư. Thay vì FOMO theo clip TikTok 60 giây, hãy dành ít nhất 1 giờ mỗi tuần để đọc từ các nguồn uy tín hoặc học từ người có trải nghiệm thật.
Bạn không cần đầu tư để trông cool, mà để không stress vì tiền trong tương lai
Đầu tư không sai, nhưng đầu tư theo phong trào, đầu tư để có chuyện nói với bạn bè, đầu tư mà không biết mình đang làm gì thì mới là thứ đốt tiền âm thầm. Tài chính cá nhân không cần phải hoành tráng ngay từ đầu, nó chỉ cần thật, cần hợp và cần bền. Muốn làm giàu thì không thể mù quáng. Muốn yên tâm thì phải hiểu mình đang làm gì. Và nếu chưa sẵn sàng? Không sao cả. Đi chậm, học kỹ, chọn đúng lúc còn hơn lao đầu vô và chỉ nhận về một đống lo âu.