“Có tiền rồi mà sao vẫn thấy… thiếu?” – chị Minh (48 tuổi, Hà Nội) thở dài khi kể về cuộc sống hiện tại. Chồng chị làm quản lý, lương chị cũng không thấp, tổng thu nhập gia đình hơn 50 triệu/tháng. Thế nhưng tháng nào chị cũng thấy áp lực chi tiêu, và quan trọng hơn, là áp lực phải “sống chất lượng”.
Khi “chuẩn sống chất lượng” trở thành gánh nặng
Ngày trước, chị Minh từng hài lòng với những bữa cơm gia đình đơn giản, một chuyến du lịch trong nước mỗi năm. Nhưng nay, hội nhóm bạn bè, mạng xã hội dồn dập hình ảnh “nghỉ dưỡng 5 sao, ăn uống healthy, spa cuối tuần”. Nhìn đi nhìn lại, chị thấy mình… thua thiệt.
Không ít phụ nữ ngoài 40, 50 tuổi rơi vào vòng xoáy này. Dù thu nhập không tệ, họ vẫn cảm thấy “chưa đủ chuẩn”:
- Nhà chưa sang bằng bạn.
- Chưa cho con học trường quốc tế.
- Chưa mua túi hàng hiệu.
- Chưa kịp đăng ảnh resort để “chứng minh” mình tận hưởng.
Tiền có đó, nhưng cảm giác bất an vẫn âm ỉ.
“Sống chất lượng” – khái niệm mơ hồ nhưng đắt đỏ
Theo khảo sát tiêu dùng, nhóm trung niên đô thị chi tiêu mạnh tay nhất cho 3 khoản: giáo dục con cái, du lịch nghỉ dưỡng và sức khỏe/thẩm mỹ. Đây đều là những khoản gắn với hình ảnh “sống chất lượng”.
Nhưng “chất lượng” lại là khái niệm mơ hồ, không có ngưỡng cụ thể. Người này nghĩ là phải ăn hữu cơ, tập yoga mỗi ngày; người khác nghĩ là phải đi du lịch châu Âu, mua xe hơi đời mới. Vì thế, càng chạy theo, họ càng mệt mỏi.
Chị Hương (45 tuổi, TP.HCM) chia sẻ:
“Tôi tiêu gần 20 triệu/tháng, chưa kể khoản học thêm cho con. Lẽ ra phải thấy ổn, nhưng cứ nhìn quanh, tôi lại thấy thiếu. Bạn bè khoe mua đất, khoe đổi xe, còn tôi thì chưa. Mỗi lần đi họp lớp, tôi áp lực khủng khiếp”.
Tâm lý “không dám tiêu thoải mái”
Một nghịch lý khác: nhiều phụ nữ có tiền nhưng không dám tiêu cho bản thân. Họ lo tương lai, lo bệnh tật, lo tuổi hưu. Kết quả là sống trong tâm trạng dè dặt, bất an, dù tài khoản không hề trống.
Chị Lan (52 tuổi, Đà Nẵng) có sổ tiết kiệm gần 2 tỷ. Nhưng chị vẫn không dám đổi chiếc xe máy đã 10 năm:
“Tôi sợ tiêu rồi sau này không còn. Thấy bạn bè mua sắm, đi du lịch, tôi cũng thích, nhưng trong đầu lại văng vẳng câu ‘lỡ ốm đau thì sao?’”.
Gốc rễ: Sự so sánh và nỗi sợ thiếu hụt
Các chuyên gia tâm lý gọi đây là “áp lực so sánh xã hội”. Người ta ít khi so với bản thân ngày hôm qua, mà thường so với hàng xóm, bạn bè. Chính mạng xã hội, với vô vàn hình ảnh lung linh, đã khuếch đại cảm giác “tôi chưa đủ”.
Song song đó là nỗi sợ thiếu hụt: tuổi càng cao, càng lo bệnh tật, hưu trí, con cái. Nỗi sợ này khiến nhiều người trung niên không thể tận hưởng những gì mình đã có.
Làm thế nào để thoát áp lực?
Đặt lại chuẩn “chất lượng”: Thay vì chạy theo chuẩn mực xã hội, hãy tự định nghĩa “sống chất lượng” theo nhu cầu thật của bản thân. Với chị Minh, chỉ cần cuối tuần cả nhà ăn cùng nhau, đó đã là chất lượng.
Chia nhỏ ngân sách rõ ràng: Lập 3–4 quỹ (chi tiêu thiết yếu, dự phòng, hưởng thụ, đầu tư). Khi biết mình có khoản “được phép tiêu cho vui”, bạn sẽ giảm bất an.
Giới hạn so sánh trên mạng xã hội: Bớt lướt, bớt nhìn ảnh người khác. Hãy nhớ rằng, ít ai khoe khó khăn, đa phần chỉ khoe thành công.
Chăm sóc sức khỏe tinh thần: Áp lực không chỉ đến từ tiền bạc, mà còn từ tâm lý. Yoga, thiền, viết nhật ký tài chính có thể giúp nhẹ lòng.
Bài toán chi tiêu minh họa
Một gia đình 4 người ở Hà Nội, thu nhập 45 triệu/tháng. Họ phân bổ lại ngân sách như sau:
| Khoản chi | Trước đây (triệu) | Sau điều chỉnh (triệu) | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Ăn uống – sinh hoạt | 15 | 12 | Tiết chế ăn ngoài, nấu tại nhà |
| Học hành con cái | 12 | 10 | Giữ cần thiết, cắt lớp không hiệu quả |
| Du lịch – giải trí | 8 | 5 | Ưu tiên trải nghiệm trong nước |
| Sức khỏe – thẩm mỹ | 5 | 4 | Chọn dịch vụ thiết yếu |
| Tiết kiệm – đầu tư | 5 | 10 | Tăng tích lũy, giảm bất an |
| Tổng | 45 | 41 | Dư 4 triệu/tháng cho dự phòng |
Chỉ bằng việc đặt lại chuẩn sống, họ dư thêm 4 triệu/tháng, đồng thời giảm áp lực chạy theo người khác.
Kết
Phụ nữ trung niên ngày nay không thiếu tiền, nhưng dễ thiếu sự an tâm. Khi “sống chất lượng” bị biến thành cuộc đua so sánh, bất an sẽ ngày càng lớn. Chìa khóa không nằm ở việc kiếm thêm bao nhiêu, mà ở cách định nghĩa hạnh phúc và quản lý những đồng tiền mình đang có.