Một người cha ở Hàn Quốc đã chia sẻ câu chuyện của con trai mình – một học sinh tiểu học không được đi du lịch nước ngoài trong kỳ học – bị bạn bè cùng lớp chế giễu bằng từ ngữ miệt thị "cái đồ chăm học nghèo kiết xác".
Theo các bài đăng lan truyền trên mạng xã hội ngày 24/5, một bài viết với tiêu đề "Tưởng 'chăm học nghèo kiết xác' chỉ là meme đùa thôi, ai ngờ con trai mình lại phải trải qua thật" đã được chia sẻ rộng rãi.
Ảnh minh hoạ
Tác giả bài viết, tự nhận là bố của một học sinh lớp 4, kể rằng: "Hôm qua con trai tôi vừa khóc vừa nói 'bạn bè gọi con là cái đồ chăm học nghèo kiết xác'". Ban đầu anh không hiểu con đang nói gì, nhưng sau đó mới biết từ viết tắt "개거" là "개근거지" – một thuật ngữ mới được dùng để chê bai những học sinh không đi du lịch trong kỳ học mà vẫn đi học đều đặn.
Anh cho biết mình là trụ cột kinh tế duy nhất trong gia đình, thu nhập rơi vào khoảng 3–3,5 triệu won mỗi tháng (tương đương khoảng 55–65 triệu VNĐ). Sau khi trang trải chi phí sinh hoạt và trả góp tiền nhà, hầu như không còn dư dả để lên kế hoạch du lịch. Anh từng nhận được thông báo từ trường rằng có thể cho con nghỉ học để tham gia học tập trải nghiệm, nhưng không ngờ lại ít phụ huynh lựa chọn ở lại như gia đình anh.
Người cha chia sẻ: "Tôi cũng từng nghĩ hay là đưa con đi du lịch trong nước như Gyeongju, Gangneung hay Yangyang, nhưng con trai lại tỏ rõ vẻ không hào hứng mà chỉ muốn được đi nước ngoài. Khi tôi cho con ngồi trước máy tính để tìm điểm đến, thằng bé nói: 'Con không muốn đi Hàn Quốc. Nói ra là xấu hổ lắm'. Hóa ra các bạn khác thì đi Guam, Singapore, Hawaii…".
Cuối cùng, sau khi bàn bạc với vợ, anh quyết định sẽ để mẹ và con trai đi nước ngoài với nhau, hiện tại đang tìm vé máy bay giá rẻ.
Người cha tâm sự thêm: "Tôi cũng từng sống trong hoàn cảnh thiếu thốn. Dù không có gì nhiều nhưng tôi vẫn lớn lên trong sự biết ơn cha mẹ, chưa bao giờ vòi vĩnh đồ đắt tiền, mặc đồng phục rẻ nhất. Vậy mà giờ con tôi có cả iPhone đời mới, iPad – trong khi điện thoại của tôi vẫn chỉ là Galaxy S10".
Anh kết luận: "Dường như bây giờ xã hội so sánh quá nhiều – từ văn hóa kết hôn đến lối sống hào nhoáng. Mọi thứ đều thật ngột ngạt. Cuộc sống này, quả thực không dễ dàng".
Câu chuyện đã gây ra nhiều phản ứng trên mạng. Nhiều người bày tỏ sự phẫn nộ: "Đây không chỉ là vấn đề học tập trải nghiệm nữa mà là hành vi bắt nạt học đường, cần phải mở cuộc họp xử lý"; "Tưởng đâu chỉ là lời đồn, hóa ra lại có thật, quá buồn"; "Những đứa trẻ chế nhạo người khác như vậy là do cách giáo dục sai lầm từ cha mẹ".
Thuật ngữ miệt thị như "cái đồ chăm học nghèo kiết xác" cho thấy một phần văn hóa cạnh tranh cực đoan đặc trưng của xã hội Hàn Quốc – điều đã và đang khiến nhiều cặp vợ chồng trẻ chùn bước trước việc sinh con.
Câu chuyện của cậu bé bị gọi là "cái đồ chăm học nghèo kiết xác" khiến nhiều người lớn giật mình: Từ bao giờ những đứa trẻ lớp 4 đã bắt đầu lấy tiền bạc, du lịch nước ngoài, đồ hiệu để phân chia đẳng cấp bạn bè? Từ bao giờ một đứa trẻ chỉ vì đến lớp đầy đủ, không được ra nước ngoài "học tập trải nghiệm" mà lại trở thành trò cười cho cả lớp?
Thật ra, những đứa trẻ không tự nhiên nghĩ ra những lời lẽ cay nghiệt như thế. Các em đang phản chiếu một xã hội người lớn tôn sùng vật chất, nơi giá trị con người được đo bằng số lượt check-in nước ngoài, dòng iPhone đang dùng, hay thương hiệu quần áo. Khi cha mẹ so sánh con với "con nhà người ta", khi bữa ăn gia đình là nơi kể về ai mua xe gì, nhà ai mới đi Maldives về… thì trẻ con sẽ ghi nhớ. Rồi các em bắt đầu tự phân loại nhau: Ai là người "có điều kiện", ai là "nghèo kiết xác".
Vấn đề không chỉ là một từ "meme" lan truyền trong giới học sinh. Đó là biểu hiện rõ nét của một căn bệnh sâu hơn, khi trẻ dần đánh mất lòng nhân ái, sự bao dung, và thay vào đó là thái độ coi thường những bạn không "bằng mình". Sự khác biệt về điều kiện sống, lẽ ra cần được nhìn bằng sự tôn trọng và cảm thông lại trở thành thứ để dè bỉu, kỳ thị.
Một đứa trẻ bật khóc vì không được đi nước ngoài không phải là "ích kỷ" hay "vật chất" mà là dấu hiệu cho thấy xã hội đã gieo cho trẻ quá nhiều gánh nặng.
Vậy trước một thực tế buồn như thế, cha mẹ có thể dạy con như thế nào?
Trước hết, hãy giúp con hiểu rằng giá trị của một con người không nằm ở hộ chiếu có bao nhiêu dấu mộc nước ngoài, không nằm ở việc dùng iPhone đời nào hay đã từng đi học tập trải nghiệm ở đâu. Những điều ấy có thể mang đến trải nghiệm tốt, nhưng không thể định nghĩa được nhân cách, lòng tốt, hay sự nỗ lực của một người.
Thay vì vội vàng mua vé máy bay ra nước ngoài chỉ để con "bằng bạn bằng bè", cha mẹ có thể cùng con trò chuyện thẳng thắn: Con có buồn không? Con thấy tổn thương thế nào khi bị bạn trêu? Và quan trọng hơn cả: Con nghĩ mình là người như thế nào, ngoài những chuyến đi hay đồ vật mà con có?
Ảnh minh hoạ
Nuôi dưỡng lòng tự trọng và sự biết ơn trong trẻ là cách bền vững nhất để giúp con không bị cuốn vào vòng xoáy so sánh và ganh đua. Hãy kể cho con nghe cha mẹ đã lớn lên ra sao, trong điều kiện thiếu thốn thế nào mà vẫn thấy hạnh phúc. Hãy để con thấy rằng điều quý giá nhất chính là được yêu thương và được sống tử tế mỗi ngày.
Đồng thời, cha mẹ cũng cần dạy con biết cách đối diện với tổn thương: Nếu bị trêu chọc, con có thể làm gì? Con có thể nói với thầy cô, với bố mẹ, hay chọn cách bảo vệ mình ra sao? Việc con bị bắt nạt không phải vì con sai, mà là vì có điều sai trong môi trường xung quanh con – và điều đó cần được lên tiếng.
Cuối cùng, chính người lớn cũng cần nhìn lại mình. Khi ta không còn so đo chuyện ai giàu hơn ai, không còn dạy con khoe khoang hay khinh thường người khác, thì con trẻ cũng sẽ học được cách sống tử tế, biết cảm thông, và đủ vững vàng để không đánh giá ai chỉ qua những chuyến đi hay món đồ.