Hiện nay, với điều kiện đủ 20 năm đóng BHXH để hưởng lương hưu được đánh giá là quá dài, điều này đã làm giảm động lực tham gia, gắn bó lâu dài để hưởng lương hưu của người lao động.
Kéo theo đó, rất nhiều người lao động đã không đủ kiên nhẫn mà rút BHXH 1 lần, làm ảnh hưởng tới cuộc sống sau này, đặc biệt là đối với những lao động bị mất sức lao động, không có nguồn thu khi về già dù đã có thời gian dài đóng BHXH trước đó.
Như trường hợp của ông B. (58 tuổi). Ông B. đã có thời gian tham gia BHXH hơn 30 năm. Tuy nhiên hiện tại tình trạng sức khỏe của ông không đủ sức đi làm nữa, nhưng do ông chưa đến tuổi nghỉ hưu nên ông B. có nhu cầu muốn rút BHXH 1 lần.
Trong trường hợp này, ông B. thắc mắc khi ông nghỉ việc thì có thể hưởng trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp xong, sau đó làm thủ tục nhận BHXH một lần được không?
Ảnh minh hoạ.
Theo BHXH Việt Nam, BHXH một lần và trợ cấp thất nghiệp là hai chế độ an sinh xã hội khác nhau, việc nhận BHXH một lần không liên quan đến việc hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Do đó, chỉ cần ông B. đáp ứng đủ điều kiện theo quy định tại Điều 49 Luật Việc làm sẽ được hưởng trợ cấp thất nghiệp, đáp ứng được một trong các điều kiện quy định theo Khoản 1 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP thì được hưởng BHXH một lần.
Về điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp, BHXH Việt Nam cho biết, người lao động thuộc đối tượng bắt buộc phải tham gia bảo hiểm thất nghiệp khi làm việc theo hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc mà đang đóng bảo hiểm thất nghiệp sẽ được hưởng trợ cấp khi đủ điều kiện quy định tại Điều 49 Luật Việc làm:
- Chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc, trừ các trường hợp theo quy định
- Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động hoặc hợp đồng làm việc;
- Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động đối với trường hợp hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 03 tháng đến dưới 12 tháng.
- Đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm theo quy định
- Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp, trừ các trường hợp theo quy định.
Ảnh minh hoạ.
Về điều kiện hưởng BHXH 1 lần, ông B. cần đáp ứng được một trong các điều kiện quy định theo Khoản 1 Điều 8 Nghị định 115/2015/NĐ-CP thì được hưởng BHXH một lần.
Cụ thể:
a) Đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định tại các Khoản 1, 2 và 4 Điều 54 của Luật BHXH mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH hoặc theo quy định tại Khoản 3 Điều 54 của Luật BHXH mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện;
b) Sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH;
c) Ra nước ngoài để định cư;
d) Người đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
Như vậy, người lao động có từ đủ 20 năm đóng BHXH trở lên khi nghỉ việc mà muốn hưởng BHXH một lần chỉ đủ điều kiện khi thuộc trường hợp ra nước ngoài định cư hoặc trường hợp bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.
Ảnh minh hoạ.
Trường hợp người lao động có thời gian tham gia BHXH đủ 20 năm trở lên mà không thuộc 2 trường hợp trên thì có thể bảo lưu thời gian đã đóng BHXH hoặc tiếp tục đóng BHXH để hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.
- Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH.
- Ra nước ngoài để định cư.
- Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan, lao nặng, AIDS.
- Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên, người khuyết tật đặc biệt nặng.
- Sau 12 tháng mà không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc mà cũng không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng chưa đủ 20 năm.