Làm cha mẹ là một hành trình không bao giờ đơn giản, nhưng cũng là hành trình thú vị nhất. Chúng ta luôn mong muốn con mình lớn lên ngoan ngoãn, tự tin, được mọi người yêu quý. Và điều này không tự nhiên mà có – nó bắt đầu từ những phép lịch sự nhỏ nhặt, nhưng lại mang ý nghĩa sâu sắc trong việc hình thành nhân cách của trẻ.
Dạy con lễ phép không phải là “khó tính” hay áp đặt, mà là trao cho con một công cụ quan trọng để sống tốt, để được tôn trọng và tạo dựng mối quan hệ bền vững. Và càng dạy sớm, con càng thấm nhuần, hình thành thói quen, trở thành bản năng trong cách cư xử.
Dưới đây là 15 phép lịch sự cơ bản mà cha mẹ nên dạy con từ nhỏ.
1. Nói “dạ”, “thưa”, “cảm ơn”, “xin lỗi” đúng lúc
Đây là những câu nói tưởng nhỏ nhưng mang lại cảm giác được tôn trọng và lịch sự. Ví dụ, khi người lớn đưa đồ chơi hay cho kẹo, trẻ nên biết nói “cảm ơn”. Khi làm sai, biết nói “xin lỗi”.
2. Không ngắt lời người khác đang nói
Dạy con biết chờ đến lượt mình, nghe người khác trọn vẹn trước khi trả lời, giúp trẻ phát triển sự kiên nhẫn và tôn trọng người khác.
3. Biết cảm ơn khi nhận đồ hay nhận giúp đỡ
Kể cả món đồ nhỏ nhất, lời cảm ơn sẽ dạy trẻ biết trân trọng giá trị và công sức của người khác.
4. Nhận lỗi và sửa sai
Khi con làm đổ nước hay làm hỏng đồ, thay vì giấu giếm, hãy khuyến khích con nhận lỗi và học cách sửa. Đây là cách hình thành trách nhiệm và sự trung thực.
5. Không chê bai hay bình phẩm người khác
Dạy con tôn trọng mọi người, không nói về ngoại hình, hoàn cảnh hay lựa chọn của người khác. Điều này giúp con phát triển lòng đồng cảm và không tự mãn.
6. Không chỉ tay hay la hét với người lớn
Dạy trẻ sử dụng cử chỉ và lời nói phù hợp, tránh những hành vi gây khó chịu hoặc thiếu tôn trọng.
7. Giữ gìn vệ sinh nơi công cộng
Không xả rác, không chen lấn, không gây ồn ào. Hành động nhỏ này giúp trẻ ý thức về môi trường và cộng đồng.
8. Gõ cửa trước khi vào phòng người khác
Dạy con tôn trọng không gian riêng tư của mọi người, kể cả người thân trong gia đình.
9. Không cắt ngang khi người lớn đang trò chuyện
Hành vi này giúp trẻ học cách lắng nghe và trân trọng câu chuyện của người khác.
10. Ăn uống lịch sự
Không nhồm nhoàm, không chen lấn, biết dùng dao nĩa hoặc ăn đúng cách tùy lứa tuổi. Đây là kỹ năng quan trọng cho cả đời sống gia đình và xã hội.
11. Không tự tiện lấy đồ của người khác
Dạy con tôn trọng quyền sở hữu, biết xin phép trước khi mượn hoặc sử dụng đồ vật của người khác.
12. Chào hỏi khi gặp người quen
Một cái “xin chào” hay “chào ông/bà/chị” nhỏ bé giúp trẻ học cách xã giao, tạo thiện cảm và kết nối với mọi người.
13. Tôn trọng những người phục vụ hoặc lao công
Dạy trẻ rằng mọi công việc đều đáng trân trọng, không phân biệt địa vị hay tuổi tác.
14. Biết giúp đỡ người khác trong khả năng của mình
Cho trẻ cơ hội tham gia việc nhà, giúp bạn bè hoặc người thân khi cần, từ đó hình thành tinh thần sẻ chia và trách nhiệm xã hội.
15. Giữ lời hứa và làm điều đúng dù không ai nhìn
Dạy con trung thực, tôn trọng lời nói và sống có nguyên tắc. Đây là nền tảng quan trọng để con trở thành người đáng tin cậy trong tương lai.
Kết
Những phép lịch sự này tưởng chừng đơn giản nhưng lại tác động trực tiếp đến nhân cách và mối quan hệ xã hội của trẻ. Giáo dục con không phải chỉ là dạy chữ hay dạy kiến thức, mà còn là dạy con cách sống, cách tôn trọng và cư xử đúng mực.
Càng dạy sớm, con càng thấm nhuần, biến những hành vi lịch sự thành bản năng, tự nhiên trong mọi tình huống. Đó chính là món quà quý giá mà cha mẹ trao cho con – không phải tiền bạc hay đồ chơi, mà là nền tảng vững chắc để con bước vào đời với sự tự tin, tử tế và được yêu mến.