Có một số loại thực phẩm không nên dùng chung cùng với sữa. Thực phẩm không tương thích với sữa có thể gây ra các tác động tới cơ thể như phát ban da, rối loạn dạ dày, thậm chí là sinh độc, gây sỏi thận...
Sữa là một thực phẩm giàu dinh dưỡng, chứa protein, canxi, vitamin D và nhiều dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Sữa có nhiều loại và có thể được sử dụng cho mọi đối tượng, từ trẻ sơ sinh đến người già, người ốm bệnh hay cần tăng cân, tăng chiều cao... Tuy nhiên, không phải thực phẩm nào cũng có thể kết hợp an toàn với sữa.
Một số loại thực phẩm khi kết hợp với sữa có thể gây ra các vấn đề sức khỏe, từ rối loạn tiêu hóa đến nguy cơ hình thành sỏi thận. Các tác dụng xấu có thể xuất hiện ngay lập tức trong một số trường hợp hoặc có thể xuất hiện chậm chạp.
Dưới đây là danh sách 5 loại thực phẩm nên tránh với sữa để tránh những ảnh hưởng tiêu cực.
1. Sữa với trái cây có tính axit cao
Vì sao không nên kết hợp: Trái cây có tính axit cao như cam, chanh, dứa, hoặc kiwi khi kết hợp với sữa có thể gây ra hiện tượng kết tủa protein trong sữa. Sữa chứa casein, một loại protein dễ bị kết tủa trong môi trường axit. Khi uống sữa cùng các loại trái cây này, axit trong trái cây làm casein kết tủa, dẫn đến khó tiêu, đầy hơi hoặc đau bụng.
Theo nghiên cứu được công bố trên tạp chí Khoa học thực phẩm Journal of Food Science, môi trường axit có thể làm thay đổi cấu trúc protein trong sữa, khiến chúng khó được cơ thể tiêu hóa và hấp thụ. Ngoài ra, sự kết hợp này còn làm tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa ở những người có hệ tiêu hóa nhạy cảm.
Lời khuyên: Hãy uống sữa và ăn trái cây có tính axit cách nhau ít nhất 1-2 giờ để tránh hiện tượng này. Ví dụ, nếu bạn muốn uống nước cam, hãy chờ ít nhất 1 giờ sau khi uống sữa.
2. Sữa với thực phẩm giàu oxalat
Vì sao không nên kết hợp: Thực phẩm giàu oxalat như rau bina, củ cải đường, hoặc sô-cô-la khi kết hợp với sữa có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận, đặc biệt là sỏi canxi oxalat. Sữa chứa hàm lượng canxi cao, trong khi oxalat có khả năng liên kết với canxi để tạo thành các tinh thể không hòa tan trong thận, dẫn đến sỏi thận.
Theo một nghiên cứu trên tạp chí dinh dưỡng The American Journal of Clinical Nutrition, sự kết hợp giữa thực phẩm giàu oxalat và thực phẩm giàu canxi như sữa có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi canxi oxalat ở những người có tiền sử sỏi thận. Nghiên cứu chỉ ra rằng oxalat từ thực phẩm như rau bina có thể liên kết với canxi trong sữa ngay trong đường ruột, tạo thành các tinh thể không được bài tiết hoàn toàn, từ đó tích tụ trong thận.
Lời khuyên: Nếu bạn có nguy cơ cao bị sỏi thận hoặc tiền sử gia đình về bệnh này, hãy hạn chế kết hợp sữa với các thực phẩm giàu oxalat. Thay vào đó, hãy ăn các thực phẩm này cách nhau vài giờ và đảm bảo uống đủ nước để hỗ trợ quá trình bài tiết.
3. Sữa với thực phẩm chứa nhiều sắt
Vì sao không nên kết hợp: Sắt và canxi là hai chất dinh dưỡng cạnh tranh hấp thụ trong cơ thể. Khi uống sữa cùng lúc với thực phẩm giàu sắt như thịt đỏ, gan, hoặc các loại đậu, canxi trong sữa có thể ức chế sự hấp thụ sắt, dẫn đến thiếu hụt sắt ở những người cần bổ sung chất này.
Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí dinh dưỡng châu Âu European Journal of Clinical Nutrition cho thấy canxi trong sữa có thể làm giảm hấp thụ sắt không heme (sắt từ thực vật) tới 50-60%. Điều này đặc biệt quan trọng đối với những người bị thiếu máu do thiếu sắt hoặc phụ nữ mang thai, những người cần lượng sắt cao hơn bình thường.
Lời khuyên: Để tối ưu hóa hấp thụ sắt, hãy uống sữa cách xa các bữa ăn giàu sắt ít nhất 2 giờ. Ví dụ, nếu bạn ăn một bữa giàu sắt vào buổi trưa, hãy chờ đến chiều hoặc tối để uống sữa.
4. Sữa với thực phẩm chiên rán, nhiều dầu mỡ
Vì sao không nên kết hợp: Thực phẩm chiên rán, nhiều dầu mỡ khi kết hợp với sữa có thể làm tăng gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Sữa chứa chất béo và protein cần thời gian tiêu hóa lâu, trong khi thực phẩm chiên rán cũng khó tiêu hóa. Sự kết hợp này có thể gây đầy hơi, khó chịu hoặc thậm chí rối loạn tiêu hóa.
Theo một bài viết trên Journal of Gastroenterology, việc tiêu thụ đồng thời các thực phẩm giàu chất béo và protein có thể làm chậm quá trình tiêu hóa, gây áp lực lên dạ dày và ruột. Điều này đặc biệt nghiêm trọng ở những người có hệ tiêu hóa yếu hoặc mắc các bệnh như hội chứng ruột kích thích.
Lời khuyên: Hãy tránh uống sữa ngay sau khi ăn các món chiên rán. Thay vào đó, hãy chọn các thực phẩm nhẹ nhàng như rau củ hoặc ngũ cốc nguyên hạt để kết hợp với sữa.
5. Sữa với trà hoặc cà phê
Vì sao không nên kết hợp: Trà và cà phê chứa tannin và caffeine, có thể cản trở sự hấp thụ canxi trong sữa. Tannin trong trà có khả năng liên kết với canxi, tạo thành các hợp chất khó hấp thụ, làm giảm lợi ích dinh dưỡng của sữa.
Nghiên cứu trên Journal of Bone and Mineral Research chỉ ra rằng tannin trong trà đen có thể làm giảm sự hấp thụ canxi từ các sản phẩm sữa tới 20-30%. Điều này đặc biệt đáng lo ngại ở những người có nguy cơ loãng xương hoặc cần bổ sung canxi.
Lời khuyên: Hãy uống trà hoặc cà phê cách xa thời điểm uống sữa ít nhất 1-2 giờ để đảm bảo cơ thể hấp thụ tối đa canxi từ sữa.
Sữa là một nguồn dinh dưỡng tuyệt vời, nhưng việc kết hợp sai lầm với một số thực phẩm có thể gây ra các vấn đề sức khỏe từ nhẹ như đầy hơi, khó tiêu đến nghiêm trọng như sỏi thận. Để bảo vệ sức khỏe, hãy lưu ý tránh kết hợp sữa với trái cây có tính axit cao, thực phẩm giàu oxalat, thực phẩm chứa nhiều sắt, thực phẩm chiên rán, và trà hoặc cà phê. Việc tiêu thụ đúng cách sẽ giúp bạn tận dụng tối đa lợi ích của sữa mà không gây hại cho cơ thể.