Khi Gen Z không chỉ muốn “làm việc” - họ muốn được sáng tạo

Gen Z khát khao "được làm điều mình thích" — nhưng thật ra là gì?

"Em không muốn đi làm chỉ để sống qua ngày, em muốn được làm việc gì đó vui" — câu nói tưởng đơn giản nhưng lại phản ánh rất đúng tâm lý của nhiều bạn trẻ Gen Z tại Việt Nam hiện nay. Câu chuyện nghề nghiệp với họ không còn là chuyện chức danh, họ không chỉ tìm một công việc, mà là một nơi để thể hiện bản thân, để được nhìn nhận như những người sáng tạo thật sự.

Theo khảo sát của Decision Lab & Dreamplex, có đến 19% Gen Z Việt chọn các ngành thuộc lĩnh vực sáng tạo, truyền thông và nghệ thuật làm môi trường lý tưởng để phát triển sự nghiệp. Khác với thế hệ Millennials từng đổ xô vào công nghệ hay giáo dục, Gen Z lại không mấy mặn mà với những lĩnh vực này – họ tìm kiếm môi trường sáng tạo và linh hoạt hơn. Điều đó phản ánh một làn sóng dịch chuyển nghề nghiệp: thay vì chọn an toàn, Gen Z đang chọn được "làm điều mình thích" và "được công nhận vì ý tưởng của mình".

Khi trí tuệ nhân tạo bắt đầu biết… sáng tạo

Nếu vài năm trước, trí tuệ nhân tạo (AI) chỉ xuất hiện trong phim khoa học viễn tưởng, thì giờ đây nó đang ở ngay trong… phần mềm thiết kế bạn mở mỗi ngày. Từ việc gợi ý bảng màu, tinh chỉnh bố cục cho đến tạo ra cả một bức ảnh minh họa chỉ bằng vài dòng chữ — trí tuệ nhân tạo đã thực sự bước vào thế giới sáng tạo, không còn là khái niệm xa vời.

Theo báo cáo Adobe Creative Trends 2025, hơn 60 % các nhà thiết kế toàn cầu cho biết họ đã sử dụng AI để hỗ trợ quy trình sáng tạo, đặc biệt ở các giai đoạn "châm ngòi ý tưởng" và "tối ưu sản phẩm cuối". Điều thú vị là: AI không làm giảm vai trò của con người — mà buộc người sáng tạo phải học cách tư duy sâu hơn, nhanh hơn, và khác biệt hơn.

AI có thể tạo ra hàng nghìn phiên bản hình ảnh chỉ trong vài phút, nhưng chỉ con người mới hiểu được đâu là "cái đẹp có cảm xúc". Khi mọi thứ có thể được sinh ra tự động, giá trị thật của người sáng tạo nằm ở khả năng kể chuyện, trong cách họ biến một ý tưởng thành cảm giác — thứ mà thuật toán chưa thể chạm tới. Có lẽ, "thời đại vàng" của sáng tạo là khi công nghệ không thay thế con người, mà mở rộng giới hạn cho trí tưởng tượng con người.

Sáng tạo có phải là "năng khiếu bẩm sinh"?

Từ lâu, nhiều người nghĩ sáng tạo là "năng khiếu bẩm sinh" và câu hỏi "born or made" thường được thảo luận trong ngành. Tuy nhiên, nghiên cứu của Stanford Graduate School of Business lại chứng minh điều ngược lại: những người được đào tạo theo tư duy thiết kế (design thinking) có khả năng tạo ý tưởng mới cao hơn hẳn nhóm không được đào tạo. Nói cách khác, sáng tạo có thể rèn luyện được, và điều quan trọng là cách học.

Học sáng tạo không chỉ là học dùng phần mềm hay kỹ thuật dựng hình, mà là học cách suy nghĩ khác đi. Người học phải được đặt vào môi trường thật — nơi có bài toán thật, deadline thật, khách hàng thật — để họ buộc phải va chạm, hợp tác và sáng tạo. Chính trải nghiệm đó khiến mỗi sản phẩm không chỉ "đẹp" mà còn "có lý do tồn tại".

Học để sáng tạo – chứ không chỉ học để làm nghề

Trong bối cảnh công nghệ phát triển từng ngày, việc học sáng tạo đang trở thành lựa chọn để không bị tụt lại. Người trẻ cần hiểu rõ quy trình sáng tạo tích hợp: từ ý tưởng, bố cục, dựng hình, đến tương tác số và học cách phối hợp cùng AI.

Tại Việt Nam, Arena Multimedia là một trong những đơn vị tiên phong trong hướng đi này. Trường áp dụng mô hình "learning by doing" – học qua dự án thật, đồ án thật, và liên tục cập nhật các xu hướng như thiết kế ứng dụng AI, đồ họa chuyển động (motion graphics) hay kỹ xảo số (VFX) với 75% thời lượng học là thực hành. Không chỉ dạy kỹ năng, họ dạy cách làm chủ tư duy sáng tạo – điều mà AI không thể thay thế.

Sau hơn 20 năm phát triển, Arena đã trở thành "điểm khởi đầu" của hàng nghìn bạn trẻ theo đuổi ngành sáng tạo. Nhưng điều khiến mô hình này đáng chú ý không phải là tên tuổi, mà là triết lý thực học: học để sáng tạo, không chỉ học để làm nghề – đúng tinh thần của thế hệ Gen Z dám nghĩ, dám thử, dám khác biệt.

Arena Multimedia hiện đang có mặt tại các thành phố lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, TP.HCM và Cần Thơ. Tìm hiểu thêm tại: arenavietnam.net