Ai có thể tham gia BHXH tự nguyện?
Không chỉ người lao động làm công ăn lương mới được tham gia BHXH. Theo khoản 4 Điều 2 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, tất cả công dân Việt Nam từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc diện đóng BHXH bắt buộc, đều được phép đăng ký tham gia BHXH tự nguyện.
Danh sách những người phù hợp với hình thức này rất đa dạng: từ bà nội trợ, tiểu thương, nông dân, shipper, freelancer, người bán hàng online… đến những người chưa đủ thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu. Đây là cách thiết thực để bạn chủ động lo cho tuổi già, thay vì phụ thuộc vào con cái hay trợ cấp xã hội.
Nộp hồ sơ và đóng BHXH tự nguyện ở đâu?
Bạn có thể lựa chọn một trong các hình thức sau để đăng ký tham gia:
- Trực tiếp tại cơ quan BHXH cấp huyện nơi bạn cư trú (thường trú hoặc tạm trú).
- Thông qua các đại lý thu BHXH tự nguyện, thường là bưu điện, tổ chức đoàn thể được BHXH Việt Nam ủy quyền.
- Đăng ký trực tuyến qua:
Cổng Dịch vụ công quốc gia: https://dichvucong.gov.vn
Cổng Dịch vụ công của BHXH Việt Nam: https://dichvucong.baohiemxahoi.gov.vn
Thủ tục rất đơn giản, chỉ cần xuất trình CCCD/CMND, điền tờ khai tham gia BHXH tự nguyện (mẫu TK1-TS) và lựa chọn mức đóng phù hợp.
Mức đóng BHXH tự nguyện hiện nay là bao nhiêu?
Theo khoản 1 Điều 36 Luật BHXH 2024, mức đóng BHXH tự nguyện hằng tháng bằng 22% mức thu nhập do người tham gia tự chọn.
Tuy nhiên, mức thu nhập này phải nằm trong khoảng từ mức chuẩn nghèo khu vực nông thôn (hiện là 1,5 triệu đồng/tháng) đến 20 lần mức lương cơ sở (hiện là 2,34 triệu x 20 = 46,8 triệu đồng).
Ví dụ: Nếu bạn chọn mức thu nhập làm căn cứ đóng là 2 triệu đồng/tháng, thì số tiền đóng BHXH tự nguyện mỗi tháng là 2 triệu x 22% = 440.000 đồng/tháng.
Bạn có thể lựa chọn phương thức đóng linh hoạt:
- Hằng tháng;
- 3, 6 hoặc 12 tháng một lần;
- Một lần cho nhiều năm sau;
- Hoặc một lần cho số năm còn thiếu để hưởng lương hưu (nếu đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng thiếu thời gian đóng).
(Chi tiết trong khoản 2 Điều 36 Luật BHXH 2024)
Tham gia BHXH tự nguyện được gì?
Người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng hai chế độ chính:
- Lương hưu hàng tháng, khi đủ điều kiện về tuổi và thời gian đóng BHXH (20 năm).
- Trợ cấp tử tuất (mai táng phí, trợ cấp tuất một lần hoặc hàng tháng cho thân nhân).
Đặc biệt, từ ngày 1/7/2025, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ được bổ sung thêm chế độ thai sản. Mức trợ cấp là 2 triệu đồng cho mỗi lần sinh con hoặc thai chết lưu từ 22 tuần tuổi trở lên (căn cứ theo Điều 95 Luật BHXH 2024).
Đây là điểm mới và rất đáng chú ý, nhất là với phụ nữ đang sinh sống bằng nghề tự do, buôn bán nhỏ lẻ.
Không cần làm việc trong công ty, không cần ký hợp đồng, bạn vẫn có thể tự mình chủ động tham gia BHXH để được hưởng chính sách an sinh tuổi già. Việc đóng BHXH tự nguyện không chỉ là cách để bạn “có lương hưu”, mà còn là khoản đầu tư cho chính mình, giúp an tâm sống khỏe, sống chủ động, không phụ thuộc vào ai trong tương lai.