Vì sao nhiều người 12–20 triệu vẫn không dư nổi 1 đồng?
Không phải ai thu nhập cao hơn cũng dư nhiều hơn. Ngược lại, rất nhiều người lương 15–18 triệu vẫn chật vật vì 3 nguyên nhân:
1. Chi tiêu theo cảm xúc
Đi chợ sau giờ tan ca, mệt quá mua cho xong; thấy sale là mua; xả stress bằng shopping. Những khoản tưởng nhỏ lại chiếm 20–30% tổng chi.
2. Không có ranh giới cho từng loại tiền
Tiền ăn – tiền nhà – tiền đi lại – tiền mua sắm… gom chung vào một tài khoản → tiêu lúc nào không biết, đến khi nhận ra thì đã “vượt trần”.
3. Không dự phòng nên dễ vỡ kế hoạch
Đột xuất 1–2 triệu (ốm, sửa xe, tiền học thêm của con) là phá vỡ ngân sách cả tháng.
Vì vậy, bí quyết không phải “kiếm thêm”, mà là chia lại tiền đúng cách.
Công thức 5 khoản – dành riêng cho người có thu nhập 12–20 triệu/tháng

Công thức này thiết kế để vừa sống thoải mái, vừa có tích lũy, không ép thắt lưng buộc bụng nhưng vẫn kiểm soát chặt.
1) Khoản 1 – Chi thiết yếu: 50%
Bao gồm: tiền ăn, tiền nhà, tiền điện – nước – internet, xăng xe, chi phí sinh hoạt cơ bản.
Mục tiêu: tổng dưới 50% thu nhập.
Nếu lương 12–20 triệu, số tiền cho khoản này nên nằm trong 6–10 triệu.
Cách tối ưu:

- Đi chợ theo list 10 món cố định/tuần.
- Hạn chế ăn ngoài xuống còn 1–2 bữa/tuần.
- Tối ưu điện nước bằng 3 thói quen: tắt máy lạnh trước khi ngủ, tắt bình nóng lạnh sau 10 phút, dùng máy giặt theo mẻ lớn.
- Nếu chi thiết yếu > 55% → bắt buộc coi lại tiền nhà, tiền ăn ngoài, hoặc tìm cách chia lại giỏ chi tiêu.
2) Khoản 2 – Tích lũy: 20%
Đây là khoản buộc phải ưu tiên đầu tiên mỗi khi nhận lương.
- 12 triệu → để 2,4 triệu
- 15 triệu → để 3 triệu
- 20 triệu → để 4 triệu
Nguyên tắc: chuyển ngay trong ngày nhận lương sang tài khoản riêng.
Tích lũy bao gồm:
- quỹ khẩn cấp (tối thiểu 3–6 tháng chi tiêu),
- quỹ để dành mua nhà – mua xe – học cho con.
Không để khoản này trông vào “nếu còn thừa” → vì sẽ chẳng bao giờ thừa.
3) Khoản 3 – Bảo vệ: 10%
Dành cho: bảo hiểm sức khỏe cơ bản, khám định kỳ, thuốc men, khoản lo cho bố mẹ khi ốm bất ngờ.
Người 30–50 tuổi thường chủ quan, đến khi bệnh đột ngột mới thấy chi phí y tế “đốt ví” nhanh thế nào.
Gợi ý:
- Dùng bảo hiểm sức khỏe từ 2–3 triệu/năm.

- Tạo quỹ “y tế nhỏ” 200k–300k/tháng.
4) Khoản 4 – Chi tiêu cá nhân: 10–15%
Đây là khoản thở của mỗi người – để không cảm thấy bị ép tiền.
Bao gồm: cà phê – trà sữa, mua quần áo, mỹ phẩm, hẹn hò, bạn bè, đồ bếp – đồ decor nhỏ.
Chi tiêu cá nhân được phép “vui”, nhưng không vượt quá 15%.
Lương 12–20 triệu → dành 1,2–3 triệu/tháng.
Cách giúp không vượt quá:
- Mua đồ mỹ phẩm và thời trang theo bộ (3 món tối đa/tháng).
- Đặt hạn mức cà phê: 300k–500k/tháng.
- Xài app theo dõi chi tiêu cá nhân (Money Lover, Sổ Thu Chi).
5) Khoản 5 – Quỹ trải nghiệm & phát triển bản thân: 5–10%
Rất nhiều người bỏ qua khoản này, nhưng thật ra đây là khoản làm chất lượng sống tăng mà không phá ví.
Bao gồm: học kỹ năng mới (TA, Excel, bếp, decor…), đi du lịch mini 1–2 lần/năm, mua sách, tham gia workshop, nâng cấp đồ dùng cá nhân phục vụ công việc.
- Tỉ lệ đề xuất: 5–10% thu nhập.
- Lương 20 triệu → dành 1–2 triệu cho khoản này là hợp lý.
- Nếu bỏ khoản này, cuộc sống dễ bị “tối tăm tài chính”, dù có tiết kiệm vẫn không vui.

Ví dụ bảng chia tiền thực tế (lương 15 triệu/tháng)
| Khoản | Tỷ lệ | Số tiền |
|---|---|---|
| Thiết yếu | 50% | 7.500.000đ |
| Tích lũy | 20% | 3.000.000đ |
| Bảo vệ | 10% | 1.500.000đ |
| Cá nhân | 10% | 1.500.000đ |
| Trải nghiệm – phát triển | 10% | 1.500.000đ |
Kết quả: vẫn đi cà phê, vẫn mua đồ đẹp, vẫn có trải nghiệm → mỗi tháng vẫn tích lũy được 3 triệu.
5 sai lầm khiến công thức này bị phá vỡ
1. Quên chuyển tiền tích lũy ngay khi nhận lương
2. Gộp chung mọi chi tiêu vào một tài khoản
3. Dùng thẻ tín dụng không kiểm soát
4. Không lập quỹ khẩn cấp
5. Chi theo cảm xúc sau những ngày stress
6. Chỉ cần dính 1 trong 5, ngân sách sẽ lệch ngay.

Thu nhập vừa phải vẫn có thể sống ổn – nếu biết chia đúng
Rất nhiều người tưởng mình cần lương 25–30 triệu mới sống thoải mái.
Thực tế, với 12–20 triệu/tháng, bạn hoàn toàn có thể: sống đầy đủ, không nợ, vẫn đi chơi – mua sắm, và quan trọng nhất: có tích lũy đều đặn.
Tiền không nằm ở việc bạn kiếm bao nhiêu, mà ở cách bạn chia bao nhiêu.