Câu hỏi 1: Quốc hội đang thảo luận gì về lương cơ sở?
A. Tăng lương cơ sở ngay từ 1/1/2026, không chờ giữa năm [✔]
B. Giữ nguyên mức 2,34 triệu đồng đến hết 2026 [sai]
C. Giảm hệ số lương để tiết kiệm ngân sách [sai]
D. Tăng phụ cấp đi lại thay vì tăng lương cơ sở [sai]
Đáp án đúng là: A. Tăng lương cơ sở ngay từ 1/1/2026, không chờ giữa năm
Giải thích: Đại biểu Trần Quốc Tuấn (Vĩnh Long) nêu báo cáo kiến nghị cử tri: sau sáp nhập hành chính, cán bộ cơ sở gánh thêm chi phí đi lại, thuê nhà, sinh hoạt, thu nhập thực tế giảm 10–12%. Ông nhấn mạnh: "Những phản ánh không chỉ là con số, mà là tiếng lòng của công chức cơ sở – người gánh phần việc nặng nề nhất". Mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng (từ 1/7/2024) không còn phù hợp với giá sinh hoạt tăng cao. Theo ông, với mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng, dù có nhân với hệ số cao hơn, thì thu nhập thực tế của nhiều công chức trẻ chỉ đủ… "từ đầu tháng đến ngày thứ 20", còn 10 ngày cuối tháng, phải "chạy bằng niềm tin và mỳ gói". Ông tha thiết kiến nghị tăng lương cơ sở từ 1/1/2026, không chờ giữa năm.
Câu hỏi 2: Mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng được áp dụng từ khi nào và hiện tại đã không còn phù hợp vì lý do gì?
A. Từ 1/7/2023, do giá cả giảm [sai]
B. Từ 1/7/2024, do chi phí sinh hoạt tăng cao [✔]
C. Từ 1/1/2025, do ngân sách dư thừa [sai]
D. Từ 1/1/2026, do cải cách tiền lương [sai]
Đáp án đúng là: B. Từ 1/7/2024, do chi phí sinh hoạt tăng cao
Giải thích: Mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng được áp dụng từ ngày 1/7/2024. Tuy nhiên, sau hơn một năm, mức lương này không còn phù hợp do giá các mặt hàng thiết yếu (lương thực, thực phẩm, nhà ở, điện, nước, xăng dầu, học phí) tăng mạnh. Đại biểu Trần Quốc Tuấn chỉ rõ: chi phí sinh hoạt tối thiểu tại đô thị đã vượt 4,5–5 triệu đồng/người/tháng. Thu nhập thực tế của công chức trẻ chỉ đủ chi tiêu đến ngày 20, gây áp lực lớn về tài chính và giảm động lực công tác, theo báo Vietnamnet.
Mức lương cơ sở 2,34 triệu đồng/tháng không còn phù hợp. (Ảnh: DFF)
Câu hỏi 3: Sau sáp nhập hành chính, thu nhập thực tế của cán bộ cơ sở giảm bao nhiêu phần trăm do chi phí sinh hoạt tăng?
A. 5–7% [sai]
B. 8–9% [sai]
C. 10–12% [✔]
D. 15–20% [sai]
Đáp án đúng là: C. 10–12%
Giải thích: Theo báo cáo tổng hợp kiến nghị cử tri do đại biểu Trần Quốc Tuấn trình bày, sau sáp nhập đơn vị hành chính, cán bộ xã phải di chuyển xa hơn (10–15 km), chi phí đi lại, thuê nhà, sinh hoạt tăng đáng kể. Do phụ cấp công vụ và đi lại chưa được điều chỉnh, thu nhập thực tế của cán bộ giảm từ 10–12% so với trước. Đây là hệ quả trực tiếp của mô hình chính quyền hai cấp, khiến đời sống cán bộ cơ sở thêm khó khăn, ảnh hưởng đến hiệu quả công việc, theo Vietnamnet.
Câu hỏi 4: Đại biểu Quốc hội đề nghị Bộ Nội vụ sớm làm gì để cải thiện đời sống cán bộ cấp xã?
A. Tăng hệ số lương tối đa lên 6,0 [sai]
B. Xây dựng vị trí việc làm và khung biên chế tối thiểu [✔]
C. Cấp nhà công vụ cho toàn bộ cán bộ xã [sai]
D. Giảm giờ làm xuống còn 6 tiếng/ngày [sai]
Đáp án đúng là: B. Xây dựng vị trí việc làm và khung biên chế tối thiểu
Giải thích: Đại biểu Dương Văn Phước (Đà Nẵng) đề nghị Bộ Nội vụ sớm khảo sát thực tế, xây dựng vị trí việc làm và khung biên chế tối thiểu làm cơ sở định biên cho cấp xã. Ông nhấn mạnh: hiện nay đội ngũ cán bộ chưa đồng bộ về chuyên môn, số lượng; nhiều người phải đảm nhiệm công việc của 4 phòng huyện trước đây với chỉ 5–6 biên chế. Việc xác định rõ vị trí việc làm là tiền đề để ban hành cơ chế tiền lương phù hợp, khuyến khích cán bộ yên tâm công tác, đặc biệt ở vùng khó khăn, theo Tiền Phong.
Câu hỏi 5: Vì sao cần tăng lương cơ sở từ 1/1/2026 thay vì chờ giữa năm?
A. Để phù hợp với chu kỳ ngân sách nhà nước [sai]
B. Để cán bộ có đủ sống và yên tâm phục vụ [✔]
C. Để giảm áp lực lên quỹ bảo hiểm xã hội [sai]
D. Để đồng bộ với tăng giá điện nước [sai]
Đáp án đúng là: B. Để cán bộ có đủ sống và yên tâm phục vụ
Giải thích: Đại biểu Trần Quốc Tuấn khẳng định: "Cán bộ có đủ sống thì mới yên tâm phục vụ; công chức không bị nặng gánh cơm áo, gạo tiền thì mới nhẹ lòng cống hiến". Việc tăng lương cơ sở từ 1/1/2026 thay vì giữa năm là cần thiết để kịp thời cải thiện đời sống cán bộ cơ sở – những người đang gánh áp lực công việc tăng 2–3 lần sau sáp nhập, trong khi thu nhập thực tế giảm 10–12%. Đây không chỉ là chính sách tài chính mà là động lực để nâng cao hiệu quả bộ máy hành chính, theo Vietnamnet.