Hai chiếc ví – hai thế hệ
Ở tuổi 50, nhiều phụ nữ gắn liền đồng tiền với sự an toàn. Họ từng trải qua thời bao cấp, thời lạm phát, nên hình thành tư duy “có bao nhiêu cũng phải để dành”. Mỗi tháng, khoản đầu tiên được trích ra thường để gửi tiết kiệm, mua vàng hay dành quỹ dự phòng. Mua sắm, giải trí thường bị gạt sang bên.
Ngược lại, con gái 25 tuổi lớn lên trong một xã hội khác: đầy đủ hơn, nhiều cơ hội trải nghiệm hơn. Với họ, tiền không chỉ để phòng ngừa, mà còn để tận hưởng. Họ sẵn sàng chi cho du lịch, thời trang, ăn uống, hoặc một lớp kỹ năng mới. “Tiêu để vui” và “tiêu để phát triển bản thân” là cách họ định nghĩa giá trị đồng tiền.
Bảng so sánh nhanh: Mẹ và con gái
| Hạng mục | Mẹ 50 tuổi | Con gái 25 tuổi |
|---|---|---|
| Tư duy tài chính | Tích lũy để an toàn, dự phòng | Tiêu để tận hưởng, trải nghiệm |
| Chi tiêu chính | Chợ búa, thuốc men, học hành con | Ăn ngoài, quần áo, du lịch, công nghệ |
| Đầu tư | Vàng, gửi tiết kiệm | Khóa học, đồ công nghệ, trải nghiệm |
| Mua sắm | Cân nhắc kỹ, ưu tiên bền chắc | Bắt trend, mua online nhanh gọn |
| Tiết kiệm | Trích ngay khi có thu nhập | Ít khi dư, để dành nếu còn thừa |
Khi khác biệt thành mâu thuẫn
Trong nhiều gia đình, sự khác biệt này dễ dẫn đến tranh cãi. Người mẹ thường thấy con “tiêu quá tay”, còn con cho rằng mẹ “khắt khe, cổ hủ”.
Chị Lan (50 tuổi, Hà Nội) chia sẻ:
“Con gái tôi lĩnh tháng lương đầu tiên đã mua ngay chiếc bộ váy gần 10 triệu. Tôi nghe mà xót. Với tôi, 10 triệu đủ tiền chợ cả tháng và thuốc men. Tôi bảo nó tiêu bậy, nó lại gắt lên: ‘Mẹ không hiểu, đây là cách con đầu tư cho hình ảnh công việc’”.
Ngọc Anh (25 tuổi, con gái chị Lan) phản biện:
“Mẹ lúc nào cũng nghĩ giữ tiền là nhất. Nhưng nếu không chịu chi cho bản thân, con chẳng bao giờ có cơ hội bước xa hơn. Bộ đồ đẹp giúp con tự tin đi phỏng vấn, một chiếc điện thoại tốt giúp con làm thêm online – đó là đầu tư chứ không phải hoang phí”.
Hai cách nhìn khác nhau khiến mâu thuẫn khó tránh. Nhưng nếu đi sâu, dễ thấy đây không phải vì ai đúng ai sai, mà là vì hai thế hệ đặt giá trị khác nhau lên đồng tiền.
Có cách dung hòa?
Dù đối lập, khoảng cách thế hệ không có nghĩa không thể tìm được điểm chung.
Người mẹ có thể học cách phân biệt giữa “tiêu bậy” và “đầu tư cho tương lai”. Ví dụ: mua sắm đồ hiệu để khoe thì chưa cần, nhưng đầu tư cho công cụ làm việc, khóa học nâng kỹ năng có thể coi là khoản sinh lời. Thay vì ngăn cấm, mẹ có thể đặt câu hỏi: “Con sẽ thu lại từ khoản chi này thế nào?”.
Người con có thể học từ mẹ thói quen lập quỹ ngay từ đầu. Nếu lương 12 triệu, hãy thử để riêng 2 triệu ngay khi nhận lương, phần còn lại mới dùng để tiêu. Bằng cách này, vừa thoải mái tận hưởng, vừa không lo trắng tay.
Một ví dụ dung hòa đến từ gia đình chị Mai (50 tuổi, Hà Nội):
“Tôi tiết kiệm từng đồng, còn con gái thì tiêu không nghĩ. Sau nhiều lần tranh cãi, tôi đề nghị cả hai cùng góp một quỹ gia đình. Tôi 3 triệu, nó 2 triệu. Quỹ đó dùng để đi du lịch chung hoặc sửa sang nhà cửa. Nhờ vậy, vừa có kỷ niệm, vừa không ai thấy mình bị ‘thiệt’”.
Cách làm này giúp mẹ tập tận hưởng, còn con tập tiết kiệm. Quan trọng nhất là cả hai cùng nhìn thấy lợi ích chung thay vì so bì.
Kết
Mẹ 50 tuổi và con gái 25 tuổi – hai thế hệ, hai chiếc ví. Một bên coi tiền là sự an toàn, một bên coi tiền là trải nghiệm. Sự khác biệt đôi khi dẫn đến tranh cãi, nhưng cũng chính là cơ hội để học hỏi lẫn nhau.
Mẹ có thể học cách sống thoáng hơn, bớt lo âu để tận hưởng. Con có thể học cách chuẩn bị cho tương lai, bớt tiêu bốc đồng để vững vàng hơn. Đồng tiền, suy cho cùng, không nằm ở việc giữ khư khư hay tiêu hết, mà ở chỗ biết cân bằng giữa an toàn và niềm vui. Khi cả mẹ và con gái cùng làm được điều này, hai thế hệ không còn đối lập, mà trở thành điểm tựa cho nhau.
Mẹ học được từ con – Con học được từ mẹ
Mẹ học được từ con: dám tiêu cho bản thân, đầu tư vào trải nghiệm và công cụ để cuộc sống nhẹ nhàng, vui vẻ hơn.
Con học được từ mẹ: kỷ luật tài chính, lập quỹ dự phòng và biết nghĩ đến tương lai xa hơn một chút.
Khi hai thế hệ chịu học lẫn nhau, đồng tiền sẽ trở thành cầu nối, thay vì là nguyên nhân gây tranh cãi.