Từ quạt nan, giường tre đến màn tuyn và chiếu trúc - đây đều là các "combo" chống nóng huyền thoại, gắn liền với tuổi thơ của thế hệ trước. Trong số đó, chiếu trúc là vật dụng không thể thiếu mỗi khi hè đến, xuất hiện dày đặc trong mọi gia đình từ thành thị đến nông thôn.
Thế nhưng, theo thời gian, món đồ từng được ví như "điều hòa của người nghèo" đã dần lui vào quá khứ. Các gia đình hiện nay chẳng mấy mặn mà với chiếu trúc, thậm chí xem nó như một ký ức cũ kỹ, thứ mà dân mạng gọi là "nước mắt của thời đại".
Vậy điều gì đã khiến món đồ từng một thời phủ sóng từ Bắc vào Nam, nay lại bị "quay lưng" không thương tiếc?
Chiếu trúc sở hữu những ưu điểm gì?
1. Giá rẻ và dễ mua
Vào thập niên 80-90, chiếu trúc gần như là vật dụng "quốc dân" trong mùa hè. Đặc biệt ở nông thôn, cứ hè đến là nhà nhà đều trải chiếu trúc lên giường. Bởi chỉ cần bỏ ra vài chục nghìn đồng là đã có thể mua một chiếc, dùng đến khi hỏng thì thay, chẳng ai tiếc. Trong thời kỳ mà điều hòa vẫn còn là món xa xỉ, quạt máy thì thổi mãi vẫn nóng, thì chiếu trúc chính là giải pháp giải nhiệt hiệu quả và tiết kiệm nhất.
2. Khả năng làm mát tuyệt vời
Điều khiến chiếu trúc được yêu thích là cảm giác mát lịm mỗi khi vừa đặt lưng xuống. Với những ai từng trải qua mùa hè oi bức miền Bắc hay miền Trung, cảm giác nằm trên bề mặt tre trơn láng, lạnh nhanh ấy chính là "cứu tinh". Chiếu trúc không cần cắm điện nhưng vẫn đủ làm người ta hạ nhiệt nhanh chóng - điều mà quạt điện khó lòng mang lại.
3. Sử dụng tương đối dễ dàng
Chiếu trúc không đòi hỏi bất kỳ thao tác phức tạp nào: không phải lắp đặt, không cần nguồn điện, không yêu cầu bảo trì phức tạp. Trải ra là dùng, cả người lớn tuổi lẫn trẻ nhỏ đều có thể sử dụng thoải mái.
Tại sao chiếu trúc dần bị lãng quên?
1. Thua xa điều hòa về độ tiện và thoải mái
Nếu chiếu trúc từng là lựa chọn "buộc phải có" trong thời tiết nóng nực, thì giờ đây, sự xuất hiện của điều hòa đã thay đổi hoàn toàn cuộc chơi.
Chỉ cần một nút bấm là cả phòng mát lạnh, không cần phải ngả lưng trên bề mặt có phần cứng cáp của chiếu trúc. Đặc biệt là với người trẻ hiện nay, tiêu chuẩn mùa hè lý tưởng không còn là "mát là được" mà phải là "mát nhưng vẫn êm". Do đó, việc bật điều hòa được ưa chuộng hơn nhiều.
2. Đôi khi mang lại những "oái ăm"
Mặc dù mát mẻ nhưng chiếu trúc lại không mang đến trải nghiệm hoàn toàn thoải mái. Với những người có mái tóc dài, việc bị chiếu kẹp tóc mỗi lần trở mình là chuyện thường xuyên, gây đau và khó chịu. Bề mặt cứng của chiếu cũng khiến nhiều người bị lằn vết sau 1 giấc ngủ dài.
Đấy là chưa kể nếu mua nhầm chiếu kém chất lượng, có đầu tre hoặc nan trúc sắc thì sẽ dễ gây xước da hoặc đâm vào lưng. Thêm vào đó, trong thời tiết nồm ẩm hoặc mùa mưa, chiếu trúc dễ bị ẩm mốc, xuất hiện vết đen hoặc mùi khó chịu nếu không được bảo quản kỹ. Nói cách khác, trải nghiệm sử dụng đôi khi không hề "êm dịu" như vẻ ngoài mát mẻ của nó.
3. Không hợp với lối sống chuộng êm ái ngày nay
Trước đây, người ta sẵn sàng chịu cảm giác cứng nhắc để được mát. Nhưng nay, tiêu chí quan trọng nhất khi chọn đồ dùng trong nhà lại là sự thoải mái và dễ chịu. Người trẻ thích đệm mềm, ga lạnh êm ái; người lớn tuổi sợ lạnh, đau lưng; còn trẻ nhỏ thì da nhạy cảm - tất cả những nhu cầu này đều là lý do khiến chiếu trúc bị "ra rìa".
Thay vì dùng chiếu trúc, các sản phẩm mới như đệm cao su, ga lạnh cotton, thậm chí cả chiếu lụa hoặc gel lạnh đều đáp ứng tốt hơn về cảm giác sử dụng.
4. Vệ sinh và cất giữ phiền toái
Tuy không yêu cầu bảo trì phức tạp nhưng việc vệ sinh chiếu trúc cũng không hề đơn giản. Chiếu trúc không thể giặt bằng máy, lau thủ công thì tốn công tốn sức, phơi khô lại phải có chỗ thoáng nắng. Đặc biệt, loại chiếu dạng mắt nhỏ thường có rất nhiều khe rãnh - nơi tích tụ bụi bẩn. Việc làm sạch toàn bộ bề mặt mất không ít thời gian, thậm chí có thể gây nản nếu phải lau chùi mấy tiếng đồng hồ.
Chiếu trúc liệu có còn cơ hội "comeback"?
Dù đã bị nhiều gia đình "quay lưng" và thay thế bằng các thiết bị hiện đại, nhưng trên thực tế, chiếu trúc không hoàn toàn biến mất.
Một số gia đình, đặc biệt là những nhà có người lớn tuổi hoặc theo đuổi lối sống gần gũi với thiên nhiên - họ vẫn giữ thói quen trải chiếu trúc mỗi khi hè đến. Với họ, món đồ này không chỉ là vật dụng chống nóng mà còn gợi lại cảm giác hoài niệm, mang dấu ấn của một thời đã qua.
Ngoài ra, thị trường hiện nay cũng có những phiên bản chiếu trúc cải tiến như chiếu mây, chiếu ice silk… với thiết kế mềm mại như ga giường, dễ vệ sinh và không còn cảm giác cứng, lạnh như chiếu trúc truyền thống. Những lựa chọn này vẫn đáp ứng được nhu cầu của một bộ phận người dùng - nhất là những ai tìm kiếm sự mát mẻ mà vẫn ưu tiên cảm giác thoải mái khi nằm ngủ.
Nguồn: Toutiao