Ngày mùng 1 đầu tháng Âm lịch vốn được xem là thời điểm khởi đầu cho chu kỳ mới. Riêng tháng 7 lại càng đặc biệt, bởi theo dân gian, đây là tháng “xá tội vong nhân”. Lễ cúng ngày mùng 1 vừa là nghi thức tâm linh, vừa là cách để con cháu thể hiện lòng hiếu thảo, cầu mong gia đạo được che chở, tránh khỏi xui xẻo.
Theo phong thủy, mâm cúng được sắp đặt chỉn chu sẽ giúp gia chủ thu hút năng lượng tốt, mở ra vận khí hanh thông trong cả tháng. Người xưa tin rằng “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, vì vậy, dù bày biện mâm cúng đơn sơ hay cầu kỳ, quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm.
Ảnh: Vũ Thu Hương
Những lễ vật cần chuẩn bị cho mâm cúng
Một mâm cúng mùng 1 tháng 7 Âm lịch thường bao gồm những lễ vật cơ bản sau:
Hương, hoa, đèn nến
- Hương để kết nối cõi âm và cõi dương, là vật phẩm không thể thiếu.
- Hoa tươi (thường chọn hoa cúc, hoa huệ, hoa sen) mang ý nghĩa thanh tịnh.
- Đèn nến tượng trưng cho ánh sáng dẫn đường, xua tan u tối.
Khay ngũ quả
- Tùy vùng miền, có thể chọn 5 loại quả theo mùa, tượng trưng cho ngũ hành.
- Quả thường dùng: Chuối xanh, bưởi, táo, lựu, cam… vừa đẹp mắt vừa ý nghĩa.
Ảnh: Vũ Thu Hương
Xôi, chè, bánh
- Xôi gấc, chè trôi nước hoặc bánh chay là món thường thấy, mang ý nghĩa sum vầy, viên mãn.
- Đây cũng là phần dâng cúng giản dị nhưng thể hiện sự chu đáo.
Món mặn
- Tùy từng gia đình có thể chuẩn bị gà luộc, thịt heo quay, canh măng, nem rán…
- Các món ăn mang hương vị truyền thống, vừa quen thuộc vừa trọn tình hiếu lễ.
Ảnh: Vũ Thu Hương
Vàng mã, quần áo chúng sinh
- Đây là đặc trưng trong lễ cúng tháng 7, thể hiện lòng từ bi, bố thí cho các vong hồn vất vưởng.
- Tùy theo điều kiện, gia chủ có thể chuẩn bị vừa đủ, tránh lãng phí.
Gợi ý mâm cúng đầy đủ và hợp phong thủy
Một mâm cúng chuẩn chỉnh không cần quá cầu kỳ nhưng nên cân đối cả phần hương, hoa, lễ mặn và chay. Dưới đây là một gợi ý cơ bản:
- 1 con gà luộc nguyên con (tượng trưng cho sự khởi đầu tốt đẹp).
- 1 đĩa xôi gấc hoặc xôi đậu xanh (cầu may mắn, thịnh vượng).
- 1 bát chè trôi nước (mong sự tròn đầy, hạnh phúc).
- 1 mâm ngũ quả (đủ đầy ngũ hành, cân bằng âm dương).
- 1 lọ hoa tươi (cúc, sen hoặc huệ).
- Hương, nến, nước sạch, rượu trắng.
- 1 ít tiền vàng, quần áo giấy để hóa cho vong linh.
Gia chủ có thể linh hoạt thêm các món hợp khẩu vị gia đình, miễn sao bày biện tươm tất bằng tấm lòng thành.
Ảnh: Vũ Thu Hương
Một vài lưu ý khi bày mâm cúng
- Chọn giờ cúng: Tốt nhất là cúng vào buổi sáng sớm ngày mùng 1, khi dương khí thịnh.
- Vị trí đặt mâm: Thường đặt ở bàn thờ gia tiên trong nhà. Nếu cúng chúng sinh, nên bày một mâm nhỏ ngoài sân hoặc trước cửa nhà.
- Trang phục: Người làm lễ nên ăn mặc chỉnh tề, sạch sẽ.
- Lời khấn: Quan trọng là sự thành tâm, có thể khấn đơn giản, cầu xin bình an, sức khỏe, tài lộc cho cả gia đình.
Dẫu vậy, không quá đặt nặng hình thức: Mâm cúng quan trọng ở tấm lòng, không ở sự xa hoa.. Giữ tâm an lạc: Khi cúng, nên gạt bỏ lo âu, thành tâm hướng thiện.
Bố thí chúng sinh: Tháng 7 còn là dịp để làm việc thiện, phóng sinh, giúp đỡ người nghèo, nhờ vậy vận khí càng thêm cát lành.
Mùng 1 tháng 7 Âm lịch là ngày mở đầu tháng Vu Lan và tháng cô hồn, mang ý nghĩa sâu sắc trong đời sống tâm linh người Việt. Một mâm cúng tươm tất, thành tâm không chỉ để tưởng nhớ tổ tiên, tri ân cha mẹ mà còn để cầu mong bình an, hanh thông, đủ đầy trong suốt tháng. Chuẩn bị mâm cúng đúng cách, giữ tâm hướng thiện, gia chủ sẽ cảm nhận được sự an lành và may mắn lan tỏa trong từng khoảnh khắc đời sống.