Nhiều phụ nữ, đặc biệt là trong độ tuổi 25–45, từng trải qua cảm giác đau ngực, kèm theo ngứa ran, căng tức hoặc sưng vú. Có lúc cơn đau xuất hiện bên trái, có lúc lại chuyển sang bên phải, gây hoang mang và lo lắng. Không ít người tìm đến các phòng khám chuyên khoa vì lo sợ đây là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng, như ung thư vú. Tuy nhiên, không phải lúc nào đau ngực cũng là biểu hiện bệnh lý nguy hiểm.
Theo TS.BS Nguyễn Thị Minh (Bệnh viện Phụ sản Trung ương) cho biết, đau ngực ở nữ giới là hiện tượng khá phổ biến và có thể chia thành 2 loại: Đau theo chu kỳ và không theo chu kỳ.
- Đau theo chu kỳ thường xảy ra trước kỳ kinh nguyệt, do sự thay đổi nội tiết tố estrogen và progesterone. Các mô tuyến vú sẽ tăng sinh nhẹ, sưng phù và gây cảm giác căng đau. Sau kỳ kinh, cơn đau thường giảm hoặc biến mất.
- Đau không theo chu kỳ không liên quan đến chu kỳ kinh và hay gặp ở phụ nữ trên 35 tuổi. Đây có thể là dấu hiệu của một bệnh lý vú như u xơ, viêm vú hoặc thậm chí là ung thư vú.
Cơn đau có thể âm ỉ, kéo dài, hoặc đau nhói ở một khu vực cụ thể. Thống kê lâm sàng cho thấy, khoảng 60% cơn đau tập trung ở góc phần tư ngoài-trên của vú – nơi có mật độ mô tuyến dày đặc nhất.
Nguyên nhân thường gặp: Tăng sản tuyến vú
Nguyên nhân phổ biến nhất gây đau ngực ở phụ nữ trẻ là tăng sản tuyến vú (fibrocystic breast changes). Đây là tình trạng mô tuyến và mô xơ vú tăng sinh dưới ảnh hưởng của rối loạn nội tiết, đặc biệt là khi estrogen chiếm ưu thế.
Triệu chứng thường gặp gồm: đau vú, cảm giác ngứa ran, có thể xuất hiện cục nhỏ di động dưới da. Các triệu chứng thường rõ rệt hơn trước kỳ kinh, sau khi mệt mỏi hoặc khi căng thẳng cảm xúc.
Tại sao đau ngực liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt?
Ngực là một cơ quan chịu ảnh hưởng mạnh từ nội tiết tố buồng trứng. Trong chu kỳ kinh, mô tuyến vú trải qua hai giai đoạn chính:
Giai đoạn tiền kinh (trước rụng trứng): Dưới tác động của estrogen, các ống tuyến sữa và mô xung quanh phì đại, khiến ngực căng tức.
Giai đoạn sau kinh: Sau khi hành kinh, nồng độ hormone giảm, mô vú co lại, phù nề tan dần nên cảm giác đau cũng dịu đi.
Sự thay đổi hormone theo chu kỳ là lý do khiến nhiều chị em cảm nhận rõ rệt sự "nhạy cảm" của ngực trước mỗi kỳ kinh.
Làm gì khi bị đau ngực?
Việc đầu tiên là không nên chủ quan, nhưng cũng không cần quá lo lắng. Để xác định nguyên nhân, bác sĩ thường kết hợp thăm khám lâm sàng với các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm vú hoặc chụp nhũ ảnh.
Tùy nguyên nhân, có thể áp dụng một số biện pháp điều trị:
- Điều chỉnh lối sống: Giảm stress, ngủ đủ giấc, tránh thức ăn nhiều dầu mỡ và caffeine, mặc áo ngực phù hợp.
- Điều hòa nội tiết: Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể chỉ định dùng hormone ngoại sinh nếu rối loạn nội tiết kéo dài và ảnh hưởng đến sinh hoạt.
- Theo dõi định kỳ: Với những trường hợp tăng sản vú nhẹ, không cần điều trị tích cực nhưng cần tái khám 6 tháng/lần để phát hiện sớm tổn thương bất thường.
- Phẫu thuật: Chỉ áp dụng khi có khối u lớn, nghi ngờ ung thư hoặc có tiền sử gia đình mắc bệnh ác tính.
Đau ngực ở nữ giới là triệu chứng thường gặp, phần lớn là lành tính và liên quan đến thay đổi nội tiết. Tuy nhiên, việc tự theo dõi tình trạng cơ thể, kết hợp khám vú định kỳ là vô cùng cần thiết. Khi thấy cơn đau kéo dài, kèm theo khối u không thay đổi theo chu kỳ kinh hoặc tiết dịch bất thường, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn và điều trị sớm.