Khi “ít mua” trở thành tuyên ngôn
“Ngày xưa, tôi nghĩ mua nhiều đồ mới là sành điệu. Giờ tôi thấy càng ít mua, càng nhẹ người” – Mai (27 tuổi, TP.HCM) chia sẻ.
Cô từng tiêu gần 10 triệu/tháng cho quần áo, mỹ phẩm, phụ kiện. Nhưng sau một đợt rà soát tủ đồ, Mai nhận ra mình có đến 5 chiếc váy chưa mặc lần nào, 3 thỏi son y nguyên trong hộp. “Tôi thấy phí tiền khủng khiếp. Giờ tôi mua ít, nhưng chọn đồ dùng lâu, chất lượng tốt.”
Không riêng Mai, ngày càng nhiều bạn trẻ chuyển sang lối sống tiêu dùng ngược: thay vì mua nhiều để chứng minh, họ mua ít để giữ cân bằng và an toàn tài chính.
Thế hệ mới, áp lực mới
Với phụ huynh, “sống chất lượng” thường gắn liền với việc mua sắm đầy đủ: tủ lạnh to, xe mới, vàng bạc tích trữ. Nhưng với thế hệ trẻ, “chất lượng” lại là ít vật chất nhưng nhiều tự do:
- Không mắc nợ thẻ tín dụng.
- Không chật chội vì đồ đạc thừa thãi.
- Có khoản tiết kiệm, đầu tư đều đặn.
Theo một khảo sát tài chính cá nhân, 57% người trẻ trong độ tuổi 25–34 cho biết họ giảm mua sắm quần áo, mỹ phẩm so với 3 năm trước. Thay vào đó, họ ưu tiên tiền cho trải nghiệm, học tập và đầu tư.
Chính sự thay đổi này khiến nhiều bậc phụ huynh ngạc nhiên:
“Con bé nhà tôi 30 tuổi mà chưa mua xe máy mới. Tôi nghĩ nó tiết kiệm để mua ô tô, ai ngờ nó bảo chỉ cần xe cũ đi vẫn ổn, tiền để đầu tư cho sinh lời” – bác Hải, 58 tuổi, Hà Nội kể.
Vì sao “càng ít mua sắm” lại càng tự tin?
Ít gánh nặng nợ nần
Trước kia, nhiều bạn trẻ tiêu bằng thẻ tín dụng, dễ rơi vào cảnh “trả góp dài hạn”. Giờ họ học cách tránh vay để tiêu.
Kiểm soát được ví tiền
Việc không sa đà mua sắm giúp dễ dàng lập ngân sách. Mỗi tháng, có thể chia rõ:
- 40% chi tiêu thiết yếu
- 30% tiết kiệm/đầu tư
- 20% cho bản thân
- 10% dự phòng
Tập trung vào giá trị thật
Mua ít nhưng chọn hàng chất lượng, bền. Một chiếc áo khoác tốt có thể mặc 3–4 năm, thay vì mua 5 chiếc rẻ rồi nhanh hỏng.
Bảng so sánh chi tiêu minh họa
| Nhóm tuổi | Thói quen mua sắm | Tỉ lệ chi quần áo – mỹ phẩm | Tỉ lệ chi tiết kiệm/đầu tư | Ưu tiên chính |
|---|---|---|---|---|
| Phụ huynh (45–60) | Mua đủ đầy, tích trữ | ~25% thu nhập | ~10% thu nhập | Nhà cửa, đồ dùng lâu bền |
| Người trẻ 2025 (25–35) | Mua ít, chọn lọc | ~15% thu nhập | ~30% thu nhập | Trải nghiệm, đầu tư, tự do |
Từ “ngược đời” thành xu hướng
Ban đầu, nhiều người gọi đây là “tiết kiệm cực đoan”. Nhưng thực tế, đó là cách thích ứng với bối cảnh kinh tế: giá cả leo thang, áp lực tích lũy lớn, tuổi nghỉ hưu xa.
Lan (29 tuổi, Hà Nội) chia sẻ:
“Bố mẹ cứ nghĩ tôi kham khổ. Nhưng thật ra tôi thấy yên tâm vì mỗi tháng tôi để dành được 5 triệu. Nhìn ví tiền có quỹ tiết kiệm, tôi mới thấy mình sống an toàn”.
Bài học cho cả thế hệ trung niên
Lối sống tiêu dùng ngược không chỉ dành cho người trẻ. Phụ nữ trung niên, vốn gánh áp lực con cái – cha mẹ – bản thân, cũng có thể áp dụng:
Mua ít đồ nhưng phù hợp lâu dài: chọn máy lọc nước tốt, nồi bền thay vì đồ rẻ hỏng nhanh.
Đặt ưu tiên rõ ràng: chi cho sức khỏe, giáo dục, còn “thời trang khoe mẽ” có thể giảm.
Tập trung trải nghiệm thay vì vật chất: một chuyến đi ngắn ngày, một lớp học mới cũng làm đời sống phong phú mà không áp lực tài chính.
Kết
Người trẻ 2025 không “thắt lưng buộc bụng” theo nghĩa cực đoan, mà đang chủ động định nghĩa lại hạnh phúc. Họ ít mua sắm hơn, nhưng tự tin hơn về tài chính và tự do hơn trong lựa chọn cuộc sống.
Sự thay đổi ấy, thoạt nhìn “ngược đời”, nhưng lại là xu hướng thích nghi đầy khôn ngoan trong một thời đại nhiều biến động.