Một đứa trẻ lớn lên trở thành người như thế nào không chỉ dựa vào tố chất bẩm sinh, mà phần lớn phụ thuộc vào sự dạy dỗ, giáo dục và đồng hành của gia đình. Gia đình chính là môi trường đầu tiên và cũng là nơi ảnh hưởng sâu sắc nhất đến nhân cách, thói quen và cách nhìn nhận cuộc sống của trẻ. Từ những hành động nhỏ bé như cách cha mẹ ứng xử với nhau, thái độ khi đối diện khó khăn, đến những lời khuyên, sự quan tâm hàng ngày… tất cả đều được trẻ quan sát, ghi nhớ và dần hình thành nên nhân cách của mình.
Nếu cha mẹ luôn kiên nhẫn, yêu thương, biết lắng nghe và định hướng đúng cách, đứa trẻ sẽ lớn lên với sự tự tin, lòng tử tế và năng lượng tích cực. Ngược lại, nếu trẻ thường xuyên chứng kiến bạo lực, sự thờ ơ hoặc áp lực quá mức từ gia đình, chúng dễ trở nên khép kín, thiếu tự tin hoặc mang trong mình những tổn thương khó chữa lành. Sự đồng hành ở đây không phải là kiểm soát chặt chẽ, mà là sự thấu hiểu, kịp thời uốn nắn, đồng thời tạo điều kiện cho con tự trải nghiệm, tự trưởng thành.
Có thể nói, cha mẹ chính là “tấm gương sống” và là “người thầy đầu tiên” của con. Một gia đình biết trao cho con tình yêu thương đúng cách, kỷ luật hợp lý và sự đồng hành lâu dài, sẽ giúp trẻ lớn lên thành người có trách nhiệm, biết yêu thương và có đủ bản lĩnh để đối diện với thử thách cuộc đời.
Để nuôi dạy con trở thành một “đứa trẻ tử tế tích cực”, bố mẹ có thể gieo mầm cho con những nguyên tắc cốt lõi ngay từ khi còn nhỏ. Dưới đây là những điều quan trọng nhất:
1. Biết nói lời cảm ơn và xin lỗi
Cảm ơn khi được giúp đỡ và xin lỗi khi mắc lỗi là cách con học được sự tôn trọng người khác và biết chịu trách nhiệm cho hành động của mình.
2. Chia sẻ và biết cho đi
Bố mẹ nên khuyến khích con chia sẻ đồ chơi, giúp đỡ bạn bè hay làm việc nhà nhỏ. Từ đó, con cảm nhận được niềm vui khi mang lại giá trị cho người khác.
3. Luôn trung thực
Giúp con hiểu nói thật mới tạo được niềm tin. Nếu con sai, bố mẹ đồng hành để con sửa, thay vì phạt nặng khiến con sợ hãi mà che giấu.
4. Tôn trọng sự khác biệt
Dạy con rằng mỗi người đều có hoàn cảnh, tính cách, năng lực riêng. Không cười chê, không phân biệt, thay vào đó là biết lắng nghe và đồng cảm.
5. Biết tự chăm sóc bản thân
Từ những việc nhỏ như giữ vệ sinh cá nhân, giữ lời hứa đến việc tự làm một số việc nhà. Khi tự lập, con sẽ có trách nhiệm hơn với chính mình và với người khác.
6. Giữ thái độ tích cực
Khi gặp khó khăn, thay vì than vãn, hãy dạy con cách tìm giải pháp, biết trân trọng những điều nhỏ bé. Con sẽ hình thành thói quen nhìn nhận vấn đề với tâm thế lạc quan.
7. Biết yêu thương gia đình
Gia đình là môi trường đầu tiên nuôi dưỡng lòng tử tế. Khi con học cách yêu thương, quan tâm ông bà, cha mẹ, anh chị em, con sẽ mang năng lượng đó ra ngoài xã hội.
Những nguyên tắc này không chỉ là lời dạy, mà cần được bố mẹ làm gương trong từng hành động hàng ngày. Trẻ sẽ không chỉ nghe, mà học bằng cách quan sát và bắt chước.