Thế giới mạng xã hội bùng nổ kéo theo sự lên ngôi của các thể loại nội dung ngắn, đặc biệt là phim ngắn. Bên cạnh những tác phẩm chất lượng, mang giá trị nhân văn, thì một làn sóng nội dung "bẩn" đang dấy lên, gây bức xúc và phẫn nộ gay gắt trong cộng đồng.
Tiêu biểu là một bộ phim ngắn gần đây, với nội dung gây tranh cãi mạnh mẽ nhưng lại thu về con số lượt xem khổng lồ, lên tới 6,4 triệu, đặt ra một câu hỏi nhức nhối: Vì sao người xem phẫn nộ, chửi rủa, nhưng vẫn... "cày" view không ngừng?
Nội dung phản cảm
Bộ phim ngắn đang gây xôn xao này xoay quanh một câu chuyện được cho là "đảo lộn" các giá trị đạo đức cơ bản. Tác phẩm kể về một cô gái trẻ, cố tình ăn mặc hớ hênh. Tình tiết được đẩy lên cao trào là cô nàng có loạt hành động nóng bắt, quyến rũ anh rể bị liệt.
Nghe qua, có thể thấy đây là một kịch bản đầy rẫy sự vô lý, trái với luân thường đạo lý. Tình tiết được xây dựng một cách trần trụi, thiếu logic khiến càng theo dõi, người xem càng cảm thấy bức xúc, khó chịu và phẫn nộ. Những chi tiết quá lố, phi thực tế được đưa vào chỉ để tạo kịch tính, đẩy cảm xúc người xem đến cực điểm.
Mồi nhử "câu view", bão phẫn nộ và hiệu quả tương tác
Mặc dù nhận về "cơn bão" bình luận tiêu cực, phê phán gay gắt, thậm chỉ là chửi rủa, mắng nhiếc nhưng chính sự phẫn nộ ấy lại trở thành "mồi câu" hiệu quả nhất. Đội ngũ sản xuất đã đánh đúng vào tâm lý đám đông, khi mọi người muốn xem để "thỏa mãn" sự hiếu kỳ, muốn xem để tìm bằng chứng mà phê phán, hay đơn giản chỉ là muốn xem để biết "nội dung bẩn" đến mức nào. Và người hưởng lợi là "nhà sáng tạo nội dung". Chỉ trong thời gian ngắn, video thu về hơn 31.000 tương tác, 6.4 triệu lượt xem và hàng trăm bình luận. Đáng nói là video vẫn đang trên xu hướng, chưa có dấu hiệu hết hot.
Lý giải cho hiện tượng này, có thể thấy một số nguyên nhân chính
Tâm lý tò mò và hiếu kỳ: Người xem luôn tò mò về những điều khác lạ, những câu chuyện đi ngược lại với lẽ thường. Khi một nội dung được gắn mác "gây sốc", "phản cảm", người ta sẽ tìm đến để thỏa mãn sự tò mò.
Hiệu ứng đám đông: Khi một nội dung trở nên viral, dù là tích cực hay tiêu cực, mọi người đều có xu hướng muốn tham gia vào cuộc thảo luận. Họ muốn thể hiện quan điểm, muốn trở thành một phần của làn sóng tranh cãi đang diễn ra.
Lượt tương tác "vô tình": Mỗi lượt xem, mỗi bình luận, dù là chê bai hay khen ngợi, đều được các nền tảng mạng xã hội tính là một lượt tương tác. Thuật toán của các nền tảng mạng xã hội sẽ nhận diện nội dung này là "hấp dẫn", "được quan tâm" và tiếp tục đề xuất cho nhiều người dùng hơn nữa.
Như vậy, chính sự phẫn nộ của người xem, những lời bình luận mang tính chỉ trích đã vô tình giúp bộ phim này lan truyền mạnh mẽ. Mỗi lượt xem không phải là một sự ủng hộ mà là một sự phản ứng, chính những phản ứng này đã trở thành "mỏ vàng" cho những nhà sáng tạo nội dung bất chấp.
Điều này đồng nghĩa với việc chúng ta đang tự tay tiếp tay cho những nội dung độc hại, những "phim ngắn bẩn" lũng đoạn thị trường. Đã đến lúc cần phải nhận ra rằng, mỗi lượt xem của chúng ta không chỉ là một con số, mà còn là một sự "ủng hộ" ngầm, là một lá phiếu quyết định xem loại nội dung nào sẽ tồn tại và phát triển trên mạng xã hội.
Hiện tượng phim ngắn "bẩn" vẫn hút triệu view không chỉ là một vấn đề của riêng mạng xã hội, mà còn phản ánh một thực trạng đáng lo ngại
Khi những nội dung "bẩn" dễ dàng hái ra tiền, những nhà sáng tạo nội dung chân chính, những người làm ra sản phẩm có giá trị sẽ bị lép vế, không có động lực để tiếp tục. Điều này khiến cho chất lượng nội dung trên các nền tảng mạng xã hội ngày càng đi xuống.
Bên cạnh đó, những nội dung méo mó, bóp méo các giá trị đạo đức có thể ảnh hưởng đến nhận thức của giới trẻ, đặc biệt là những người chưa có đủ kiến thức và kinh nghiệm sống. Thực tế, không có một giải pháp đơn giản nào cho vấn đề này. Việc kiểm duyệt nội dung trên các nền tảng mạng xã hội là một bài toán khó, vì ranh giới giữa "gây sốc" và "phản cảm" đôi khi rất mỏng manh. Quan trọng hơn, chúng ta cần nâng cao nhận thức của chính người xem.