Đầu năm học mới, câu chuyện về việc đóng góp xã hội hóa lại một lần nữa làm "nóng" các diễn đàn phụ huynh. Từ chuyện bàn ghế, máy lạnh, tivi, cho đến trang trí lớp học, nhiều nơi đã ghi nhận những cuộc tranh luận không dứt: nên hay không nên cho phụ huynh góp tiền cải thiện cơ sở vật chất lớp học, và liệu điều đó có tạo ra sự "bất công" giữa các lớp?
Mới đây, một phụ huynh đã đăng tải bài viết bày tỏ sự bức xúc khi cho rằng trong cùng một ngôi trường, "lớp nào có phụ huynh giàu thì được trang bị đồ tốt, lớp nào phụ huynh nghèo thì đơn sơ", và đặt câu hỏi: "Tại sao nhà trường không đồng bộ để các con khỏi so sánh, phải nghĩ đến cảm nhận của học sinh khi lớp bạn đẹp còn lớp mình xấu?". Bài đăng nhanh chóng thu hút nhiều lượt bình luận, tạo nên cuộc tranh luận sôi nổi giữa hai luồng ý kiến trái chiều trong cộng đồng phụ huynh.
Bài đăng nhanh chóng thu hút nhiều lượt bình luận, tạo nên cuộc tranh luận sôi nổi giữa hai luồng ý kiến trái chiều trong cộng đồng phụ huynh.
Quan điểm đối lập
Bên dưới bài viết, có không ít phụ huynh bày tỏ đồng tình với người phản ánh, cho rằng trong môi trường công lập, trẻ cần được hưởng điều kiện học tập bình đẳng, không nên để sự khác biệt vật chất tạo cảm giác "lớp giàu - lớp nghèo". Một phụ huynh chia sẻ: "Môi trường giáo dục là nơi bình đẳng, không phân biệt giàu nghèo. Khi lớp này có cơ sở vật chất đầy đủ hơn, trẻ dễ so sánh, hình thành tư tưởng người giàu thì được ưu tiên hơn, điều này rất cấm kỵ trong giáo dục".
Tuy nhiên, phần đông các phụ huynh khác lại phản bác, cho rằng cách nghĩ như vậy là cực đoan và thiếu thực tế. Một người thẳng thắn: "Khi có phụ huynh hay mạnh thường quân tài trợ cho lớp, đó là nguồn lực xã hội hóa rất đáng trân trọng. Các lớp khác nếu muốn, cũng có thể tự kêu gọi hoặc chờ đến đợt cải tạo kế tiếp, sao lại trách?".
Đáng nói, theo phản hồi của các phụ huynh khác trong cùng trường, thực tế lại hoàn toàn khác. Một người cho biết: "Trường năm nay đang thay toàn bộ bàn ghế, sàn và tivi cho khối lớp 1. Do ghế chưa phù hợp nên phải đổi lại. Chỉ còn một lớp chưa kịp thay, hôm sau cũng được lắp mới luôn. Cô lao công dọn vệ sinh liên tục, các con học ổn, ăn uống tốt, vậy còn gì để phật lòng nữa?".
Dưới góc nhìn của một số cha mẹ có kinh nghiệm, vấn đề không nằm ở chuyện lớp nào đẹp hơn lớp nào, mà ở chính tâm lý so đo đang dần phổ biến trong cộng đồng cha mẹ học sinh.
Ảnh minh hoạ
Một phụ huynh tại TP.HCM đưa ra ý kiến nhận nhiều sự đồng tình:
"Thực tế, khi một lớp học được mạnh thường quân tài trợ, nhiều người dễ nảy sinh tâm lý so sánh. Thay vì trân trọng tấm lòng của người đóng góp, họ lại cho rằng đó là 'sự ưu ái'. Chính sự ích kỉ và ganh tị này mới làm hỏng tinh thần đoàn kết giữa các phụ huynh và làm sai lệch ý nghĩa của việc xã hội hóa giáo dục".
Phụ huynh này cho rằng, biến thiện chí của người khác thành lý do để chỉ trích là một dạng "toxic mindset" - tư duy độc hại. "Trường học là môi trường công, không thể đáp ứng ngay mọi nhu cầu. Việc xã hội hóa là điều bình thường, và càng nhiều đóng góp thì học sinh càng được hưởng lợi. Nếu ai cũng giữ tâm lý 'không làm thì trường cũng lo', thì chẳng bao giờ có sự đột phá. Đừng để lòng tốt bị bóp méo thành đặc quyền, và cũng đừng biến sự giúp đỡ thành cái cớ để gieo rắc tiêu cực".
Khi người này bỏ công, người kia bỏ của, tất cả học sinh đều được hưởng lợi, dù học lớp nào. Ngược lại, nếu phụ huynh chỉ ngồi than vãn, đòi "bình đẳng tuyệt đối" mà không chung tay, thì chính họ đang tự làm chậm lại sự phát triển của trường con mình. Tư duy cho rằng "mấy người giàu thì đi làm từ thiện đi" hay "không làm thì trường cũng sẽ làm thôi" vừa thụ động, vừa ngăn cản sự phát triển chung", người này nói.
Xã hội hóa giáo dục vốn là việc cần thiết, nhưng nó chỉ thực sự có ý nghĩa khi đi cùng sự hiểu biết và lòng tin. Mỗi phụ huynh đều có quyền góp ý, nhưng nên góp bằng thiện chí, không phải bằng sự so sánh. Khi nhà trường minh bạch trong thông tin và sử dụng nguồn lực đúng mục đích thì thay vì phàn nàn, phụ huynh nên đồng hành, dù là bằng công sức, hay đơn giản là thái độ ủng hộ.
Bởi rốt cuộc, mục tiêu của việc đóng góp hay cải tạo không phải là để "lớp tôi đẹp hơn lớp bạn", mà là để tất cả học sinh đều được học trong môi trường tốt hơn. Và muốn điều đó thành hiện thực, trước hết, chính người lớn phải học cách "trưởng thành" trong tư duy.
Đừng để vài cái bàn mới hay tấm rèm đẹp trở thành cái cớ chia rẽ cộng đồng phụ huynh. Bởi điều mà một đứa trẻ mang về sau mỗi ngày đến trường không phải là "lớp con đẹp hơn lớp bạn", mà là cảm giác hạnh phúc khi được học trong một ngôi trường đầy tình yêu thương và tôn trọng.
Bạn nghĩ sao?