Chọn được con cá tươi giữa chợ không phải chuyện dễ, nhất là khi người bán thường “tút lại” cá bằng nhiều mẹo để nhìn còn long lanh dù đã để từ sáng. Nếu không tinh ý, bạn rất dễ mua phải cá ươn, cá để lâu hoặc cá bị ngâm hóa chất cho tươi giả tạo. Dưới đây là 10 mẹo chọn cá tươi cực chắc tay, thực tế và dễ áp dụng - những thứ mà người bán thường không muốn khách biết đến.
1. Nhìn kỹ mắt cá - tiêu chí số một
Mắt cá tươi phải trong, hơi lồi nhẹ và có độ long lanh tự nhiên. Nếu mắt cá bị đục như sương mù, lõm sâu vào trong hoặc chuyển sang màu trắng đục, chắc chắn cá đã để lâu. Đây là dấu hiệu dễ nhận biết nhất, và cũng khó để người bán “phù phép” nhất.
2. Kiểm tra mang cá
Mang cá tươi có màu đỏ tươi hoặc hồng đỏ, ẩm và không có mùi lạ. Nếu mở mang ra thấy màu nâu, thâm, xám hoặc có dịch nhớt thì cá gần như đã ươn. Nhiều người bán ngâm cá trong nước đá để mang không bị thâm quá nhanh, nhưng màu sắc vẫn không thể đỏ tươi như cá vừa bắt.
3. Sờ thân cá - độ đàn hồi quyết định tất cả
Dùng ngón tay ấn nhẹ vào phần thịt cá. Cá tươi thịt săn, ấn vào sẽ bật lại ngay. Cá ươn thì thịt mềm nhũn, để lại vết lõm không phục hồi. Đây là mẹo “chốt hạ” cực dễ nhưng bị người mua bỏ qua nhiều nhất.
4. Kiểm tra vảy và da cá
Cá tươi có vảy bám chắc, khó bong, da sáng và có lớp nhớt tự nhiên nhưng không quá nhiều. Cá để lâu thường bị bong vảy, da xỉn màu. Nếu thấy cá có lớp nhớt dính bất thường, mùi lạ hoặc nhớt quá nhiều, rất có thể đã bị ngâm hóa chất hoặc đã hỏng.
5. Ngửi mùi thật kỹ
Cá tươi có mùi tanh nhẹ, dễ chịu kiểu “mùi nước”, không hề khó chịu. Cá ươn lại có mùi tanh nồng, hắc, hơi chua hoặc có mùi lạ giống amoniac. Người bán thường rửa cá bằng nước đá để át mùi, nhưng chỉ cần ngửi sát thân cá là phân biệt ngay.
6. Nhìn vào bụng cá
Bụng cá tươi săn chắc, không bị phình to hoặc mềm nhũn. Nếu bụng cá căng bất thường, dễ nứt hoặc chảy dịch, có thể nội tạng đã phân hủy. Với cá nhỏ như cá nục, cá cơm, nếu bụng bị vàng hoặc bể bụng thì chắc chắn không còn tươi.
7. Kiểm tra phần đuôi và vây cá
Vây cá tươi còn nguyên vẹn, không bị rách nhiều và không khô. Cá ươn hoặc cá để lâu trong đá thường có đuôi và vây khô cứng, rách như bị “bưa” ra. Chỉ cần nhìn hai phần này là biết ngay độ tươi của cá mà không cần chạm nhiều.
8. Quan sát màu thịt cá (với cá đã mổ sẵn)
Cá tươi thịt trong, màu hồng nhạt hoặc trắng sáng tùy loại. Nếu miếng thịt chuyển sang màu xám, vàng hoặc có những mảng màu bất thường là dấu hiệu cho thấy cá đã để lâu hoặc không được bảo quản đúng cách. Với cá hồi, nên chọn miếng có vân mỡ trắng xen đều, thịt chắc, không bị chảy nước hoặc tách thớ.
9. Nhờ người bán cắt thử một đường
Một mẹo “cao cấp” mà dân đi chợ lâu năm hay dùng. Hãy bảo người bán cắt một đường nhỏ vào thân cá. Nếu thịt săn, cắt ra không bị chảy nhiều nước và không có mùi lạ, đó là cá tươi. Nếu người bán né tránh, từ chối hoặc làm lơ, khả năng rất cao là cá không còn ở trạng thái tốt nhất.
10. Quan sát tổng thể quầy hàng
Một mẹo ít ai để ý nhưng cực kỳ quan trọng. Quầy cá sạch sẽ, đá tươi rõ ràng, cá sắp xếp gọn và người bán thường xuyên thay đá - đó là nơi đáng tin. Ngược lại, nếu đá tan chảy thành nước đục, cá nằm chồng lên nhau lâu, ruồi bu nhiều hoặc mùi tanh nồng ngay từ xa, bạn nên tránh. Người bán uy tín thường rất tự tin để khách kiểm tra cá thoải mái, còn hàng không ngon hay “qua đêm” thường sẽ né tránh hoặc tỏ ra khó chịu khi khách xem kỹ.
Mẹo nhỏ thêm cho người mua khéo
- Ưu tiên mua cá sống hoặc cá còn đang bơi.
- Đi chợ buổi sáng sớm luôn là lựa chọn tốt nhất.
- Không chọn cá quá to với các loại thường nhỏ - đôi khi là hàng đông lạnh rã đông.
- Nếu mua cá đông lạnh, nên kiểm tra lớp băng bao quanh: băng dày bất thường thường là cá để lâu.