Việc lưu trữ một số loại ảnh và tin nhắn trên điện thoại có thể tiềm ẩn nguy cơ lộ lọt dữ liệu cá nhân nghiêm trọng, dẫn đến việc bị kẻ xấu lợi dụng để vay tiền, lừa đảo hoặc xâm phạm danh tính.
Để đảm bảo an toàn, người dùng được khuyến cáo nên kiểm tra và xóa ngay các nội dung sau khỏi thiết bị của mình.
Những loại ảnh tuyệt đối không nên lưu trong điện thoại
1. Ảnh Căn cước công dân (CCCD) / Chứng minh nhân dân (CMND): Đây là tài liệu chứa thông tin cá nhân quan trọng nhất. Nếu điện thoại bị mất hoặc ảnh bị rò rỉ, kẻ xấu có thể lợi dụng dữ liệu (gồm cả mã QR và chip) để đăng ký tài khoản ngân hàng, vay tiền qua ứng dụng, mở mã số thuế ảo, hoặc đăng ký số điện thoại trả sau.
2. Ảnh thẻ ngân hàng: Lưu ảnh thẻ ngân hàng (cả mặt trước và mặt sau) tiềm ẩn rủi ro rất cao. Nếu thiết bị bị đánh cắp, kẻ gian có thể dễ dàng dùng thông tin thẻ để chuyển tiền hoặc thực hiện các hành vi gian lận tài chính khác.
3. Ảnh bằng lái xe: Tương tự CCCD, bằng lái xe chứa các thông tin như tên, mã số, địa chỉ. Khi bị lộ, chúng dễ dàng bị lợi dụng để xâm phạm danh tính và gây rắc rối.
4. Ảnh chụp mật khẩu hoặc ghi chú mật khẩu: Việc lưu mật khẩu dưới dạng hình ảnh không được mã hóa (không nằm trong ứng dụng quản lý mật khẩu chuyên dụng) có thể khiến tất cả tài khoản của bạn bị lộ nếu điện thoại bị truy cập trái phép.
5. Ảnh địa chỉ nhà: Việc lưu ảnh chụp rõ địa chỉ nhà có thể tạo cơ hội cho kẻ xấu theo dõi lịch trình, xác định thời điểm bạn vắng nhà hoặc thực hiện ý đồ xâm nhập bất hợp pháp.
6. Ảnh nội dung tin nhắn nhạy cảm: Các hình ảnh chụp lại nội dung riêng tư, thông tin liên quan đến tài khoản ngân hàng... có nguy cơ bị khai thác cho mục đích lừa đảo, xâm phạm tài khoản mạng xã hội hoặc đánh cắp danh tính.
7. Ảnh chụp màn hình (Screenshots): Người dùng thường có thói quen chụp màn hình và bỏ quên chúng trong một album riêng. Tuy nhiên, các ảnh này có thể vô tình chứa thông tin như mật khẩu, dữ liệu tài chính, email quan trọng và trở thành mục tiêu của tội phạm mạng.
Các loại tin nhắn (SMS, Zalo, Messenger) cần dọn dẹp
1. Tin nhắn chứa liên kết rút gọn hoặc không rõ nguồn gốc: Các đường link này có thể dẫn đến trang web độc hại hoặc cài đặt phần mềm gián điệp. FBI cảnh báo các cuộc tấn công "smishing" (lừa đảo qua tin nhắn) thường dùng link lạ để đánh cắp thông tin tài chính. Cần xóa ngay cả khi chưa nhấp vào.
2. Tin nhắn chứa thông tin cá nhân nhạy cảm: Bao gồm số CMND/CCCD, địa chỉ, dữ liệu y tế, mật khẩu, mã OTP, số tài khoản ngân hàng... Nếu bị rò rỉ, tội phạm có thể sử dụng chúng để thực hiện hành vi gian lận.
3. Tin nhắn từ số lạ yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin: Đây là dấu hiệu rõ ràng của lừa đảo. Lưu lại các tin nhắn này có thể khiến bạn vô tình bị kẻ xấu liên hệ lại hoặc bị dụ dỗ cung cấp thông tin sau này.
4. Tin nhắn chứa thông tin đăng nhập (Username/Password): Nếu lưu trữ thông tin đăng nhập mà không mã hóa, chúng sẽ trở thành mục tiêu hàng đầu khi điện thoại bị mất hoặc bị hack.
5. Tin nhắn lừa đảo mạo danh ngân hàng, công ty, tổ chức: Các tin nhắn này thường yêu cầu bạn cung cấp thông tin hoặc nhấp vào link độc hại. Việc lưu trữ chúng có thể khiến bạn nhầm lẫn và vô tình truy cập vào một lúc nào đó.
6. Tin nhắn chứa thông tin tài khoản ngân hàng hoặc giao dịch: Bao gồm số tài khoản, số thẻ, lịch sử giao dịch. Đây là dữ liệu cực kỳ nhạy cảm và có thể bị lợi dụng nếu bị truy cập trái phép.
Cách bảo vệ dữ liệu triệt để
Việc nhấn "Xóa" là chưa đủ. Để bảo vệ dữ liệu quan trọng, người dùng cần lưu ý:
Xóa file vĩnh viễn: Theo The Guardian, dữ liệu đã xóa vẫn có thể được khôi phục nếu chưa dọn "thùng rác". Trên iPhone, ảnh bị xóa vẫn nằm trong album "Đã xóa gần đây" (Recently Deleted) trong 30 ngày. Bạn cần vào thư mục này và xóa thêm một lần nữa để đảm bảo chúng biến mất vĩnh viễn.
Xóa lịch sử chat cũ: Wired khuyên người dùng nên định kỳ xóa các đoạn chat cũ, đặc biệt là những cuộc trò chuyện lưu trên đám mây (như Messenger), để giảm thiểu nguy cơ bị truy cập hoặc giám sát trái phép.
Tăng cường bảo mật điện thoại: Cách tốt nhất để ngăn chặn truy cập trái phép là sử dụng mật mã mạnh (mã PIN dài) và tận dụng các tính năng mã hóa thiết bị có sẵn.