Câu chuyện "chung vốn" với hội chị em bạn dì chưa bao giờ là cũ. Nhất là khi năm 2026 đang đến gần, kinh tế có nhiều biến động, ai cũng nung nấu ý định có thêm đồng ra đồng vào, muốn cùng những người mình tin tưởng nhất xây dựng một cái gì đó riêng. Từ tiệm nail nhỏ, shop quần áo online cho đến quán cà phê xinh xắn. Nhưng đời không như mơ, và thương trường dù là thương trường nhỏ cũng không phải là chỗ để "dựa dẫm" hoàn toàn vào tình cảm. Rất nhiều tình bạn đẹp hàng chục năm đã tan vỡ trong cay đắng chỉ vì chữ "Tiền" không minh bạch. Để không đi vào vết xe đổ đó, phụ nữ chúng ta cần nhìn thẳng vào 3 sai lầm tưởng nhỏ nhưng hậu quả cực lớn này.
Sai lầm 1: "Chỗ chị em thân thiết, cần gì giấy tờ cho phiền phức"
Đây có lẽ là cái sai kinh điển nhất, là khởi nguồn của mọi rắc rối về sau mà hầu như chị em nào cũng từng ít nhất một lần "chép miệng" cho qua. Phụ nữ chúng ta thường sống thiên về tình cảm, chúng ta tin tưởng bạn bè tuyệt đối và nghĩ rằng việc đưa ra một bản hợp đồng, một tờ giấy cam kết giữa hai người bạn thân là một sự xúc phạm, là tính toán chi li, là "mất mặt". Chúng ta thường bắt đầu bằng những buổi cà phê đầy hào hứng: "Mày góp 50, tao góp 50, lời chia đôi nhé!". Một cái bắt tay, một ánh mắt tin tưởng, và thế là xong.
Nhưng bạn ơi, năm 2026 rồi, mọi thứ đều cần sự rõ ràng đến từng con số. Khi công việc thuận lợi, tiền vào như nước thì không sao, ai cũng vui vẻ xởi lởi. Nhưng chỉ cần kinh doanh chững lại, thua lỗ một vài tháng, hay phát sinh những khoản chi không tên, lúc đó "cái miệng hại cái thân". Không có giấy trắng mực đen, ai sẽ là người chịu trách nhiệm chính? Khoản lỗ này chia thế nào? Lúc đó, sự cả nể ban đầu sẽ biến thành sự nghi kỵ, ấm ức trong lòng mà không dám nói ra. Hãy nhớ, giấy tờ không phải là biểu hiện của sự thiếu tin tưởng, mà là công cụ để bảo vệ tình bạn khi đồng tiền xen vào giữa. Một bản thỏa thuận rõ ràng ngay từ đầu về tỷ lệ góp vốn, cách chia lợi nhuận và cả cách chịu lỗ chính là "chiếc phao cứu sinh" cho mối quan hệ của cả hai khi sóng gió ập đến.
Sai lầm 2: Nhập nhằng giữa "góp của" và "góp công"
Một kịch bản rất phổ biến khác thường diễn ra thế này: Bạn A có tiền nhàn rỗi nhưng bận rộn công việc chính, bạn B có nhiều thời gian hơn và có chút khiếu kinh doanh. Thế là A góp 70% vốn, B góp 30% vốn nhưng B lại là người trực tiếp quản lý, chạy đôn chạy đáo lo hàng họ, marketing, bán hàng. Ban đầu, cả hai thỏa thuận lợi nhuận chia 50-50 vì nghĩ rằng "công" của B bù lại phần "vốn" thiếu hụt. Nghe có vẻ hợp lý, nhưng đây là một quả bom nổ chậm.
Sau một thời gian, bạn A (người góp nhiều tiền) sẽ bắt đầu cảm thấy: "Sao mình bỏ ra đống tiền mà nó chỉ việc ngồi bán hàng, lợi nhuận lại chia bằng nhau? Rủi ro mất vốn mình chịu nhiều hơn mà". Ngược lại, bạn B (người bỏ công) sẽ ấm ức: "Mình làm quần quật từ sáng đến đêm, nó chỉ việc ném tiền vào rồi cuối tháng ngồi mát ăn bát vàng hưởng một nửa". Sự so bì, tị nạnh về công sức là điều không thể tránh khỏi nếu không được định lượng rõ ràng ngay từ đầu.
Trong bối cảnh kinh doanh hiện đại năm 2026, công sức không chỉ là bê vác nặng nhọc mà còn là chất xám, là kỹ năng quản lý mạng xã hội, là khả năng kết nối khách hàng. Sai lầm của phụ nữ là thường ngại quy đổi công sức ra tiền bạc vì sợ sòng phẳng quá mất hay. Nhưng sòng phẳng mới là bền lâu. Hãy thống nhất rõ ràng: Người bỏ công quản lý có được trả lương riêng trước khi chia lợi nhuận không? Mức lương đó là bao nhiêu? Nếu không trả lương thì phần "công" đó được quy đổi tương đương bao nhiêu phần trăm cổ phần? Mọi thứ cần được đặt lên bàn cân một cách lý trí nhất có thể.
Sai lầm 3: Chỉ bàn chuyện "kết hôn" mà không tính chuyện "ly hôn"
Khi bắt đầu hùn hạp, ai cũng vẽ ra viễn cảnh tươi đẹp: Cửa hàng đông khách, doanh thu tiền tỷ, chị em cùng nhau đi du lịch sang chảnh. Chúng ta chỉ chăm chăm bàn kế hoạch phát triển mà né tránh một thực tế phũ phàng: "Nhỡ thất bại thì sao? Nhỡ một trong hai người muốn rút vốn thì sao?". Tâm lý sợ nói chuyện xui xẻo ngay khi khởi đầu khiến phụ nữ bỏ qua hoàn toàn phương án thoái vốn.
Cuộc sống luôn thay đổi, đặc biệt là trong những năm tới. Bạn thân của bạn có thể lấy chồng, sinh con, chuyển nơi ở, hoặc đơn giản là chán nản và muốn rút tiền về làm việc khác. Lúc này, nếu không có quy ước trước, mâu thuẫn khủng khiếp sẽ nổ ra. Người ở lại thì không đủ tiền mặt để trả lại ngay lập tức, người muốn đi thì cho rằng mình bị chèn ép, bị giam vốn. Hoặc tệ hơn, khi kinh doanh thua lỗ nặng nề, ai sẽ là người quyết định "cắt lỗ", dừng lại? Hay cứ cố gồng gánh vì sĩ diện với bạn bè để rồi nợ nần chồng chất?
Thiếu một kịch bản cho sự chia ly là sai lầm khiến nhiều chị em không chỉ mất tiền mà còn mang theo sự hận thù, cạch mặt nhau suốt đời. Hãy dũng cảm đối mặt với nó ngay từ ngày đầu tiên. Hãy thỏa thuận rõ: Nếu muốn rút vốn cần báo trước bao lâu? Vốn rút lại sẽ được tính toán dựa trên giá trị hiện tại của doanh nghiệp hay số tiền góp ban đầu? Nếu thua lỗ đến mức nào thì bắt buộc phải giải thể?
Phụ nữ chúng ta thường coi trọng tình cảm, đó là điểm mạnh nhưng cũng là điểm yếu chí mạng trong kinh doanh. Góp vốn với bạn bè không xấu, thậm chí rất tuyệt vời nếu thành công. Nhưng để đi đường dài với nhau, chúng ta cần cái đầu lạnh bên cạnh một trái tim nóng. Đừng để sự cả nể hôm nay trở thành nỗi ân hận của ngày mai. Hãy sòng phẳng để giữ gìn sự vô tư, hãy minh bạch để bảo vệ tình thân. Chúc các chị em có những quyết định sáng suốt và những mối quan hệ hợp tác thật sự bền vững trong năm 2026 sắp tới.