Không ít phụ nữ thức dậy mỗi sáng với một danh sách lo lắng dài dằng dặc trong đầu: Tiền nhà, tiền học cho con, tiền gửi về cho bố mẹ, tiền tiết kiệm phòng khi ốm đau, rồi tương lai vài năm nữa nếu mất việc thì sao, nếu ly hôn thì sao, nếu bố mẹ già yếu hơn thì sao. Càng nghĩ càng thấy tương lai mù mịt, hoảng loạn, dễ cáu gắt, dễ buông xuôi hoặc lao vào làm việc đến kiệt sức.
Trong khi đó, tiền bạc thực ra là một hành trình dài, cần sự tỉnh táo và kiên trì chứ không phải nỗi sợ hãi mỗi sáng. Thay vì mở điện thoại đọc tin xấu hoặc lướt mạng so sánh mình với người khác, phụ nữ có thể bắt đầu ngày mới bằng vài câu “thần chú tiền bạc” nhỏ, nhắc lại cho chính mình nghe. Nghe có vẻ đơn giản, nhưng nếu kiên trì mỗi ngày, bạn sẽ thấy cách mình nhìn tiền, nhìn công việc và nhìn tương lai thay đổi dần dần, nhẹ nhàng mà vững vàng hơn.
1. “Tiền bạc là công cụ, không phải thước đo giá trị của tôi”
Nhiều phụ nữ sống trong tâm thế: “Có tiền thì mình mới đáng giá, không làm ra tiền thì mình vô dụng". Cảm giác đó rất dễ khiến bạn luôn tự ti, luôn thấy mình thua kém, nhất là khi nhìn bạn bè mua nhà, mua xe, đi du lịch, trong khi mình còn đang xoay từng đồng. Câu thần chú đầu tiên nên nhắc mỗi sáng là: “Tiền bạc là công cụ, không phải thước đo giá trị của tôi". Khi tự nói ra điều này, bạn đang tách bản thân khỏi con số trong tài khoản.
Bạn có thể nghèo, có thể đang nợ, có thể chưa tiết kiệm được bao nhiêu, nhưng bạn vẫn là một con người đầy đủ giá trị với tình cảm, năng lực, nhân cách, sự tử tế và trải nghiệm sống riêng. Tiền là thứ để dùng, để quản lý, để học cách làm chủ, chứ không phải là cây gậy để bạn tự đánh mình hoặc để người khác đánh giá bạn. Khi chấp nhận điều đó, bạn sẽ bớt hoảng loạn khi nhìn thấy hóa đơn, bớt xấu hổ khi nhắc đến chuyện chưa mua được nhà, bớt vội vàng chạy theo những “mánh” kiếm tiền nhanh nhưng rủi ro. Tâm thế bình tĩnh giúp bạn chọn việc phù hợp, biết từ chối những thứ không an toàn, và cũng ít bị cuốn vào so sánh độc hại với người khác trên mạng xã hội.
2. “Mỗi bước nhỏ hôm nay đều đang cải thiện tương lai tài chính của tôi”
Một trong những lý do phụ nữ dễ nản là vì họ nhìn bức tranh quá lớn: “Bao giờ mới mua được nhà?”, “Bao giờ có vài trăm triệu tiết kiệm?”, “Bao giờ mới thoát cảnh tháng nào cũng lo tiền?” Bức tranh càng lớn, cảm giác bất lực càng nhiều. Câu thần chú thứ hai là: “Mỗi bước nhỏ hôm nay đều đang cải thiện tương lai tài chính của tôi". Câu này nhắc bạn tập trung vào việc mình có thể làm ngay trong ngày, thay vì ngồi sợ những kịch bản của 5–10 năm sau. Một bữa ăn tự nấu thay vì đặt đồ ngoài cũng là một bước nhỏ.
Một khoản 100 nghìn bỏ vào ống tiết kiệm cũng là một bước nhỏ. Một lần từ chối mua chiếc váy không cần thiết, hoặc dành 30 phút đọc về quản lý tài chính cá nhân cũng là bước nhỏ. Khi tự nhắc “mỗi bước nhỏ đều có ý nghĩa”, bạn sẽ thấy mình không còn là nạn nhân của tiền bạc nữa. Bạn đang chủ động xây từng viên gạch nhỏ cho tương lai của mình. Cảm giác chủ động đó giúp bạn bớt hoảng loạn vì những gì chưa có, mà tập trung vào những gì đang làm được.
Đó cũng là cách để tránh rơi vào tâm lý “thôi kệ, cố thế nào cũng không nổi, tiêu cho sướng”, vốn là thứ kéo tụt rất nhiều người khỏi kế hoạch tiết kiệm. Tiền không tự nhiên mà nhiều lên, nhưng thói quen tích lũy và bớt hoang phí thì bắt đầu từ những quyết định rất nhỏ trong ngày, và bạn có quyền tự hào khi mình đang làm được.
3. “Tôi đáng được sống một cuộc đời an toàn, và tôi sẽ học cách bảo vệ mình”
Nhiều phụ nữ lớn lên trong môi trường coi tiền là chuyện của đàn ông, còn phụ nữ chỉ cần “ngoan”, “biết thu vén”, “đừng đòi hỏi nhiều”. Khi bước vào hôn nhân, họ dễ phụ thuộc tài chính, không đứng tên tài sản, không rõ thu chi trong gia đình, đến khi có biến cố mới đau đớn nhận ra mình không có gì trong tay. Câu thần chú thứ ba, rất quan trọng, là: “Tôi đáng được sống một cuộc đời an toàn, và tôi sẽ học cách bảo vệ mình".
Câu này không phải để gieo thêm sợ hãi, mà để bạn nhớ rằng cảm giác an toàn là quyền cơ bản của mỗi người phụ nữ. An toàn ở đây không chỉ là có tiền tiết kiệm, mà còn là có kiến thức, có tiếng nói trong chuyện tiền bạc, hiểu rõ mình đang ở đâu và có phương án dự phòng. Mỗi sáng tự nhắc mình như vậy, bạn sẽ bớt xem chuyện tiền bạc là “xui xẻo”, “đàn bà nói nhiều về tiền là thực dụng”, mà coi đó là trách nhiệm với chính mình và với con. Bạn sẽ thấy việc ngồi nói chuyện thẳng thắn với chồng về tài chính là bình thường, việc yêu cầu đứng tên chung tài sản là bình thường, việc mở sổ tiết kiệm riêng hoặc tham gia bảo hiểm là bình thường.
Bạn cũng không còn ngại đi học thêm một khóa kỹ năng, đổi việc để có thu nhập tốt hơn, hoặc từ chối những mối quan hệ chỉ muốn lợi dụng công sức, tiền bạc của bạn. Một người phụ nữ biết mình đáng được an toàn sẽ dần xây cho mình một tấm “áo giáp” tài chính. Nó không phải chiếc áo giáp bằng vàng bạc, mà là bằng hiểu biết, thói quen và lòng tự trọng.
Ba câu thần chú này không phải phép màu. Chúng không giúp bạn trả hết nợ chỉ sau một đêm, cũng không biến tài khoản từ vài trăm lên vài trăm triệu. Nhưng chúng giúp bạn thay đổi điểm xuất phát: thay vì bắt đầu ngày mới bằng lo lắng, tự trách, so sánh, bạn bắt đầu bằng sự bình tĩnh, ý thức và lòng tôn trọng chính mình. Khi tâm lý thay đổi, hành động sẽ khác đi. Bạn chọn tiêu tiền khác đi, chọn cách làm việc khác đi, chọn người tin tưởng khác đi. Và từng chút một, tương lai tài chính sẽ bớt mù mịt như bạn vẫn tưởng.
Mỗi sáng, trước khi vội mở điện thoại, hãy thử đứng trước gương, hít một hơi sâu và tự nói: “Tiền bạc là công cụ, tôi đang đi từng bước nhỏ để cải thiện tương lai, và tôi xứng đáng được an toàn". Đó là món quà đơn giản nhưng rất đáng giá mà bạn có thể tặng chính mình, bắt đầu từ ngày hôm nay.