Chị Mai, 52 tuổi, sống tại Hà Nội, từng nghĩ “nghỉ hưu thì tính sau”, cho đến khi một đồng nghiệp nghỉ hưu chỉ với mức lương 4,5 triệu/tháng và sống vất vả vì chưa có gì chuẩn bị trước.
"Tôi sực tỉnh. Lúc đó tôi 48 tuổi và còn 7 năm làm việc, nhưng chưa hề có quỹ lương hưu riêng, nhà thì vẫn đang trả góp, bảo hiểm y tế thì lơ mơ", chị chia sẻ. Từ đó, chị bắt đầu hành động từng bước. Giờ đây, khi chỉ còn vài năm nữa là về hưu, chị nói: “Tôi thấy mình đã đi đúng hướng. Và tôi không sợ nghỉ hưu nữa”.
Câu chuyện của chị Mai không hiếm gặp. Rất nhiều người sau tuổi 45 mới bắt đầu cảm thấy thời gian không còn dài, và tài chính sau nghỉ hưu là bài toán cần giải ngay lập tức. Dưới đây là 6 việc quan trọng mà những người muốn "sống an nhàn" sau tuổi 60 nên làm trước tuổi 55.
1. Tính toán chính xác chi phí sống sau nghỉ hưu
Đây là bước nền tảng. Nhiều người mơ hồ về tương lai vì không biết mình cần bao nhiêu tiền để sống sau nghỉ hưu. Hãy bắt đầu bằng việc trả lời các câu hỏi:
- Mỗi tháng bạn cần bao nhiêu tiền để sống đủ? (Ăn uống, điện nước, thuốc men, giải trí tối giản…)
- Có những chi phí nào sẽ giảm? (ví dụ: tiền học con, chi phí làm đẹp…)
- Có chi phí nào sẽ tăng? (ví dụ: chi phí khám chữa bệnh, thuốc men…)
Theo khảo sát tại Việt Nam, chi phí cơ bản cho một người về hưu sống tối giản dao động từ 5–7 triệu/tháng. Vậy nếu bạn sống thêm 25 năm sau tuổi 60, bạn sẽ cần ít nhất 1,5–2 tỷ đồng nếu không có nguồn thu nào khác.
2. Tạo ít nhất 1 dòng thu nhập thụ động nhỏ
Đừng phụ thuộc hoàn toàn vào lương hưu từ cơ quan. Hãy bắt đầu tạo một dòng tiền khác – dù nhỏ – từ bây giờ. Một số gợi ý:
- Cho thuê phòng trọ, mặt bằng, tài sản (xe máy, máy móc…)
- Gửi tiết kiệm dài hạn, mua trái phiếu an toàn
- Kinh doanh nhỏ: làm mứt, bánh, dạy kỹ năng online, bán đồ thủ công
Ngay cả khi bạn chỉ tạo được 1 triệu đồng thu nhập thụ động mỗi tháng, thì 5 năm nữa, dòng tiền đó có thể tăng gấp đôi nếu bạn kiên trì.
3. Giảm nợ xuống mức tối thiểu
Nếu đến tuổi 55 mà bạn vẫn còn nợ nhiều (đặc biệt là nợ tiêu dùng), thì lãi suất sẽ trở thành gánh nặng dài hạn.
- Hủy thẻ tín dụng nếu không kiểm soát được chi tiêu
- Trả dứt điểm các khoản nợ vay mua sắm không cần thiết
- Tạm dừng mua tài sản lớn (xe, đồ điện tử mới…) nếu chưa trả hết các khoản vay trước đó
Chị Mai kể: "Tôi từng mua điện thoại trả góp, quẹt thẻ tùy hứng. Giờ tôi sống bằng tiền mặt và cố gắng không nợ ai. Nhẹ đầu lắm!".
4. Tập trung tích lũy quỹ chăm sóc sức khỏe
Sau tuổi 60, không gì quan trọng bằng sức khỏe – và không gì tốn kém bằng chi phí y tế.
- Mỗi tháng dành riêng 500.000–1.000.000 đồng vào quỹ sức khỏe
- Mua một gói bảo hiểm sức khỏe phù hợp (ưu tiên có chi trả viện phí)
- Tập thể dục đều, ăn uống điều độ để giảm nguy cơ bệnh mãn tính
Đây là cách bảo vệ tài chính trong tương lai. Đừng để đến lúc bệnh viện gọi tên thì tài khoản trống rỗng.
5. Dọn dẹp nhà cửa và đơn giản hóa cuộc sống
Nghe thì không liên quan đến tài chính, nhưng thực chất, một lối sống đơn giản giúp bạn tiết kiệm đáng kể.
- Dọn tủ, thanh lý đồ đạc không dùng → vừa có tiền vừa tiết kiệm không gian
- Tối giản chi tiêu: bỏ các món chi thường xuyên nhưng không thực sự cần (trà sữa, đồ trang trí rườm rà…)
- Tập thói quen dùng đồ lâu bền thay vì thay đổi liên tục
Sống gọn là một cách kiểm soát tài chính rất hiệu quả, đặc biệt với người sắp nghỉ hưu.
6. Lên kế hoạch nghỉ hưu: Ở đâu, sống với ai, làm gì?
Nghỉ hưu không chỉ là không đi làm nữa, mà là bắt đầu một kiểu sống khác. Việc này nên lên kế hoạch trước vài năm.
- Bạn định sống tại thành phố hay về quê?
- Bạn có sống cùng con cái không? Hay sống độc lập?
- Bạn có muốn làm thêm bán thời gian? Tình nguyện? Kinh doanh nhỏ?
Câu trả lời cho những điều này sẽ ảnh hưởng đến cách bạn chuẩn bị tài chính hôm nay.
Trước và sau khi chuẩn bị nghỉ hưu sớm
| Hạng mục | Trước tuổi 50 | Sau khi thực hiện các bước |
|---|---|---|
| Chi tiêu mỗi tháng | Không kiểm soát, nhiều khoản nhỏ lặt vặt | Gói gọn trong 6–7 triệu, ưu tiên sức khỏe |
| Nợ | Vẫn có khoản vay tiêu dùng, nợ thẻ tín dụng | Gần như không còn nợ, tâm lý nhẹ nhõm |
| Tiết kiệm | Ít hoặc không có | Có ít nhất 100–200 triệu để bắt đầu về hưu |
| Sức khỏe | Thụ động, ít tập thể dục | Ăn uống lành mạnh, vận động thường xuyên |
| Tài chính gia đình | Chồng/vợ mỗi người lo một kiểu | Cùng bàn bạc, chia vai rõ ràng, hỗ trợ nhau |
Kết luận
Tuổi 55 không phải là “ngưỡng muộn” nếu bạn hành động ngay từ hôm nay. Những thay đổi nhỏ như giảm nợ, tích quỹ sức khỏe, tạo thu nhập thụ động hay tối giản cuộc sống – tất cả đều là bước đệm cho một giai đoạn hưu trí nhẹ nhàng, chủ động và không lo lắng vì tiền.
Hành động hôm nay để sống an nhàn mai sau. Nghỉ hưu không phải là kết thúc – đó là phần thưởng xứng đáng cho người biết chuẩn bị.