Trên một diễn đàn phụ huynh, câu chuyện về chi phí học hành của một gia đình ở Hải Phòng bất ngờ thu hút sự chú ý. Chủ nhân bài viết là một bà mẹ có 3 con, trong đó con lớn 13 tuổi, học cấp 2; hai con nhỏ học tiểu học (lớp 1, lớp 5) công lập.
Khi chị liệt kê chi phí học tập hàng tháng của các con, con số khiến nhiều người "choáng váng": chỉ khoảng 230.000 - 250.000 đồng mỗi bé, tính ra cả ba con chưa đến một triệu đồng mỗi tháng.
Chủ nhân bài viết là một bà mẹ có 3 con, trong đó con lớn 13 tuổi, học cấp 2; hai con nhỏ học tiểu học công lập tại xã.
Thông tin này ngay lập tức gây nên cuộc tranh luận sôi nổi. Không ít phụ huynh ở thành phố Hải Phòng ngỡ ngàng: "Tiền học gì mà rẻ thế? Con tôi học tiểu học ăn bán trú cũng gần một triệu, học thêm hết 900.000 đồng nữa. Một tháng cũng xấp xỉ 4 triệu đồng cho hai đứa".
Người khác nói: "Con mình lớp 10 học thêm 3 môn đã 1,5 triệu. Cộng tiền bán trú, lặt vặt đủ thứ, tổng cũng gần 4 triệu. Đây tiền học 3 con chỉ bằng 4, 5 ly trà sữa thì có vô thực quá không". So sánh như vậy, chi phí học 3 con chưa đến một triệu quả thật quá khác biệt.
Nhiều người không tin, nghĩ rằng bà mẹ "giấu bớt khoản chi", hoặc chỉ tính học phí chính khóa mà không kể thêm ngoại ngữ, năng khiếu. Tuy nhiên, khi bà mẹ chia sẻ liệt kê cụ thể, mọi thắc mắc được giải tỏa: trường công lập ở xã, không ăn bán trú, không học thêm ngoài nên chi phí mới thấp đến vậy.
Chị cho biết, con trai lớn thuộc diện hoà nhập, học thêm trường không thu. Hai bạn nhỏ không ăn bán trú, không đăng ký quản lý ngoài giờ. Mỗi tháng chỉ thêm vài chục nghìn gửi xe đạp, tiền trông ngoài giờ 9.000 đồng/tiết, học thêm ở trường một hai buổi. Tổng cộng mỗi bé 220.000 – 250.000 đồng.
Đầu năm học, chị vẫn đóng một lần hơn 2 triệu đồng cho bảo hiểm, đồng phục, quỹ lớp, quỹ hội, ủng hộ trường… Đầu kỳ 2 thêm khoảng 1 triệu nữa. Tính tổng thể, tiền học không hề "bèo bọt" mà chỉ là ít hơn rất nhiều so với mặt bằng thành phố.
Tranh luận
Câu chuyện gợi ra nhiều luồng ý kiến trái chiều. Một số phụ huynh cho rằng mức chi tiêu này hợp lý, bởi không phải gia đình nào cũng có điều kiện để đổ hàng triệu đồng vào học thêm, ngoại ngữ, kỹ năng. Ở nông thôn, con trẻ vẫn có thể học hành tốt với nền tảng cơ bản, quan trọng là cha mẹ kèm cặp, định hướng.
Tuy nhiên, cũng có nhiều băn khoăn rằng tiết kiệm quá sẽ khiến trẻ mất cơ hội phát triển năng khiếu. "Không học ngoại ngữ, không học thêm, liệu sau này có bị tụt lại so với bạn bè ở thành phố? Cha mẹ tiết kiệm được nhưng có thể là thiệt thòi của con", một phụ huynh lo ngại. Nhiều người còn cho rằng sự chênh lệch lớn về chi phí phản ánh khoảng cách giữa thành thị và nông thôn, nơi mà cha mẹ thành phố sẵn sàng đầu tư mạnh tay để con có lợi thế cạnh tranh.
Thực tế, chi phí học tập của trẻ không chỉ nằm ở "học phí cứng" trong nhà trường. Chính những khoản phát sinh, ăn bán trú, học thêm, ngoại ngữ, năng khiếu mới là gánh nặng chính. Có gia đình coi đó là khoản đầu tư cần thiết, nhưng cũng có gia đình thấy chưa phù hợp với điều kiện kinh tế. Câu chuyện bà mẹ Hải Phòng cho thấy: nếu không học bán trú, không học thêm ngoài, chi phí mỗi tháng hoàn toàn có thể tiết kiệm đi rất nhiều. Chưa kể, bà mẹ này cũng cho con học thanh nhạc, chứng tỏ chị vẫn chú trọng bồi dưỡng năng khiếu cho con.
Dù vậy, điều quan trọng không chỉ là con số, mà là quan điểm giáo dục. Học phí ít không có nghĩa là con thua kém, và chi nhiều tiền cũng chưa chắc đã đồng nghĩa với thành công. Mỗi gia đình cần cân nhắc trong khả năng của mình, để con vừa được học hành đầy đủ, vừa không biến tuổi thơ thành cuộc chạy đua căng thẳng vì những khoản học thêm đắt đỏ.
Câu chuyện "3 con học cả tháng chưa đến 1 triệu đồng" có thể khiến nhiều phụ huynh bất ngờ, nhưng nó cũng là lời nhắc nhở: giáo dục không nên chỉ đo bằng tiền bạc.
Quan trọng nhất vẫn là tình yêu thương, sự đồng hành của cha mẹ và một môi trường phù hợp. Mỗi đứa trẻ đều có lộ trình riêng để phát triển. Với một số gia đình, việc tiết kiệm chi phí học tập không đồng nghĩa với bỏ mặc, mà là cách cân bằng để các con được lớn lên tự nhiên, an toàn và hạnh phúc trong điều kiện thực tế của mình.