Vào mùa hè, nhiều người bắt đầu thực hiện mục tiêu giảm cân, trong đó ăn chay đang trở thành lựa chọn phổ biến. So với các chế độ ăn kiêng khắt khe, ăn chay thường được xem là nhẹ nhàng, lành mạnh hơn. Tuy nhiên, nhiều người sau một tháng ăn chay lại phát hiện bản thân không những không giảm cân mà còn… tăng cân, thậm chí tăng cả lipid máu trong kết quả kiểm tra sức khỏe. Điều gì đã sai?
Ăn chay không đồng nghĩa với ít calo
ThS. Đinh Hồng Lĩnh (chuyên gia dinh dưỡng tại Viện Dinh dưỡng Quốc gia), quan niệm ăn chay là ít calo, sẽ giúp giảm cân là hoàn toàn sai lầm. Ông cho biết: "Việc ăn chay vẫn có thể khiến bạn dư năng lượng nếu ăn quá nhiều tinh bột, dầu mỡ, đường hoặc sử dụng phương pháp chế biến không phù hợp". Bản chất của giảm cân vẫn là đảm bảo năng lượng nạp vào thấp hơn năng lượng tiêu hao, bất kể là ăn chay hay ăn mặn.
Ngoài ra, một số món chay phổ biến được chế biến theo cách chiên, xào, kho, hoặc dùng nhiều nước sốt, khiến lượng calo tăng cao mà người ăn không hề hay biết.
6 món ăn chay dễ khiến bạn “béo lên”
Các món xào khô nhiều dầu mỡ
Súp lơ xào, đậu phụ chiên, khoai tây xào… hấp dẫn nhờ hương vị đậm đà nhưng lại chứa rất nhiều dầu. Cách chế biến kiểu xào khô thường sử dụng lượng dầu lớn, trong khi nhiều loại rau như cà tím, đậu phụ, khoai tây lại hấp thụ dầu rất mạnh.
Lẩu khô
Được ưa chuộng bởi hương vị cay nồng, món lẩu khô thường sử dụng nhiều dầu mỡ và gia vị đậm. Các nguyên liệu như nấm, khoai, bắp cải, súp lơ đều bị đun nóng liên tục khiến chúng hấp thụ lượng dầu gấp nhiều lần so với món xào.
Món chiên ngập dầu
Khoai lang chiên, nấm chiên, cà tím chiên là các món tưởng chừng thuần chay nhưng thực chất lại là ổ dầu khổng lồ. Việc chiên ngập dầu ở nhiệt độ cao không chỉ làm tăng calo mà còn có thể sinh ra các hợp chất có hại như acrylamide - chất có khả năng gây ung thư.
Các món kho đường, muối cao
Các món chay kho như cà tím kho, khoai môn kho, đậu phụ kho... thường sử dụng dầu ăn để chiên tạo màu và thêm nhiều đường, nước tương, khiến lượng calo tăng vọt. Những món này dễ gây rối loạn mỡ máu, tăng đường huyết nếu dùng thường xuyên.
Món kho dầu
Măng kho dầu, cà tím kho kiểu dầu hầm là ví dụ. Quá trình chế biến thường có 2 bước: chiên nguyên liệu trong dầu trước rồi đun lại với nhiều gia vị và dầu mỡ. Kết quả là món ăn đậm đà nhưng cũng… đậm năng lượng.
Salad lành mạnh giả
Salad rau tưởng chừng lành mạnh, nhưng nếu trộn cùng nước sốt có hàm lượng chất béo lên tới 60% thì thực chất bạn đang ăn rau kèm dầu. Chỉ 50ml sốt salad cũng tương đương 2 thìa dầu ăn, khiến món ăn nhẹ trở thành quả bom calo.
Làm sao để ăn chay vẫn ngon, lại không béo?
ThS Nguyễn Minh Huy (giảng viên khoa Công nghệ thực phẩm), cho biết: "Ăn chay không đồng nghĩa với hấp, luộc đơn điệu. Quan trọng là cách chọn nguyên liệu và phương pháp chế biến thông minh để giữ vị ngon mà vẫn giảm năng lượng". Dưới đây là một số gợi ý giúp bạn ăn chay hiệu quả:
- Kết hợp thực phẩm giàu protein: Bổ sung đậu hũ, nấm, đậu lăng, hạt quinoa, trứng vào bữa ăn để tăng cảm giác no và hạn chế ăn vặt. Các món như nấm đậu phụ sốt cà chua hay trứng hấp rau củ vừa giàu dinh dưỡng, vừa ít béo.
- Trước chế biến nguyên liệu thô: Các loại rau cứng như bông cải, măng, cải thảo có thể chần sơ hoặc hấp để dễ nhai, dễ thấm vị mà không cần dùng dầu nhiều.
- Đổi mới kỹ thuật nấu ăn: Hạn chế chiên, thay bằng nướng, hấp hoặc áp chảo không dầu. Ví dụ, cà tím nướng với gia vị thay vì chiên sẽ giúp giảm đến 50% lượng dầu.
- Sử dụng nước sốt ít béo: Dùng giấm táo, chanh, mù tạt, xì dầu ít muối hoặc nước tương nấm để trộn salad thay cho sốt béo. Những loại sốt từ rau củ tự làm cũng là lựa chọn tốt.
- Ưu tiên nguyên liệu giàu vị umami tự nhiên: Nấm, tảo bẹ, cà chua, đậu non… chứa nhiều glutamate tự nhiên - chất tạo vị ngọt đậm đà giúp món ăn không cần nhiều gia vị mà vẫn ngon.
- Kết hợp gia vị thông minh: Dùng các loại gia vị như gừng, sả, hành tây, lá chanh, thì là, bạc hà, húng quế… không chỉ giúp món ăn thơm ngon mà còn kích thích tiêu hóa, giúp quá trình chuyển hóa mỡ tốt hơn.
Hãy là người ăn chay thông minh: Chọn nguyên liệu tốt, chế biến lành mạnh và đừng quên vận động mỗi ngày để giảm cân hiệu quả!
(Ảnh minh họa: Internet)