Thị trường không vận hành bằng lòng tốt, và kinh doanh không tồn tại nếu bạn chỉ bán được trong vòng tròn quen biết.
Lần đầu tập tành kinh doanh, nhiều người trẻ từng trải qua một cảm giác phấn khích khá giống nhau. Bạn đăng bài bán thử sản phẩm, chưa dám kỳ vọng nhiều thì vài phút sau đã có người chốt đơn. Một ngày, hai ngày, đơn về đều đều. Tự nhiên thấy mọi chuyện suôn sẻ đến lạ, còn nghĩ biết đâu đây sẽ là cú bứt phá tài chính đầu tiên trong đời.

Ảnh minh hoạ
Thực tế thì không. Phần lớn những đơn hàng ban đầu đến từ người quen. Bạn bè mua vì thương, đồng nghiệp mua cho có, họ hàng đặt vì lịch sự. Những khách hàng đầu tiên đó không xuất phát từ nhu cầu thực sự. Họ đang chi tiền từ thiện chí, không phải từ hành vi tiêu dùng.
Trong tài chính, người ta gọi đây là dòng tiền không bền vững. Nó giống như dòng nước mùa mưa, tới nhanh và cạn cũng nhanh. Bạn không thể xây mô hình kinh doanh trên một thứ mà bản chất chỉ là xã giao có thời hạn.
Lòng tốt của người quen là vốn xã hội, nhưng lại thường bị hiểu lầm là tín hiệu tích cực của thị trường. Sai lầm bắt đầu từ đây. Nhiều bạn trẻ sau vài đơn đầu đã vội vã nhập thêm hàng, đổ tiền chạy quảng cáo, thậm chí lên kế hoạch nghỉ việc để "tập trung kinh doanh". Họ quên rằng sản phẩm chưa hề được kiểm chứng bởi người lạ, chưa từng được mua bằng nhu cầu thực, và chưa tạo ra bất kỳ doanh thu lặp lại nào. Tất cả chỉ là một làn sóng nhỏ, không đủ chứng minh tiềm năng thật sự.
Và rồi khi vòng tròn người quen dừng lại, mọi thứ chững lại. Không còn ai rep story. Không có ai hỏi thêm. Bạn bắt đầu thấy đơn hàng im ắng, số tiền đầu tư không hồi về, còn tinh thần thì tụt không phanh. Một số người chọn bỏ cuộc, một số cố bám nhưng không kịp rút vốn. Tài khoản cá nhân giảm dần trong khi tồn kho tăng lên từng ngày. Đó là cái giá của việc kinh doanh dựa vào cảm tính và mối quan hệ.

Ảnh minh hoạ
Nếu bạn muốn làm kinh doanh thật, hãy học cách bán cho người lạ.
Họ không biết bạn là ai, càng không có lý do để mua nếu sản phẩm không đáng tiền. Họ đại diện cho thị trường thật, nơi mọi giao dịch đều phải đi qua bộ lọc của nhu cầu, chất lượng và giá cả. Đây cũng là nơi duy nhất có thể tạo ra dòng tiền đều đặn, có thể đo lường và đủ để bạn tính chuyện phát triển lâu dài.
Tóm lại, bán được vài đơn đầu không có nghĩa bạn hợp làm kinh doanh. Nó chỉ chứng minh bạn có một mạng lưới xã hội tử tế. Nhưng trong thế giới kinh doanh, người ta không mua bằng tình nghĩa.
Thị trường chỉ trả tiền cho giá trị thực. Còn nếu sản phẩm của bạn không đủ thuyết phục người lạ, thì sớm muộn gì, đam mê kinh doanh cũng phải dừng lại ở bước tập tành.
Phân biệt: Người quen vs Người lạ khi mua hàng
| Người quen | Người lạ |
Lý do mua | Vì tình cảm | Vì nhu cầu thực |
Khả năng mua lại | Thấp | Cao nếu sản phẩm tốt |
Giá chấp nhận | Linh động, dễ du di | Phụ thuộc vào chất lượng và giá trị |
Tính trung thực | Hay khen để động viên | Phản hồi thật, có khi chê thẳng |