Sữa công thức được thiết kế theo từng giai đoạn phát triển, bổ sung các vi chất như DHA, canxi, vitamin D, K2, sắt, Arginin… đặc biệt phù hợp với bé biếng ăn, tiêu hóa nhạy cảm hoặc cần tăng trưởng chiều cao, cân nặng.
Trong khi đó, sữa tươi cung cấp đạm, chất béo, canxi và vitamin tự nhiên, hỗ trợ xương, răng và năng lượng cho bé hoạt động suốt ngày.
Vì mỗi loại sữa có điểm mạnh riêng, mẹ có thể sử dụng riêng hoặc cân đối sử dụng cả hai loại sữa trong chế độ dinh dưỡng của trẻ. cho bé uống sữa tươi vào ban ngày để tận hưởng vị thơm ngọt tự nhiên, đồng thời duy trì sữa công thức vào buổi tối hoặc khi bé cần bổ sung thêm dưỡng chất đặc biệt. Để áp dụng phương pháp này, mẹ có thể đọc kỹ thành phần từng sản phẩm, cân đối hàm lượng khuyến nghị và nghe theo lời khuyên của bác sĩ theo tùy từng thể trạng của con.
Việc cân đối này còn tạo thói quen ăn uống đa dạng, giảm rủi ro tiêu hóa. Khi mẹ biết phối hợp hợp lý, sữa sẽ là nguồn năng lượng và dưỡng chất vững chắc, đồng hành cùng bé trên từng bước phát triển.
Theo ThS.DS Trương Minh Đạt (Chuyên gia hàng đầu về Tiêu hóa, Hô hấp và Sữa cho trẻ em, hiện công tác tại Viện Nghiên cứu Y dược), lượng sữa trẻ tiêu thụ sẽ tùy thuộc theo độ tuổi. Nguyên tắc uống sữa dành cho bé sẽ là: Dưới 1 tuổi, sữa vẫn là nguồn thức ăn chính. Trên 1 tuổi, trẻ không được uống quá 500ml sữa mỗi ngày.
Nếu mẹ cân nhắc đến việc kết hợp, bên dưới là khuyến nghị của chuyên gia:
Cách kết hợp sữa công thức và sữa tươi trong chế độ ăn của bé
Sau 1 tuổi, bé đã có thể làm quen với sữa tươi, nhưng điều này không có nghĩa là phải bỏ hoàn toàn sữa công thức. Mỗi loại sữa có ưu điểm riêng và nếu biết kết hợp hợp lý, mẹ sẽ giúp con vừa đủ dinh dưỡng, vừa tập làm quen đa dạng thực phẩm.
1. Vai trò của sữa công thức
Được thiết kế theo từng giai đoạn phát triển, bổ sung các vi chất như DHA, canxi, vitamin D, K2, Arginin, sắt…
Phù hợp với bé biếng ăn, chưa ăn đa dạng, hoặc có nhu cầu đặc biệt (tăng cân, tăng chiều cao, tiêu hóa nhạy cảm).
2. Vai trò của sữa tươi
Cung cấp nguồn đạm, canxi, chất béo và vitamin tự nhiên.
Là lựa chọn tốt khi bé ăn uống đa dạng, tiêu hóa khỏe, có thể dùng thay thế một phần sữa công thức.
3. Nguyên tắc kết hợp
Tổng lượng sữa mỗi ngày cho bé 1–3 tuổi: khoảng 400–500ml (bao gồm cả sữa công thức và sữa tươi).
Mẹ có thể cho bé uống ban ngày sữa tươi, buổi tối sữa công thức để vừa đảm bảo dưỡng chất vừa giúp con ngủ ngon.
Với bé còn kén ăn, ưu tiên sữa công thức nhiều hơn; khi bé ăn tốt, có thể tăng dần tỉ lệ sữa tươi.
Luôn cho bé thử ít một khi đổi sữa, theo dõi phản ứng tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón, dị ứng…).
Không có quy tắc "bỏ hẳn" loại nào, mà quan trọng là mẹ cân đối sao cho con đủ calo, đủ vi chất, dễ hấp thu, phù hợp với thể trạng và nhu cầu từng giai đoạn.
Ngoài ra, khi lựa chọn sữa cho con, chắc hẳn mẹ nào cũng đặt nguyện vọng mong muốn con cao lớn. ThS.DS Trương Minh Đạt cho biết, cha mẹ nên thường xuyên đo chiều cao cho con. Trong độ tuổi phát triển, nếu trong vòng 6 tháng, con bạn chỉ cao thêm <3cm thì được nhận định có vấn đề về phát triển chiều cao.
Ngoài yếu tố di truyền, vận động, chế độ ăn uống cũng đóng góp vai trò không nhỏ đến chiều cao của con trong tương lai. Chiều cao của trẻ bị tác động bởi 32% do dinh dưỡng. Chế độ dinh dưỡng cân bằng, đủ chất với những thực phẩm lành mạnh rất quan trọng để phát triển chiều cao ở trẻ.
Dưới đây là bảng mẫu tham khảo về tỉ lệ kết hợp sữa công thức và sữa tươi theo từng độ tuổi, giúp mẹ dễ áp dụng và điều chỉnh tùy thể trạng của bé:
Độ tuổi | Tổng lượng sữa/ngày | Tỉ lệ gợi ý | Ghi chú |
|---|---|---|---|
1–2 tuổi | 400–500 ml | 60% sữa công thức – 40% sữa tươi | Bé mới tập uống sữa tươi, vẫn ưu tiên công thức để bổ sung vi chất đầy đủ. |
2–3 tuổi | 400–500 ml | 50% sữa công thức – 50% sữa tươi | Bé đã ăn đa dạng, hệ tiêu hóa tốt, có thể tăng tỉ lệ sữa tươi. |
Sau 3 tuổi | 400–500 ml | 40% sữa công thức – 60% sữa tươi | Bé ăn uống khá đầy đủ, sữa tươi chiếm ưu thế, vẫn duy trì công thức để hỗ trợ dinh dưỡng đặc biệt nếu cần. |
Lưu ý khi áp dụng
1. Điều chỉnh tổng lượng sữa tùy theo nhu cầu năng lượng và thể trạng bé.
2. Cho bé thử từ từ khi thay đổi tỉ lệ, theo dõi phản ứng tiêu hóa.
3. Với bé biếng ăn, nên duy trì tỉ lệ sữa công thức cao hơn để đảm bảo đủ vi chất.
4. Sữa tươi nên dùng loại tiệt trùng, đảm bảo vệ sinh, không đường hoặc ít đường, phù hợp với từng bé.
Sữa công thức bổ sung vi chất (DHA, canxi, sắt, vitamin D), phù hợp cho bé biếng ăn hoặc có nhu cầu đặc biệt (tăng cân, tăng chiều cao, tiêu hóa nhạy cảm).
Sữa tươi cung cấp đạm, canxi, chất béo tự nhiên, lý tưởng khi bé ăn đa dạng, tiêu hóa khỏe. Bé 1–3 tuổi cần 400–500ml sữa/ngày (kết hợp cả hai loại).
Mẹ có thể cho uống sữa tươi ban ngày, sữa công thức buổi tối để đảm bảo dinh dưỡng và giấc ngủ. Ưu tiên sữa công thức cho bé kén ăn, tăng sữa tươi khi bé ăn tốt, luôn thử ít và theo dõi phản ứng tiêu hóa.
Mẹ cần chú ý các vi chất như Canxi, vitamin D, sắt, DHA ngoài ra còn có vitamin k2, Arginin. Quan trọng nhất là sự cân bằng các chất trong bảng thành phần sữa để bé được lớn lên toàn diện.