"Tháng nào cũng thế, vừa nhận lương là lại hết sạch. Không mua sắm xa xỉ, không đi du lịch nhiều, mà chẳng hiểu sao tiền cứ 'bốc hơi' nhanh như gió" - chị Huyền (33 tuổi, Hà Nội), hiện đang sống cùng chồng và hai con nhỏ tại khu đô thị Ocean Park, chia sẻ khi ngồi tính lại chi tiêu của gia đình mình.
Chi tiêu hàng tháng: Tưởng hợp lý mà "ngốn" hơn 50 triệu đồng
Hai vợ chồng chị Huyền đều có công việc ổn định, thu nhập tổng mỗi tháng khoảng hơn 50 triệu đồng, đây là một con số không hề nhỏ với mặt bằng thu nhập trung bình hiện nay của các hộ gia đình. Thế nhưng, sau khi tổng kết, cuối tháng vẫn không để ra được đồng nào, không có tài khoản tiết kiệm nào, chưa kể khi con ốm, khi xe hỏng, hay có đám hiếu hỷ...
Khi được bạn bè khuyên nên ghi lại chi tiêu hàng tháng để xem "tiền đi đâu hết", chị Huyền mới giật mình khi nhìn con số tổng cuối cùng.
* Tiền thuê nhà: 8,5 triệu
* Phí quản lý chung cư: 1 triệu
* Phí gửi xe (1 ô tô, 2 xe máy): 1,3 triệu
* Điện, nước, xăng xe: 6 triệu
* Mạng Internet, truyền hình, điện thoại: 1 triệu
* Học phí cho 2 con: 5 triệu
* Tiền ăn uống cho cả nhà 4 người: 15 triệu
* Tiền sữa cho 2 con nhỏ: 3,6 triệu
* Sữa chua, men vi sinh cho bố và 2 con: 3 triệu
* Mua quần áo, giày dép, đồ dùng cá nhân: 2 triệu
* Tiền trợ lý (giúp việc theo giờ): 6 triệu
Tổng cộng: 52,4 triệu đồng/tháng, và đó mới chỉ là các khoản cố định. Chưa kể những khoản nhỏ lẻ khác như thuốc thang khi con ốm, hiếu hỉ hai bên nội ngoại, hay những chi phí phát sinh khác.
Không chi tiêu hoang phí nhưng lại rất "thoáng tay"
Nếu nhìn vào bảng chi tiêu này, dễ thấy không có khoản nào là xa xỉ. Mọi chi đều "có lý", ăn uống, học hành, nhà cửa, xe cộ, chăm con… đều cần thiết. Thế nhưng, chính cái "cần thiết" ấy lại dần trở thành gánh nặng, khi mọi thứ được duy trì ở mức "thoải mái" mà không có giới hạn rõ ràng.
* Tiền ăn 15 triệu/tháng cho 4 người: Tương đương khoảng 500 nghìn/ngày. Nếu ăn uống khoa học, tự nấu nhiều hơn, chi phí này có thể giảm xuống còn 10-12 triệu mà vẫn đủ chất. Nhưng vì bận rộn, nhiều hôm cả nhà gọi đồ ăn ngoài, khiến con số "đội" lên đáng kể.
* Sữa chua và men vi sinh 3 triệu/tháng: Khoản này tưởng nhỏ, nhưng tính ra mỗi ngày gần 100 nghìn đồng. Đây là khoản có thể cắt giảm hoặc thay bằng thực phẩm tự nhiên.
* Tiền điện nước, xăng xe 6 triệu: Mức này có thể hợp lý nếu thường xuyên di chuyển bằng ô tô, nhưng vẫn nên theo dõi kỹ mức tiêu hao, tránh lãng phí.
* Tiền trợ lý 6 triệu/tháng: Có thể là tốn kém với nhiều gia đình, nhưng với nhà chị Huyền, đây là cách để hai vợ chồng có thời gian làm việc và chăm con. Tuy nhiên, nếu có thể sắp xếp lại lịch sinh hoạt, giảm tần suất thuê giúp việc xuống, mỗi tháng cũng tiết kiệm được vài triệu.
Ocean Park là khu đô thị hiện đại, đầy đủ tiện ích, môi trường sống sạch đẹp, văn minh, nhưng kèm theo đó là chi phí sinh hoạt cao hơn mặt bằng chung. Phí gửi xe, phí dịch vụ, thậm chí là các hàng quán xung quanh đều ở mức giá "đô thị cao cấp".
"Ở đây cái gì cũng đẹp, cũng tiện, nhưng chi tiêu kiểu này thì đúng là không có khoản nào nhỏ cả" - chị Huyền tâm sự.
"Kiếm nhiều - tiêu nhiều" trở thành cái vòng luẩn quẩn, khiến gia đình chị không thể có khoản tích lũy nào. Mỗi lần muốn tiết kiệm, lại có việc đột xuất phát sinh. Khi con ốm, tiền thuốc men vài triệu; khi xe hỏng, sửa chữa hết vài triệu nữa... Tất cả khiến việc dành ra một khoản tiết kiệm cố định trở nên bất khả thi.
Vấn đề nằm ở cách quản lý chi tiêu của gia đình
Vấn đề của gia đình chị Huyền không nằm ở mức chi tiêu "50 triệu là quá lớn", mà ở thiếu kế hoạch chi tiêu. Họ chi theo cảm tính, theo thói quen, chứ chưa có phương pháp kiểm soát mức chi phí của mình.
Rất nhiều gia đình trẻ ở các khu đô thị hiện nay đang rơi vào hoàn cảnh tương tự: thu nhập tốt, mức sống khá, nhưng không có khoản tích lũy nào. Chúng ta thường nghĩ "làm ra được thì tiêu được", mà quên mất rằng chi tiêu không kiểm soát chính là nguyên nhân lớn nhất khiến tài chính trở nên bất ổn.
Thay vì cứ tiêu trước, cuối tháng còn tiền mới tiết kiệm, vợ chồng chị Huyền nên để riêng một khoản 10-15% thu nhập để tiết kiệm ngay từ đầu tháng, số còn lại mới dành để cân đối chi tiêu.
Ngoài ra, gia đình chị có thể cân đối thêm khoản chi tiêu cho việc ăn uống, hiện tại 15 triệu/tháng cho 4 người cũng là khá nhiều. Nếu cân đối lại một chút, gia đình vẫn có thể tiết kiệm được vài triệu mỗi tháng.
"Chắc cái mình tiêu hoang nhất không phải là tiền, mà là niềm tin rằng tháng sau sẽ tiết kiệm được. Nhưng rồi tháng nào cũng đâu vào đấy" - chị Huyền chia sẻ.