Thời gian gần đây, Pang Donglai, chuỗi siêu thị “thần thánh” ở Hà Nam, Trung Quốc đang khiến người dân Trung Quốc phát cuồng với dịch vụ “vô đối” và triết lý kinh doanh đậm chất nhân văn của ông chủ Yu Donglai. Từ 100 dịch vụ miễn phí như đo huyết áp, sửa túi xách, đến găng tay trong tủ đông hay kính lão cho khách lớn tuổi, Pang Donglai không chỉ là nơi mua sắm mà còn là “điểm check-in” quốc gia, lôi kéo khách từ khắp nơi đổ về Xuchang.
Cũng từ đây, nhiều cư dân mạng nói đùa rằng, ở Trung Quốc chỉ có 2 loại siêu thị, Pang Donglai và những siêu thị khác. Pang Donglai là sự tồn tại thần kỳ trong ngành bán lẻ, doanh thu của nó đánh bại cả siêu thị Dennis, cái tên từng khiến Walmart không dám mở cửa trong 6 năm liền. Sức hút của Pang Donglai là gì? Tại sao nó lại có được vị thế như hiện tại? Điều này phải bắt đầu từ Yu Donglai - người sáng lập của siêu thị nổi tiếng này.
Yu Donglai - Người sáng lập của Pang Donglai
Chàng thanh niên từng "vào tù ra tội" khởi nghiệp từ đống tro tàn
Yu Donglai sinh ra trong một gia đình nông dân bình thường, sau khi tốt nghiệp cấp 2, ông bước chân vào xã hội và bắt đầu kiếm tiền. Năm 18 tuổi, ông tìm được công việc chính thức nhưng bị cho thôi việc không lâu sau đó.Cuộc sống khắc nghiệt sớm đẩy ông ra đường, làm đủ thứ việc chân tay để kiếm sống. Có lúc, Yu Donglai dấn thân vào buôn thuốc lá lậu, kiếm được 100.000 nhân dân tệ – số tiền khổng lồ thời đó. Nhưng vì chạy theo lợi nhuận nhanh, ông rơi vào cảnh nợ nần 300.000 nhân dân tệ (hơn 1 tỷ VND), bị bắt ba lần.
Năm đó là năm 1995, 300 nghìn NDT không phải là một khoản tiền nhỏ, Yu Donglai lúc đó vô cùng choáng ngợp với con số này. May mắn thay anh trai ông luôn giúp đỡ ông hết mình, còn cho ông mượn 10 nghìn NDT (34 triệu VND) để khởi nghiệp. Yu Donglai đã dùng số tiền đó để mở một tiệm buôn bán nhỏ. Không ai ngờ rằng cửa hàng nhỏ vô danh lúc đó 20 năm sau lại trở thành niềm tự hào của người dân Xuchang.
Vào những năm 1990, hàng giả tràn lan trên thị trường, các vụ lừa đảo nhiều vô số kể. Vì từng trải qua những vụ lừa nên Yu Donglai thường hỏi bản thân rằng lẽ nào làm ăn chân chính không thể kiếm được tiền sao? Ông cảm thấy bản thân nên làm chút gì đó cho xã hội, vì thế Yu Donglai đã tiên phong để khẩu hiệu "Dùng hàng thật đổi chân tình" trước cửa tiệm của mình.
Từ một tiệm tạp hoá nhỏ, Yu Donglai đã mở ra cả đế chế kinh doanh của riêng mình.
Nhờ đi theo hướng khác biệt, cuối năm 1995 Yu Donglai không những trả hết nợ mà còn kiếm được hơn 500 nghìn NDT (1,7 tỷ). Về sau việc kinh doanh của Yu Donglai ngày một phát triển. Năm 1997, cửa hàng nhỏ của ông chính thức nâng cấp và đổi tên công ty. Tháng 10 cùng năm, Yu Donglai khai trương chi nhánh đầu tiên.
Ngay khi công ty đang trên đà phát triển thì một tai họa bất ngờ ập đến. Tháng 3 năm 1998, những tên đầu gấu ở Xuchang cố tình đến quấy phá các nhân viên trong tiệm, Yu Donglai đến ngăn cản và báo cảnh sát. Tối hôm đó, bọn họ kéo đàn em đến quậy phá, đốt cửa tiệm. Những nỗ lực của Yu Donglai bị ngọn lửa thiêu rụi.
Trong lúc Yu Donglai tuyệt vọng nhất thì một người cô đã đưa tay cứu vớt ông, bà cho ông mượn số tiền 500 nghìn NDT. Yu Donglai thầm hạ quyết tâm dù sau này có kiếm được tiền hay không, nhất định phải trả lại món nợ ân tình này. Ngọn lửa kia không thể thiêu rụi quyết tâm của Yu Donglai, với số tiền đó ông tiếp tục con đường khởi nghiệp của mình.
Bằng cách này, Yu Donglai đã đứng dậy lần nữa, bắt đầu gây dựng "đế chế kinh doanh" của riêng mình.
Từ tiệm tạp hóa nhỏ đến "đế chế" bán lẻ tỷ đô
Năm 1999, ông ra mắt hipermarket (siêu thị tổng hợp) đầu tiên, đây là một bước đi táo bạo của Yu Donglai khi các gã khổng lồ như Walmart và Carrefour đang đổ bộ vào Trung Quốc. Nhưng trong khi các tập đoàn lớn nhắm đến Bắc Kinh, Thượng Hải, Yu Donglai chọn ở lại Hà Nam – vùng đất nghèo mà ông hiểu rõ nhất. Ông muốn phục vụ những người bình thường, những người mà ngành bán lẻ thường bỏ quên.
Từ năm 1999 đến 2011, Pang Donglai vươn mình từ một siêu thị nhỏ ở Xuchang, Hà Nam, thành ông lớn bán lẻ khu vực, thống trị thị trường địa phương. Năm 1999, Yu Donglai mở hipermarket đầu tiên, cung cấp đa dạng hàng hóa từ thực phẩm tươi đến đồ nhập khẩu, với không gian sạch sẽ, thoáng đãng. Nhờ triết lý “hàng thật, lòng thật”, Pang Donglai chiếm lòng tin khách hàng, loại bỏ hàng giả và dịch vụ kém – vốn phổ biến thời bấy giờ.
Sự minh bạch và tận tâm với khách hàng khiến Pang Donglai được ví như “Costco của Trung Quốc”, nhưng mang đậm tinh thần Á Đông
Trong thập kỷ tiếp theo, công ty mở rộng lên 7 siêu thị lớn, 30 chi nhánh nhỏ, một cửa hàng điện tử, và hệ thống kho bãi. Đến năm 2005, Pang Donglai nắm 85% thị phần tại Xuchang. Chính sách lương cao, môi trường làm việc thân thiện, và dịch vụ tận tâm (như đổi trả dễ dàng, máy nước miễn phí) giúp công ty nổi bật. Từ năm 2011, hợp tác với Wanzl mang đến thiết bị hiện đại như giỏ hàng EL115, nâng tầm trải nghiệm mua sắm. Với doanh thu hàng tỷ nhân dân tệ, Pang Donglai đặt nền móng vững chắc để bùng nổ sau này.
Năm 2013, Pang Donglai bùng nổ trên mạng xã hội nhờ 100 dịch vụ miễn phí – từ đo huyết áp, vệ sinh điều hòa, đến sửa túi xách hay chăm sóc thú cưng. Khách hàng từ Bắc Kinh, Thượng Hải kéo đến Xuchang chỉ để trải nghiệm.
Đến năm 2024, với chỉ 13 cửa hàng, Pang Donglai đạt doanh thu 16,964 tỷ nhân dân tệ (2,4 tỷ USD - tương đương 60 nghìn tỷ đồng), tăng 40% so với 2023, và lợi nhuận 140 triệu nhân dân tệ (khảong 490 tỷ đồng), vượt xa kế hoạch 30 triệu NDT (khoảng 105 tỷ đồng). Yu Donglai đùa rằng ông “lo lắng vì kiếm quá nhiều tiền”.
Chưa dừng lại ở đó, Pang Donglai còn được ví như “Costco của Trung Quốc” nhờ dịch vụ đỉnh cao với 100 dịch vụ miễn phí: Đo huyết áp, sửa túi xách, chăm sóc thú cưng,...
Ông loại bỏ kệ trưng bày sản phẩm kém để khách thoải mái hơn, bồi thường hậu hĩnh (lên đến 100.000 nhân dân tệ) khi có phàn nàn, và chi 8,8 triệu nhân dân tệ năm 2024 để xử lý vi phạm an toàn thực phẩm từ nhà cung cấp.
Yu Donglai viết nên câu chuyện thần kỳ của Pang Donglai – chuỗi siêu thị khiến cả Trung Quốc và thế giới bán lẻ phải nghiêng mình thán phục.
Ông chủ "ngốc" nhất Trung Quốc và triết lý kinh doanh thay đổi ngành bán lẻ
Những ngày tháng tăm tối thời thanh niên đã dạy Yu Donglai bài học đắt giá: Chính trực và chăm chỉ mới là con đường bền vững.
“Tôi từng nghĩ tiền là tất cả, nhưng khi mất hết, tôi nhận ra chỉ có lòng tốt và sự chân thành mới cứu được mình”, Yu Donglai từng tâm sự với China Entrepreneur. Từ đống tro tàn của thất bại, ông quyết tâm làm lại, không phải để giàu có, mà để tạo ra điều gì đó ý nghĩa cho cộng đồng.
Nhưng điều làm Pang Donglai trở thành kỳ tích không chỉ là con số mà bắt nguồn từ những triết lý kinh doanh mang màu sắc đặc biệt.
Trong khi ngành bán lẻ Trung Quốc chật vật với giá rẻ và cạnh tranh khốc liệt, Yu Donglai đi ngược dòng: Không mở rộng ra ngoài Hà Nam, không chạy theo quy mô, mà tập trung vào chất lượng và con người.
Yu Donglai từng được gọi là “ông chủ ngốc nhất Trung Quốc” vì những chính sách ưu ái nhân viên chưa từng có.
"Không vui, đừng đi làm" - Đãi ngộ chưa từng có của ông trùm bán lẻ Trung Quốc khiến dân mạng ồ ạt đòi ứng tuyển
Từ 2024, nhân viên được 10 ngày nghỉ “không vui” mỗi năm, tự quyết định mà không cần phê duyệt. Yu Donglai nói: "Ai cũng có lúc buồn, không vui thì đừng đi làm". Nhân viên tại Pang Donglai làm 7 giờ/ngày, có cuối tuần, 30-40 ngày nghỉ phép/năm, và 5 ngày nghỉ Tết. Yu Donglai cấm làm thêm giờ, gọi đó là “bóc lột cơ hội phát triển”.
Chưa dừng lại ở đó, mức lương mà Yu Donglai trả cho nhân viên của mình cũng là con số khiến những người làm cùng ngành nghề ao ước. Nhân viên kiếm trung bình 7.000 nhân dân tệ/tháng (khoảng 22 triệu), gấp đôi mức ngành (3.566 nhân dân tệ năm 2019). Lao công nhận 4.800 nhân dân tệ/tháng (khoảng 15 triệu đồng), quản lý cửa hàng lên đến 6.500 EUR/tháng (50.700 nghìn NDT, tương đương 178.750.000 VND). Đặc biệt, 50% lợi nhuận của Pang Donglai đều được phân phối cho nhân viên.
Năm 2025, Yu Donglai ban hành các chính sách táo bạo: Cấm nhân viên đòi hoặc trả sính lễ, giới hạn tiệc cưới 5 bàn, cấm bạo lực gia đình, và không cản trở ly hôn nếu hôn nhân không hạnh phúc. Dù bị Guangzhou Daily chỉ trích là can thiệp đời tư, Yu Donglai không nao núng. Ông tin rằng nhân viên hạnh phúc sẽ tạo ra khách hàng hạnh phúc, và điều đó đã đúng. Nhân viên Pang Donglai luôn rạng rỡ, sẵn sàng giúp khách, từ việc gói quà đến tư vấn món ăn. Một khách hàng kể với South China Morning Post: “Tôi chưa từng thấy nhân viên siêu thị nào cười tươi và nhiệt tình như ở đây!”.
Yu Donglai tin rằng nhân viên hạnh phúc tạo ra khách hàng hạnh phúc, hình thành vòng tuần hoàn “ba bên cùng thắng”. Ông nói với Caixin Global: “Chúng tôi không muốn lớn. Chúng tôi muốn nhân viên sống khỏe, thoải mái, để công ty cũng vậy”.
Với triết lý kinh doanh đặt nhân viên và khách hàng lên hàng đầu, Yu Donglai không chỉ biến Pang Donglai thành điểm đến quốc gia mà còn thay đổi cách người Trung Quốc nhìn nhận ngành bán lẻ. Từ tiệm tạp hóa nhỏ bé đến đế chế tỷ USD năm 2024, hành trình của Yu Donglai là minh chứng cho sức mạnh của sự tận tâm và chính trực.
Yu Donglai, từ một cậu bé nghèo đã xây dựng Pang Donglai thành biểu tượng bán lẻ Trung Quốc, không nhờ quy mô mà nhờ chất lượng, dịch vụ, và tâm huyết với con người.
Triết lý của Yu Donglai không chỉ thay đổi Pang Donglai mà còn lan tỏa khắp ngành bán lẻ.
Năm 2024, ông hỗ trợ tái cấu trúc Yonghui Superstores, giúp cửa hàng Yonghui tại Tây An tăng doanh thu từ 200.000 nhân dân tệ/ngày lên 1,6 triệu nhân dân tệ/ngày, lượng khách tăng từ 3.000 lên 14.000. Walmart và các chuỗi lớn nghiên cứu mô hình của ông.
Thành công này thu hút sự chú ý của các doanh nhân như Jack Ma (Alibaba) và Lei Jun (Xiaomi). Jack Ma gọi Pang Donglai là “tấm gương phản ánh thiếu sót của doanh nghiệp Trung Quốc”, còn Lei Jun không giấu sự thán phục.
Từ cậu bé nghèo leo tường ở Xuchang, Yu Donglai đã xây dựng Pang Donglai thành biểu tượng bán lẻ không chỉ của Trung Quốc mà của cả thế giới. Với lòng chân thành và triết lý “yêu thương và tự do”, ông biến một siêu thị thành nơi truyền cảm hứng, nơi khách hàng không chỉ mua hàng mà còn cảm nhận sự tôn trọng, và nhân viên không chỉ làm việc mà còn sống trọn vẹn. Pang Donglai là minh chứng rằng, trong một thế giới đầy cạnh tranh, một trái tim lớn và tầm nhìn nhân văn có thể tạo nên những điều kỳ diệu.
Theo SCMP, China Entrepreneur, The Economist