Nếu được thông qua, đây sẽ là lần điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng mạnh nhất trong những năm gần đây, ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập, đời sống và cả kế hoạch nhân sự của hàng triệu người lao động và doanh nghiệp. Điều này đánh dấu một bước ngoặt trong chính sách tiền lương của Việt Nam, mang đến nhiều thay đổi so với mức lương tối thiểu hiện tại. Vậy mức tăng cụ thể là bao nhiêu? Người lao động và doanh nghiệp cần lưu ý điều gì?
Mức lương tối thiểu vùng 2026 - Tăng đều ở cả 4 vùng
Theo dự thảo Nghị định, mức lương tối thiểu được điều chỉnh tăng theo từng vùng như sau:
| Vùng | Mức lương tối thiểu tháng (đồng/tháng) | Mức lương tối thiểu giờ (đồng/giờ) |
|---|---|---|
| Vùng I | 5.310.000 | 25.500 |
| Vùng II | 4.730.000 | 22.700 |
| Vùng III | 4.140.000 | 19.900 |
| Vùng IV | 3.700.000 | 17.800 |
So sánh mức lương tối thiểu vùng trước và sau 1/1/2026 (đơn vị: VNĐ)
| Vùng | Trước 1/7/2025 | Dự kiến từ 1/1/2026 | Mức tăng | Tỷ lệ tăng |
|---|---|---|---|---|
| Vùng I | 4.960.000 | 5.310.000 | +350.000 | +7,1% |
| Vùng II | 4.410.000 | 4.730.000 | +320.000 | +7,3% |
| Vùng III | 3.860.000 | 4.140.000 | +280.000 | +7,3% |
| Vùng IV | 3.450.000 | 3.700.000 | +250.000 | +7,2% |
| Trung bình | 4.170.000 | 4.470.000 | +300.000 | +7,2% |
Ghi chú: Mức lương tối thiểu tháng áp dụng cho người lao động làm việc toàn thời gian, chưa bao gồm các khoản phụ cấp, trợ cấp và tiền làm thêm giờ.
Đối tượng áp dụng
1. Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động theo quy định của Bộ luật Lao động.
2. Người sử dụng lao động theo quy định của Bộ luật Lao động, bao gồm:
a) Doanh nghiệp theo quy định của Luật Doanh nghiệp.
b) Cơ quan, tổ chức, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân có thuê mướn, sử dụng người lao động làm việc cho mình theo thỏa thuận.
3. Các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến việc thực hiện mức lương tối thiểu quy định tại Nghị định này.
Các khoản không tính vào lương tối thiểu
Theo Nghị định 38/2022/NĐ-CP, lương tối thiểu là mức lương thấp nhất người sử dụng lao động phải trả cho người lao động làm việc trong điều kiện bình thường. Khi so sánh với mức lương tối thiểu, không tính các khoản sau:
- Tiền thưởng (thưởng sáng kiến, hiệu suất…)
- Phụ cấp ăn trưa, xăng xe, điện thoại
- Hỗ trợ nhà ở, nuôi con nhỏ, hiếu hỉ, sinh nhật...
- Tiền làm thêm giờ, làm đêm, tăng ca
- Các khoản phúc lợi khác ngoài lương cơ bản
Ghi chú: Doanh nghiệp phải đảm bảo mức lương cơ bản (chưa tính phụ cấp, thưởng) không thấp hơn lương tối thiểu vùng.
Vì sao cần tăng lương tối thiểu? Điều này ảnh hưởng thế nào tới đời sống lao động?
Trên thực tế, mức lương tối thiểu được điều chỉnh chủ yếu theo lạm phát và tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, mức điều chỉnh không theo kịp tốc độ tăng giá cả sinh hoạt, khiến người lao động - đặc biệt là công nhân ở các thành phố lớn - vẫn phải 'thắt lưng buộc bụng', gặp nhiều khó khăn trong việc duy trì mức sống cơ bản.
Khảo sát của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam năm 2025 với gần 3.000 người lao động cho thấy: 55,5% người lao động có đủ thịt, cá trong các bữa ăn chính; 12,5% phải vay mượn hàng tháng để duy trì cuộc sống; 72,6% người chưa lập gia đình cho biết lý do chính là thu nhập không đủ sống; 72,5% người đã có gia đình cho biết thu nhập ảnh hưởng đến quyết định sinh thêm con; 6,9% không đủ tiền chi cho giáo dục con cái; 5,6% không đủ tiền mua thuốc hoặc khám chữa bệnh.
Thu nhập thấp không chỉ làm giảm chất lượng sống mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến năng suất lao động, kế hoạch sinh con, nuôi dạy con cái. Trong bối cảnh lạm phát, giá tiêu dùng và chi phí giáo dục, y tế ngày càng tăng cao, việc điều chỉnh lương tối thiểu thực sự cần thiết để đảm bảo người lao động có thể chi trả cho những nhu cầu cơ bản của bản thân và gia đình.
Mức lương tối thiểu cao hơn không chỉ đảm bảo quyền lợi mà còn giúp người lao động cải thiện chất lượng sống. Chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Tuấn nhận định: "Việc tăng mức lương tối thiểu là quyết định quan trọng, đặc biệt với người lao động có thu nhập thấp. Nó không chỉ đảm bảo mức sống tối thiểu mà còn tạo động lực làm việc, tăng năng suất lao động và giữ chân người có tay nghề".
Ngoài ra, mức lương tối thiểu còn tác động lớn đến thị trường lao động. Khi lương tối thiểu tăng không chỉ tạo động lực cho người lao động mà còn giúp các doanh nghiệp trong việc duy trì và thu hút nhân lực có tay nghề cao, đặc biệt là trong các khu công nghiệp, khu chế xuất. Lương tối thiểu cao hơn cũng giúp doanh nghiệp chuẩn hóa mức chi trả, tăng tính minh bạch trong quan hệ lao động và góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế.
Việc điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng từ 1/1/2026 không chỉ bảo vệ quyền lợi người lao động mà còn thúc đẩy nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, đảm bảo an sinh xã hội và phát triển kinh tế. Tuy nhiên, để chính sách đạt hiệu quả, cần các giải pháp đồng bộ về kiểm tra, giám sát và hỗ trợ doanh nghiệp điều chỉnh lương hợp lý, nhằm tạo công bằng trong thị trường lao động và đóng góp vào sự phát triển chung của xã hội.
Người lao động cần theo dõi các quy định sắp ban hành để cập nhật quyền lợi của mình một cách đầy đủ, chính xác và kịp thời.
(Tổng hợp)