Có bao giờ bạn tự hỏi, tại sao mình luôn bận tâm quá mức đến ánh nhìn của người khác? Tại sao một câu nói vô tình cũng khiến bạn mất ngủ, hay một cơn mưa bất chợt cũng làm bạn âu lo cả ngày? Chuyên gia tâm lý Hoàng Khải Đoàn (Trung Quốc), người có 28 năm kinh nghiệm chữa lành những thương tổn tinh thần, đã mượn lý thuyết của Adler để chỉ ra một sự thật trần trụi: Con người khổ sở vì không biết "tách biệt nhiệm vụ". Trên đời này thực chất chỉ có 3 việc, nếu thấu suốt, nửa đời sau của bạn sẽ thôi "nội hao", sống một đời nhẹ nhõm như mây trời.
Tại sao chúng ta luôn sống trong sợ hãi và mệt nhoài?
Xin chào, nếu bạn đang đọc những dòng này với một trái tim trĩu nặng, thì hãy để tôi kể bạn nghe về một khái niệm mang tên "Tách biệt ngôi thứ" trong tâm lý học Adler. Nghe có vẻ hàn lâm, nhưng bản chất của nó lại vô cùng dung dị. Adler tin rằng, mọi rắc rối trong vũ trụ này, quy tụ lại cũng chỉ xoay quanh ba việc: Việc của bản thân, việc của người khác, và việc của Ông Trời.
Nghe thì đơn giản, nhưng bi kịch của hầu hết chúng ta là sống một cuộc đời "đảo ngược". Chúng ta bỏ bê việc của mình, nhưng lại thích can thiệp vào việc của người khác, và dành cả thanh xuân để lo lắng những chuyện của Ông Trời. Chính sự nhầm lẫn tai hại về vị trí và giới hạn này là nguồn cơn của mọi sự "nội hao" - thứ năng lượng tiêu cực bào mòn tâm hồn bạn mỗi ngày.
Việc của Ông Trời: Những điều nằm ngoài tầm với
Hãy nói về việc của Ông Trời trước. Đó là chuyện nắng mưa, bão tố, là thiên tai địch họa, hay những dòng chảy của số phận mà sức người nhỏ bé chẳng thể nào xoay chuyển. Đó là những "bất khả kháng". Thế nhưng, có bao nhiêu người trong chúng ta dành cả ngày ủ dột chỉ vì trời mưa, mất ăn mất ngủ vì lo sợ ngày mai kinh tế thế giới suy thoái, hay nơm nớp sợ hãi những tai ương chưa hề xảy đến?
Khi bạn lo lắng về việc của Ông Trời, bạn đang tự nhốt mình vào một nhà tù vô hình. Bạn lo trời sập, lo đất lở, lo những thứ viển vông khiến bát cơm ăn không ngon, giấc ngủ chập chờn mộng mị. Sự thật là, việc của Ông Trời chúng ta không có quyền định đoạt, cũng chẳng có năng lực để đổi thay. Cách duy nhất để đối diện là sự bình thản. Mưa thì che dù, nắng thì đội nón. Chấp nhận những gì tạo hóa sắp đặt là bước đầu tiên để giải phóng bản thân khỏi những nỗi sợ vô hình.
Việc của người khác: Ngừng can thiệp, học cách tôn trọng
Việc thứ hai, và cũng là nguyên nhân gây ra nhiều nước mắt nhất: Việc của người khác. Chúng ta thường nhân danh tình yêu thương để áp đặt mong muốn của mình lên người thân, bạn bè, con cái. Chúng ta muốn họ phải sống theo cách mình cho là đúng, phải cư xử theo chuẩn mực mình đặt ra. Chúng ta phán xét lựa chọn của họ, nhảy vào cuộc đời họ và muốn cầm lái thay họ.
Nhưng bạn biết không, kết quả của việc "lấn sân" này thường rất đau lòng. Nếu người khác nghe theo bạn, bạn vô tình phải gánh thêm trách nhiệm về cuộc đời họ - một gánh nặng không cần thiết. Còn nếu họ không nghe theo? Bạn cảm thấy bị tổn thương, bị coi thường, sinh ra oán trách và giận hờn. Đó chính là cái giá phải trả khi lo chuyện bao đồng. Việc của người khác là cuộc đời của họ, là bài học họ cần tự trải nghiệm. Chúng ta chỉ có thể tôn trọng, lắng nghe và bao dung, chứ tuyệt đối không có quyền can thiệp hay kiểm soát.
Việc của chính mình: Khoảnh khắc bạn tìm lại tự do
Cuối cùng, và quan trọng nhất, là việc của chính mình. Đây là vùng đất duy nhất bạn có toàn quyền kiểm soát, cũng là nơi duy nhất bạn nên dồn toàn bộ tâm sức. Việc của bạn là gì? Là tìm kiếm một công việc khiến bạn thấy có ý nghĩa, là chăm sóc cơ thể để nó luôn khỏe mạnh, là nuôi dưỡng tâm hồn để nó luôn an vui. Là ăn một bữa cơm ngon, ngủ một giấc tròn đầy, yêu thương bản thân đúng cách và sống rực rỡ theo cách riêng của mình.
Khi bạn toàn tâm toàn ý lo cho "việc của mình", bạn sẽ thấy những tiếng ồn ào ngoài kia bỗng nhiên im bặt. Bạn sẽ không còn thời gian để soi mói người khác hay than trách ông trời. Làm việc thì tập trung hết mình, nghỉ ngơi thì trọn vẹn thư giãn. Không để cơ thể kiệt quệ, không để tâm trí lang thang. Khi bạn biết vun vén cho khu vườn tâm hồn của mình, hoa sẽ tự nở, bướm ong sẽ tự tìm về.
Cuộc đời này thực ra rất ngắn, đừng để những "nội hao" vô nghĩa lấy đi niềm vui sống của bạn. Hãy nhớ kỹ: Việc của Trời thì thuận theo, việc của Người thì tôn trọng, và việc của Mình thì làm cho thật tốt. Chỉ cần phân định rạch ròi ba điều ấy, tâm bạn ắt sẽ an, và đời bạn tự khắc sẽ đẹp.