1. Đứa trẻ bị la mắng nhiều sẽ ảnh hưởng đến trí não
Việc la mắng trẻ thường xuyên có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển trí não và tâm lý của trẻ.
Khi trẻ liên tục bị la mắng, hệ thần kinh sẽ phải phản ứng với trạng thái căng thẳng, dẫn đến tăng tiết hormone cortisol. Nếu tình trạng này kéo dài, não bộ trẻ có thể bị tổn thương ở những vùng liên quan đến trí nhớ, khả năng học tập và điều tiết cảm xúc.
Khiến trẻ giảm khả năng tập trung và học hỏi. Trẻ bị mắng nhiều dễ rơi vào trạng thái lo âu, căng thẳng, khiến não bộ khó ghi nhớ và xử lý thông tin hiệu quả.
Việc la mắng không chỉ gây sợ hãi mà còn làm trẻ dễ tự ti, nghĩ mình “không đủ tốt”, lâu dài có thể ảnh hưởng đến sự tự tin và hình thành nhân cách.
Chắc chắn la mắng nhiều sẽ ảnh hưởng đến mối quan hệ với cha mẹ. Trẻ có thể cảm thấy xa cách, ít chia sẻ hoặc thậm chí phản kháng ngược lại, vì luôn sống trong môi trường bị phán xét.
Thay vì la mắng, bố mẹ có thể dùng những cách kỷ luật tích cực như: giải thích, đưa ra lựa chọn, khuyến khích hành vi tốt, hoặc kiên nhẫn lặp lại quy tắc. Như vậy, trẻ vừa học được cách ứng xử đúng đắn vừa cảm thấy được yêu thương và tôn trọng.
2. Đứa trẻ bị la mắng nhiều sẽ sống cả đời trong sự e ngại, lo lắng, sợ hãi
Khi trẻ thường xuyên bị la mắng, điều đó không chỉ ảnh hưởng nhất thời mà còn để lại “dấu vết” lâu dài trong tâm hồn.
Một đứa trẻ lớn lên trong tiếng la hét sẽ dễ hình thành tâm lý e dè, lo lắng và sợ hãi. Các em thường ngại bày tỏ ý kiến, sợ sai, sợ bị chê trách, từ đó mất đi sự tự tin vốn có. Thay vì dám thử thách và sáng tạo, trẻ chọn cách an toàn: im lặng, thu mình, không dám thể hiện bản thân.
Về lâu dài, sự sợ hãi này có thể ăn sâu vào tính cách, khiến trẻ trưởng thành với tâm thế lúc nào cũng dè dặt, lo người khác phán xét. Thậm chí, một số em có xu hướng phát triển tính cách phụ thuộc, hoặc ngược lại là nổi loạn để phản kháng lại cảm giác bị áp đặt.
Các chuyên gia tâm lý cũng cảnh báo: thường xuyên bị la mắng sẽ làm trẻ sống trong tình trạng căng thẳng mãn tính, dẫn đến nguy cơ cao mắc các vấn đề về tâm lý như lo âu, trầm cảm, hay rối loạn cảm xúc.
Bố mẹ nào cũng mong muốn con trưởng thành mạnh mẽ, tự tin. Vì vậy, thay vì la mắng, hãy thử hướng dẫn con bằng kỷ luật tích cực: giải thích ngắn gọn, đưa ví dụ, khuyến khích khi con làm đúng và kiên nhẫn đồng hành. Một đứa trẻ được dạy dỗ bằng sự thấu hiểu và yêu thương sẽ trở nên vững vàng, biết tự điều chỉnh mà không cần phải sống trong sợ hãi.
3. Trẻ bị la mắng nhiều sẽ luôn có cảm giác không an toàn và nghi hoặc
Khi trẻ bị la mắng quá nhiều, cảm giác không an toàn sẽ trở thành một “nỗi ám ảnh” thường trực trong lòng các em.
Một đứa trẻ không được bao dung, thường xuyên nghe những lời quát tháo dễ mất đi niềm tin vào chính mình và vào môi trường xung quanh. Các em luôn nghĩ rằng mình dễ mắc lỗi, dễ bị trách phạt, nên lúc nào cũng nghi ngờ bản thân: “Mình có làm sai không?”, “Mẹ có giận không?”, “Người khác có nghĩ xấu về mình không?”. Tâm thế ấy lâu ngày khiến trẻ khó hình thành sự tự tin, đồng thời tạo ra tính cách đa nghi, đề phòng.
Ngoài ra, việc bị mắng mỏ thường xuyên còn khiến trẻ nghĩ rằng tình yêu thương của bố mẹ là có điều kiện: chỉ cần sai một chút là bị quát, bị chê trách. Điều này gây tổn thương tâm lý, khiến trẻ cảm thấy không nơi nào là thật sự an toàn. Lâu dài, trẻ dễ trở nên nhạy cảm quá mức, dễ tổn thương, thiếu sự vững vàng khi đối diện với các mối quan hệ hay thử thách sau này.
Chính vì vậy, cha mẹ nên nhớ: lời nói có sức mạnh rất lớn. Thay vì la mắng, hãy hướng dẫn con cách sửa sai, động viên và cho con cơ hội được thử lại. Khi cảm thấy an toàn và tin tưởng, trẻ mới có thể tự do khám phá, học hỏi và phát triển toàn diện.
4. Trẻ bị la mắng nhiều sẽ trở thành kẻ nói dối và nóng nảy
Đây là một trong những hệ quả rõ rệt nhất khi trẻ thường xuyên bị la mắng.
Khi bị mắng nhiều, trẻ sẽ hình thành tâm lý sợ hãi và né tránh. Mỗi lần mắc lỗi, thay vì thành thật thừa nhận, trẻ dễ chọn cách nói dối để thoát khỏi sự trách phạt. Lời nói dối ban đầu có thể nhỏ, nhưng dần dần sẽ trở thành thói quen, khiến trẻ mất đi sự trung thực và lòng tin từ người khác.
Không chỉ vậy, việc bị quát tháo liên tục còn khiến trẻ tích tụ căng thẳng và ức chế cảm xúc. Trẻ không biết cách giải tỏa những cảm xúc tiêu cực này một cách lành mạnh, nên dễ phản ứng bằng sự nóng nảy, cáu kỉnh. Trẻ có thể bắt chước chính cách hành xử của cha mẹ, dùng la hét, tức giận để giao tiếp với người khác. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến kỹ năng xã hội và mối quan hệ sau này của trẻ.
Quan trọng hơn, khi phải sống trong môi trường nhiều mắng mỏ, trẻ sẽ nghĩ rằng mình không đủ tốt, luôn bị soi xét. Từ đó, tính cách dần trở nên khép kín, thiếu tự tin, hoặc ngược lại, trở nên bốc đồng và phản kháng như một cách để tự vệ.
Vì vậy, thay vì la mắng, cha mẹ nên kiên nhẫn lắng nghe, giải thích và hướng dẫn con sửa sai. Khi trẻ được tôn trọng và đồng hành, các em sẽ học cách trung thực, biết chịu trách nhiệm cho hành động của mình và phát triển nhân cách lành mạnh.