Truyền thuyết giang hồ sau thời Thần Điêu Hiệp Lữ
"Sau núi Chung Nam, mộ người sống, thần điêu hiệp lữ, tuyệt tích giang hồ" – 16 chữ ấy đã khắc họa trọn vẹn huyền thoại về Dương Quá và Tiểu Long Nữ sau khi họ quy ẩn. Khi cặp đôi ấy rời khỏi đỉnh Hoa Sơn, họ như giọt sương tan biến khỏi võ lâm.
Nhiều độc giả từng mong Kim Dung sẽ tiếp tục viết về họ trong Ỷ Thiên Đồ Long Ký, nhưng thực ra, mạch thời gian giữa hai tác phẩm đã cách nhau hàng chục năm. Dẫu Dương Quá và Tiểu Long Nữ còn sống, họ cũng đã là người của tuổi xế chiều.

Dương Quá và Tiểu Long Nữ rời khỏi đỉnh Hoa Sơn, họ như giọt sương tan biến khỏi võ lâm. (Ảnh: Sohu)
Tuy nhiên, giang hồ sau thời Thần điêu không hề vắng lặng. Trái lại, đó là giai đoạn xuất hiện hàng loạt nhân vật xuất chúng. Trong số ấy, có hai đạo nhân nổi bật nhất là Trương Tam Phong, người sáng lập phái Võ Đang, và Bách Tổn đạo nhân, một ma đầu khiến cả võ lâm khiếp sợ.
Điều thú vị là, theo những manh mối ít ỏi trong truyện, ngay cả Trương Tam Phong khi ấy đã là bậc thầy võ học cũng phải kiêng dè Bách Tổn đạo nhân. Vậy rốt cuộc, cao thủ khiến "Thái Sơn Bắc Đẩu" của võ lâm cũng phải lùi bước là ai?
Cao thủ khiến Trương Tam Phong e dè
Kim Dung bỏ qua giai đoạn nối tiếp Thần điêu để viết thẳng Ỷ Thiên Đồ Long Ký không phải vì sau thời đó nhân tài cạn kiệt mà ngược lại, đây là giai đoạn võ học cực thịnh.
Trong bản đăng dài kỳ, ông từng miêu tả: "Đời Nguyên, Trung Quốc rơi vào ách đô hộ của giặc ngoại xâm, dân chúng lầm than, văn nho sa sút mà võ học hưng thịnh. Những cao thủ vô song xuất hiện khắp nơi, võ công tiến bộ vượt xa thời Tống mạt của Quách Tĩnh, Dương Quá."
Trong thời đại đó, quả thực có những cao thủ vượt xa Ngũ Tuyệt thuở trước và Bách Tổn đạo nhân chính là một trong số ấy. Dù trong truyện Kim Dung không miêu tả trực tiếp, nhưng qua lời Trương Tam Phong, ta vẫn thấy được sự đáng sợ của ông ta.

Dù trong truyện Kim Dung không miêu tả trực tiếp, nhưng qua lời Trương Tam Phong, ta vẫn thấy được sự đáng sợ của Bách Tổn đạo nhân. (Ảnh: Sohu)
Khi Trương Vô Kỵ trúng Huyền Minh thần chưởng, Trương Tam Phong dù đã luyện thành Thuần Dương vô cực công trăm năm, nội lực vô song cũng hoàn toàn bó tay. Ông cùng các đệ tử hợp lực vận công vẫn không thể hóa giải hàn độc trong cơ thể Trương Vô Kỵ. Nguyên tác viết: "Trương Tam Phong chau mày nói: 'Ba mươi năm trước, Bách Tổn đạo nhân đã chết, tưởng đâu thứ chưởng pháp âm độc ấy đã thất truyền rồi…' Nói xong, nước mắt ông rơi lã chã."
Một vị chân nhân nhìn thấu sinh tử, hơn một trăm tuổi mà còn phải đau lòng đến vậy đủ thấy Bách Tổn đạo nhân là cao thủ đáng sợ tới mức nào.
Cần phải nói rõ rằng: không giải được độc không đồng nghĩa với không thể chiến thắng. Dẫu không hóa giải được Huyền Minh thần chưởng, chỉ cần đánh bại đối thủ trước khi trúng độc thì vẫn là thắng.

Huyền Minh nhị lão. (Ảnh: Sohu)
Thế nhưng, qua cách Trương Tam Phong nói về Bách Tổn, có thể thấy nhân vật này không chết trong tay ông. Lý do rất đơn giản: hai người không cùng thời điểm tung hoành.
Theo bản truyện cũ, Trương Tam Phong khoảng bảy mươi tuổi mới đạt đại thành, rồi mới thu nhận đệ tử. Khi ông đã chín mươi, đại đệ tử Tống Viễn Kiều vẫn chưa đến bốn mươi tuổi. Điều đó cho thấy, trước đó Trương Tam Phong sống ẩn dật tu luyện nhiều năm, và thời kỳ ông đắc đạo đã lệch với thời hoành hành của Bách Tổn.
Dù có gặp nhau, kết cục cũng khó đoán vì đằng sau Bách Tổn đạo nhân, có thể còn một thế lực khổng lồ đến mức ngay cả Dương Quá cũng phải tránh né.
Sự thoái ẩn bất đắc dĩ của Thần điêu hiệp lữ
Trước khi Trương Tam Phong xuất hiện, giang hồ vẫn nằm dưới ảnh hưởng của thế hệ Ngũ Tuyệt. Khi Hoàng Dược Sư, Nhất Đăng đại sư lần lượt qua đời, Quách Tĩnh tử chiến ở Tương Dương, chỉ còn Dương Quá là cao thủ duy nhất kế thừa thời đại ấy.
Theo lý, trọng trách trừ gian diệt bạo lẽ ra phải đặt lên vai vị Thần điêu đại hiệp. Nhưng khi Bách Tổn đạo nhân nổi lên, tung hoành võ lâm, vì sao Dương Quá lại chọn im lặng và ẩn cư?
Câu trả lời có thể nằm trong bối cảnh lịch sử: Bách Tổn đạo nhân rất có thể là tay sai của quyền quý Mông Cổ. Điều này được chứng minh gián tiếp qua việc đệ tử của ông là Huyền Minh nhị lão phục vụ dưới trướng triều đình Mông Cổ.
Có người thắc mắc: Dương Quá tinh thông nhiều tuyệt học như vậy, sao phải sợ một đạo sĩ tà phái?

Khi Bách Tổn đạo nhân nổi lên, tung hoành võ lâm, Dương Quá lại chọn im lặng và ẩn cư. (Ảnh: Sohu)
Nhưng đừng quên, trong trận Tương Dương, Dương Quá từng giết chết đại hãn Mông Kha và biến mình thành tội nhân số một trong mắt triều đình Nguyên. Sau khi Hốt Tất Liệt lên ngôi, để củng cố quyền lực, ông tất nhiên ra lệnh truy sát triệt để.
Trong hoàn cảnh đó, việc Dương Quá và Tiểu Long Nữ rút lui khỏi giang hồ là lựa chọn khôn ngoan nhất.
Còn về kết cục của Bách Tổn đạo nhân, Kim Dung chưa bao giờ hé lộ. Ông để lại khoảng trống mờ ảo này như một ẩn số khiến bao thế hệ độc giả vẫn tiếc nuối và tò mò.
Có lẽ, bí ẩn về Bách Tổn đạo nhân cao thủ khiến Trương Tam Phong phải kính sợ và Dương Quá phải tránh xa sẽ mãi là một trong những bí mật lớn nhất của thế giới võ hiệp Kim Dung.
Theo Sohu, Sina, 163