Giao gì làm đó, không nhiệt huyết, không nỗ lực, cũng không nghỉ việc: Chuyện gì xảy ra với dân văn phòng?

Nghe tới khái niệm "silent treatment", hẳn nhiều người sẽ mặc định đây là tình trạng chỉ xảy ra trong những mối quan hệ yêu đương, nơi mà đôi khi vì yêu nhau quá nên lại vô tình hoặc hữu ý, nảy sinh ham muốn làm khổ nhau bằng cách làm thinh, chẳng nói lấy 1 lời.

Nhưng ở thời điểm hiện tại, hay nói đúng hơn là trong khoảng 2-3 năm trở lại đây khi làn sóng sa thải dồn quá nhiều áp lực lên dân văn phòng, "silent treatment" không còn là thứ chỉ gói gọn trong mối quan hệ tình cảm nữa, mà còn âm thầm len lỏi vào đời sống công sở với nhiều hình thức khác nhau.

Im lặng "làm cho xong", im lặng vụn vỡ

Nếu bạn chưa biết "Quiet Quitting" hay "Quiet Cracking" là gì, thì định nghĩa của chúng là thế này. Hiểu nôm na là 2 dạng "im lặng" chốn văn phòng.

"Quiet quitting" là xu hướng nghỉ việc trong tâm trí, khi nhân sự đã chán việc lắm rồi, cũng chẳng còn khát khao được thăng tiến hay chứng minh năng lực nữa. Thế nên họ chỉ thực hiện những công việc được giao trong phạm vi hợp đồng, không cố gắng làm thêm, không chủ động đóng góp ý tưởng. Công việc được giao thì vẫn được hoàn thành, nhưng sự nhiệt huyết thì biến mất hoàn toàn.

Sau khi làn sóng "Quiet quitting" xuất hiện, giờ đây các chuyên gia nhân sự lại đang lo ngại về một xu hướng mới mang tên "Quiet cracking". Có thể hiểu "Quiet cracking" là cảm giác âm thầm vụn vỡ, khi nhân sự phải hoàn thành công việc với áp lực quá lớn mà không biết phải "kêu ai". Ban đầu là cố gắng nhưng lâu dần chỉ còn là sự chịu đựng ngày một nặng nề hơn, vì thị trường lao động quá bất ổn đến mức không dám nghĩ tới việc bỏ quách đi, tìm việc mới.

Nếu "Quiet quitting" là một lựa chọn chủ động, nhằm thiết lập ranh giới giữa công việc và cuộc sống cá nhân, thì "Quiet cracking" là sự bị động, nơi dân văn phòng phải gồng mình chịu đựng, tiếp tục ở lại dù tinh thần đã tận cùng kiệt quệ. Thế nên, "Quiet cracking" là tình trạng khốc liệt hơn nhiều nếu so với với "Quiet quitting".

Chanel Douglas - Một bà mẹ đơn thân làm trong ngành y tế, đang sống tại bang Texas (Mỹ), thừa nhận mỗi ngày đi làm là một cuộc chiến, không có động lực gì, chỉ biết tự trấn an bản thân đừng gục ngã trước giờ trưa. Cô từng trải qua cơn hoảng loạn phải nghỉ việc tạm thời để điều trị tâm lý.

Kevin Ford - Một nhân viên công nghệ thông tin ở "thung lũng silicon", cũng từng mất hơn một năm rưỡi mắc kẹt trong tình trạng ám ảnh, suy giảm hiệu suất vì combo "Quiet quitting" và "Quiet Cracking".

Tờ The Business Insider đã tiến hành 1 cuộc khảo sát nhỏ 163 dân văn phòng về 2 "sự im lặng ngột ngạt" này. Kết quả cho thấy có tới 154/163 người thừa nhận từng trải 1 trong 2 trạng thái trên với các biểu hiện như kiệt sức, mất động lực, cảm giác bị phớt lờ hoặc lệ thuộc tài chính đến mức không thể nghỉ.

Số liệu từ Gallup (Tập đoàn nghiên cứu về thị trường việc làm toàn cầu) cho thấy đây không chỉ là câu chuyện cá nhân. Năm 2025, chỉ 19% nhân viên Mỹ mô tả rằng họ "cực kỳ hài lòng" với công việc, giảm mạnh so với 28% vào năm 2014. Khi mức độ gắn kết giảm, "Quiet quitting" trở thành giải pháp phòng thủ, nhưng khi sự phòng thủ đó không đủ, nó có thể trượt sang "Quiet cracking".

Mạng xã hội Việt cũng không thiếu những lời than thở...

Dạo 1 vòng Threads, không khó để bắt gặp những bài trải lòng về việc kiệt quệ khi đi làm.

Có người thậm chí còn tính bỏ hẳn đời sống "9 to 5" để lao ra đường chạy xe ôm, đi ship hàng vì tin rằng mệt thể xác vẫn đỡ hơn mệt tinh thần. Có người thì âm thầm rải CV tìm bến đỗ mới trước khi xin nghỉ, nhưng mãi không tìm được, nên đã kiệt quệ lại còn được thêm cái bế tắc.

Mỗi người một tình cảnh, một dự định nhưng dường như đều có chung một nỗi "nhức nhối": Cảm thấy công việc hiện tại đã hết sạch niềm vui, đi làm không khác gì "hành xác" nhưng vẫn không dám nghỉ vì… lo thất nghiệp.

"Mình cũng đang trong tình trạng chán lắm rồi nhưng không dám nghỉ. Quả thực là có nhiều bức xúc với công ty nhưng cũng không biết kêu ai, tâm sự với leader thân cận nhất thì cũng chỉ nhận lại được lời trải lòng là anh cũng đang bế tắc không kém gì mình. Rồi 2 anh em lại động viên nhau cố vì còn áp lực cơm áo gạo tiền, còn gia đình phải lo. Chứ nếu chỉ có mỗi cái thân mình thôi thì chẳng cần chịu đựng khổ sở thế này" - Một người trải lòng.

"Mới tháng trước, công ty mình có 1 nhân sự mới xin nghỉ. Bạn ấy mới làm được gần 1 năm thôi, lúc nghỉ cũng rùm beng lắm, gửi mail cho các cấp lãnh đạo, cc cả công ty để bày tỏ bức xúc về những điều bất lợi cho người lao động. Nhưng buồn là cũng chẳng ai quan tâm, chẳng có động thái gì, thậm chí không ít người còn lôi chuyện đó ra đùa cợt, cho rằng bạn đó dở hơi… Mình chứng kiến mọi thứ xong chỉ thấy sao buồn quá, thương cho mình nữa" - Một người khác bộc bạch.

"Đến lúc đã quyết định nghỉ hẳn thì ít ai đủ sức đi kể lể những cái bức xúc lắm. Nó kiểu tức nước vỡ bờ, trước có lên tiếng nhưng chẳng giải quyết được gì, chẳng ai lắng nghe nên mới phải ra đi. Chưa kể nghỉ việc xong chuyển hẳn sang ngành khác thì không nói, chứ còn xác định vẫn làm ngành cũ đó thì cứ im lặng mà nghỉ để chừa đường lui cho mình" - Một người chia sẻ.

Cần chuẩn bị những gì trước khi nhảy việc ở thời điểm này?

Thị trường việc làm đang "khó nhằn" hơn bao giờ hết, nếu vẫn muốn rời bỏ công việc hiện tại, chúng ta không nên có suy nghĩ "cứ nghỉ đã rồi tính tiếp". Bởi như vậy chẳng khác nào tự dồn bản thân vào… ngõ cụt.

Để nghỉ việc và sau đó không phải hối hận, việc chuẩn bị tài chính, kỹ năng và cả phương án dự phòng là vô cùng cần thiết.

Trước hết, quỹ dự phòng là "áo phao" bắt buộc phải có. Các chuyên gia tài chính thường khuyên mỗi người nên để riêng một khoản tương đương 3-6 tháng chi phí sinh hoạt trước khi nghỉ việc. Khoản tiền này không chỉ giúp bạn yên tâm trang trải các khoản cố định như tiền nhà, ăn uống, đi lại… mà còn cho phép bạn có thời gian tìm kiếm cơ hội mới phù hợp, thay vì phải chấp nhận vội một công việc chỉ vì áp lực tiền bạc. Trong bối cảnh thị trường việc làm còn cạnh tranh cao, vai trò "tấm đệm" của quỹ dự phòng càng trở nên cấp thiết, giúp bạn tránh tình trạng vừa nghỉ việc đã rơi vào khủng hoảng tài chính.

Bên cạnh đó, hãy chủ động xây dựng một công việc tay trái hoặc nguồn thu nhập phụ khác trước khi chính thức nghỉ. Đó có thể là kinh doanh online, làm freelancer, dạy kỹ năng chuyên môn, hoặc bất kỳ công việc nào bạn có thể duy trì song song với công việc chính. Thu nhập này không chỉ bổ sung cho quỹ dự phòng mà còn tạo cảm giác an toàn khi bạn chưa tìm được việc mới.

Cuối cùng, đừng quên trau dồi kỹ năng nghiệp vụ trong suốt quá trình chuẩn bị. Nhiều người chỉ tập trung vào việc chau chuốt CV hay Porfolio, chăm chỉ lướt các website/hội nhóm tuyển dụng, mà quên mất việc nâng cấp bản thân. Đó có thể là học thêm một chứng chỉ chuyên môn, thi lấy chứng chỉ ngoại ngữ, cập nhật xu hướng mới trong ngành, hoặc đơn giản là luyện các kỹ năng mềm như giao tiếp, quản lý thời gian, thuyết trình… Những yếu tố này không chỉ giúp hồ sơ của bạn nổi bật hơn mà còn tăng khả năng thích nghi khi bước sang môi trường mới, thậm chí là một lĩnh vực hoàn toàn khác.

Trong bối cảnh thị trường việc làm còn nhiều khó khăn như hiện nay, quyết định nhảy việc không thể dựa vào cảm xúc hay sự chán nản nhất thời đâu, nhớ nhé!