Mối quan hệ phức tạp giữa cha con Ung Chính - Hoằng Thời
Hoằng Thời, người con trai thứ ba của Hoàng đế Ung Chính. Hoàng tử Hoằng Thời sinh ngày 13 tháng 2 (âm lịch) năm Khang Hi thứ 43 (1704), là con trai thứ ba của Ung Chính Đế với Tề phi Lý thị, con gái của Tri phủ Lý Văn Huy.
Do hai người con trai đầu của Ung Chính đều mất sớm, Hoằng Thời trên thực tế là con trưởng, đồng thời cũng là anh trai cùng cha khác mẹ của Hoàng đế Càn Long (Hoằng Lịch). Sau khi Ung Chính lên ngôi, Hoằng Thời không những không phò tá cha mình mà còn thân thiết với Bát A Ca Dận Tự, kẻ thù chính trị của Ung Chính, và liên tục gây rối cho ông.
Hoằng Thời, người con trai thứ ba của Hoàng đế Ung Chính. (Ảnh: Sohu)
Ung Chính chứng kiến cảnh tượng này liền nổi giận, và vào giữa tháng 2 năm Ung Chính thứ tư (1726), ông ra chỉ dụ đưa Hoằng Thời làm con thừa tự của Dận Tự. Trong bộ phim truyền hình kinh điển "Ung Chính Vương Triều", Hoằng Thời vì tuổi trẻ nông nổi, ham muốn tranh giành ngôi vị, đã thông đồng với Dận Tự, kẻ thù chính trị của Ung Chính. Hắn ta bất mãn khi biết em trai mình, Ái Tân Giác La Hoằng Lịch, được Ung Chính chọn làm người kế vị, thậm chí còn âm mưu ám sát Hoằng Lịch.
Điều này đã khiến Ung Chính nhớ lại cuộc đấu đá chính trị khốc liệt trong sự kiện "Cửu tử đoạt đích". Theo Sina, nhiều nhà sử học cho rằng vì muốn dọn đường cho Hoằng Lịch và bảo vệ nền móng Đại Thanh, ông buộc phải ngậm ngùi ban chết cho Hoằng Thời.
Việc Hoằng Thời bất mãn với Hoằng Lịch đã khiến Ung Chính nhớ lại cuộc đấu đá chính trị khốc liệt trong sự kiện "Cửu tử đoạt đích". (Ảnh: Sohu)
Tuy nhiên, theo ghi chép lịch sử, Hoằng Thời không bị Ung Chính ban chết, nhưng việc bị trừng phạt nghiêm khắc là có thật. Về ghi chép liên quan đến Ái Tân Giác La Hoằng Thời, trong "Thanh Hoàng Thất Tứ Phổ" có một đoạn như sau: "Người con trai thứ ba của hoàng đế, Hoằng Thời, sinh vào nửa đêm ngày 13 tháng 2, năm thứ 43 của triều đại Hoàng đế Khang Hy. Ông bị xóa tên khỏi gia phả hoàng tộc và qua đời vào lúc 3 giờ chiều ngày 6 tháng 8, năm thứ 5 của triều đại Hoàng đế Ung Chính, ở tuổi 24, vì sự buông thả và hành vi vô trách nhiệm của mình khi còn trẻ. Vào tháng 10 năm thứ 13, Càn Long lên ngôi và khôi phục lại địa vị của ông."
Đoạn ghi chép lịch sử này tuy không nói rõ Hoằng Thời chết như thế nào, nhưng cũng không ghi chép việc Ung Chính ban chết cho ông. Năm Ung Chính thứ năm (1727), sau khi Bát A Ca Dận Tự bị Ung Chính xử lý, Hoằng Thời cũng bị xóa tên khỏi gia phả hoàng tộc Ái Tân Giác La.
Sự thật được hé lộ dưới thời Càn Long và những nghi vấn chưa có lời giải
Mãi tới khi Càn Long lên ngôi, sự thật về số phận của Hoằng Thời mới được phơi bày. Vào đầu tháng 8 năm Ung Chính thứ năm (1727), Hoằng Thời đột ngột qua đời ở tuổi 24. Mãi đến khi Càn Long lên ngôi, vị hoàng huynh này mới được ghi lại vào gia phả hoàng tộc.
Hoàng đế Càn Long đã viết chiếu chỉ như sau: "Từ trước Tam A ca tuổi trẻ vô tri, tính tình phóng túng, hành sự bất cẩn, phụ hoàng đã nghiêm khắc trừng phạt hắn, để dạy cho huynh đệ ta và những người khác một bài học, khiến bọn họ cảnh giác. Bây giờ tam hoàng tử đã qua đời nhiều năm, vì cân nhắc đến tình anh em, trẫm nghĩ vẫn nên đưa anh ta vào gia phả. Tổng lý sự vụ Vương đại thần nhận lệnh xem xét việc này và báo cáo lại."
Mãi tới khi Càn Long lên ngôi, sự thật về số phận của Hoằng Thời mới được phơi bày. (Ảnh: Sohu)
Tại sao Càn Long lại ban "ân điển" này cho Hoằng Thời? Thực chất, Hoằng Thời cũng được coi là đối thủ chính trị của Càn Long. Càn Long mới lên ngôi, vì muốn tạo dựng hình ảnh yêu thương huynh trưởng, nên mới hạ chiếu chỉ này. Tuy nhiên, chiếu chỉ của Càn Long không viết chi tiết lý do Hoằng Thời bị xóa tên khỏi gia phả. Vì vậy, cái chết của Hoằng Thời càng thêm bí ẩn và nhiều nghi vấn.
Trong "Thanh Cao Tông Thực Lục" cũng không ghi chép tấu chương của Vương Vĩnh Lộc trình lên Càn Long về việc khôi phục tên Hoằng Thời vào gia phả Ái Tân Giác La. Tấu chương này rất chi tiết, là bằng chứng quan trọng để tìm hiểu nguyên nhân cái chết của Hoằng Thời.
Tấu chương của Vương Vĩnh Lộc và những manh mối quan trọng
Nội dung cụ thể của tấu chương của Vương Vĩnh Lộc như sau: "Chúng thần đã phát hiện ra rằng Tam hoàng tử bị liên lụy vào tội của A Kỳ Na, điều này khác với người bị tước đai vàng vì tội ác của chính mình. Bây giờ ông ta đã chết nhiều năm. Hoàng đế, người cân nhắc đến tình cảm anh em, muốn đưa ông ta vào phả hệ, điều này là hợp lý. Ứng Khâm tuân theo lệnh của hoàng đế, đưa tam hoàng tử vào ngọc điệp. Khi lệnh được ban hành, nó có thể được chuyển đến Bộ Nội vụ để xử lý. Thần trân trọng kính đề nghị sự chấp thuận của hoàng đế. Như đã thỏa thuận."
Vương Vĩnh Lộc cho biết thực chất Hoằng Thời bị xóa tên khỏi gia phả hoàng tộc là do liên lụy đến Bát A Ca Dận Tự. (Ảnh: Sohu)
"Ngọc điệp" được đề cập ở đây chính là gia phả của dòng họ Ái Tân Giác La. Vương Vĩnh Lộc muốn nói gì? Ông ta nói rằng Ái Tân Giác La Hoằng Thời bị xóa tên khỏi gia phả là do liên lụy đến Bát A Ca Dận Tự. Dận Tự sau khi bị Ung Chính tước phong hiệu và xóa tên khỏi hoàng gia đã bị đổi tên thành A Kỳ Na, vì vậy A Kỳ Na trong tấu chương chính là Bát A Ca Dận Tự. Hoằng Thời đã chết nhiều năm, mong Càn Long niệm tình anh em mà cho ông được ghi tên lại vào gia phả. Từ tấu chương này, chúng ta cũng có thể suy luận ra một số điểm mấu chốt, ví dụ như việc Hoằng Thời gặp nạn là do có liên quan đến Bát A Ca Dận Tự, chứng tỏ lúc đó Hoằng Thời không nghe theo Ung Chính, vẫn tiếp tục cấu kết với Dận Tự.
Phân tích nguyên nhân cái chết của Hoằng Thời và sự bất mãn của ông
Khi Ung Chính trừng phạt Dận Tự, Hoằng Thời vẫn liên lạc với Dận Tự. Theo ghi chép Thanh sử cảo, con trai của Bát A Ca Dận Tự là Hoằng Vượng bị liên lụy đến tội của cha, bị đày đến Nhiệt Hà sung quân. Nhưng Hoằng Thời thì không, mà được giao cho Lý Thân vương Dận Đào nuôi dưỡng. Do đó, việc Ung Chính ban chết cho Hoằng Thời là không có căn cứ.
Mặc dù nguyên nhân cái chết của Hoằng Thời có nhiều lời đồn đại, nhưng chung quy lại vẫn không thể tách rời việc ông ta cấu kết với Bát A Ca Dận Tự. Nguyên nhân khiến Hoằng Thời bất mãn với Ung Chính là do ông ta vốn là con trưởng, nhưng ngay từ năm Ung Chính nguyên niên (1723), ngôi vị Thái tử đã được bí mật định cho Hoằng Lịch. Điều này chắc chắn đã khơi dậy sự bất mãn và oán hận trong lòng Hoằng Thời. Vậy Ung Chính bí mật lập trữ, Hoằng Thời biết được bằng cách nào?
Nguyên nhân khiến Hoằng Thời bất mãn với Ung Chính là do ông ta vốn là con trưởng nhưng vua cha lại truyền ngôi cho em trai. (Ảnh: Sohu)
Tháng 8 năm 1723, Ung Chính bí mật lập Hoằng Lịch làm người kế vị, mọi việc đều được thực hiện rất kín đáo. Tuy nhiên, chỉ ba tháng sau, Ung Chính đã tự mình để lộ thiên cơ. Cuối năm đó, vì lý do đặc biệt, Ung Chính không thể đích thân đến lăng mộ Khang Hy để tế bái, nên đã cử con trai Hoằng Lịch, khi đó mới 13 tuổi, đi thay.
Trong lịch sử nhà Thanh, chỉ có Hoàng đế hoặc người kế vị mới có tư cách tế bái Hoàng đế quá cố. Vì vậy, triều đình và Tam A Ca Hoằng Thời đương nhiên cũng biết được bí mật này. Nếu nói lần này là tình cờ, thì năm sau, khi đến Cảnh Lăng của Khang Hy, Ung Chính vẫn cử Hoằng Lịch đi. Điều này càng khẳng định Hoằng Lịch chính là Hoàng đế tương lai của Đại Thanh. Điều này khiến Hoằng Thời vô cùng tức giận.
Việc Hoằng Thời bị Càn Long miêu tả là "phóng túng" không chỉ nói lên tính cách ngang bướng của ông ta, mà còn cho thấy ông ta giống với Thập Tứ A Ca Dận Trinh, em trai ruột của Ung Chính, tính cách bộc trực, không kiêng nể ai, nên đương nhiên không được Ung Chính yêu mến. Tuy nhiên, qua những phân tích lịch sử, chúng ta có thể thấy Hoằng Thời không bị Ung Chính ban chết.
Tổng hợp