Thật ra, việc không chắc chắn về hướng đi nghề nghiệp sau khi ra trường là chuyện rất bình thường. Nếu bạn đang rơi vào tình huống này thì vài chia sẻ sau đây là dành cho bạn.
Bắt đầu bằng những gì bạn có thể kiểm soát
Thay vì ngồi chờ việc làm toàn thời gian xuất hiện một cách kỳ diệu, hãy bắt đầu từ những điều gần gũi và rõ ràng nhất. Cụ thể là trả lời những câu hỏi:
Bạn học ngành gì? Trong ngành đó có những công việc cụ thể nào mà bạn đã từng nghe tới hoặc thấy hứng thú?
- Bạn thích làm gì? Viết lách, giao tiếp với mọi người, phân tích số liệu, tổ chức sự kiện, hay thiết kế hình ảnh?
- Bạn có kỹ năng gì nổi bật? Có thể là ngoại ngữ, khả năng nói trước đám đông, sử dụng công cụ tin học, tư duy logic hoặc sự kiên nhẫn.
- Bạn đã từng làm gì chưa? Dù là làm thêm ở quán cà phê, thực tập ở công ty nhỏ hay tham gia các câu lạc bộ… Tất cả đều là trải nghiệm đáng giá và phản ánh phần nào năng lực, sở thích của bạn.
Việc ngồi lại và ghi chép những điều này ra giấy hoặc ghi chú trên điện thoại không chỉ giúp bạn hiểu bản thân hơn mà còn giúp thu hẹp phạm vi những công việc nên tìm kiếm. Bước đầu tiên có thể nhỏ nhưng quan trọng là bạn đang chủ động và có thể kiểm soát.
Ứng tuyển vào các công việc bạn có thể làm được
Nhiều bạn mới ra trường thường mang áp lực phải tìm được công việc lý tưởng vừa đúng ngành, đúng sở thích, đúng đam mê. Nhưng thật ra, công việc đầu tiên không cần phải hoàn hảo. Nó chỉ cần là một bước đệm đủ tốt để bạn học hỏi, trải nghiệm và khám phá bản thân.
Hãy thử nộp đơn vào những vị trí mà bạn đáp ứng được 60 - 70% kỹ năng yêu cầu, bạn cảm thấy có điều gì đó mới mẻ để học hoặc môi trường làm việc đủ tích cực để bạn không bị mất động lực ngay từ đầu. Khi bắt tay vào làm thật, bạn mới dần nhận ra Mình hợp với kiểu công việc nào? Mình thích điều gì? Mình muốn phát triển theo hướng gì? Từ đó, những lựa chọn nghề nghiệp sau này sẽ ngày càng rõ ràng hơn và chính xác hơn.
Trải nghiệm để biết mình hợp với điều gì
Không ai có thể ngồi một chỗ, suy nghĩ rồi bỗng nhiên "ngộ" ra mình hợp với nghề gì. Câu trả lời đó không nằm trong đầu, nó nằm trong trải nghiệm thực tế.
Bạn sẽ chỉ biết mình có hợp làm sale hay không khi từng đứng trước khách hàng. Bạn sẽ chỉ biết mình có yêu thích thiết kế hay không sau vài đêm chỉnh sửa deadline gấp.
Vậy nên, hãy thử làm nhiều vị trí khác nhau trong ngành bạn học hoặc quan tâm, nhận freelance, part-time hoặc đi thực tập để tiếp xúc thực tế hay nói chuyện với những người đi trước để nghe trải nghiệm thật của họ. Càng trải nghiệm, bạn càng dễ loại bỏ những công việc không phù hợp và tiến gần hơn đến những lựa chọn có thể là của mình. Đừng sợ thử sai, sai một chút bây giờ vẫn tốt hơn là đứng yên mãi.
Đừng so sánh vì mỗi người có một lộ trình riêng
Thấy bạn bè cùng lớp đã đi làm, có lương ổn định hoặc biết rõ mình muốn gì, còn bạn thì vẫn đang loay hoay, cảm giác sốt ruột là bình thường nhưng đừng để nó biến thành hoảng loạn.
Mỗi người có một thời điểm bắt đầu, một cách đi khác nhau. Có người xác định sớm, đi nhanh. Có người cần thử vài lần mới tìm ra hướng đi phù hợp. Và cả hai đều ổn. So sánh chỉ khiến bạn mất năng lượng, trong khi thứ bạn cần là sự tập trung vào chính mình.
Bạn không cần phải đi thật nhanh, bạn chỉ cần đi đúng hướng. Và đúng hướng nghĩa là: phù hợp với chính bạn, chứ không phải giống ai khác.
Sự nghiệp là một hành trình dài, không phải cuộc đua tốc độ. Bạn không cần phải có tất cả câu trả lời ngay lập tức. Cứ đi từng bước một, chậm mà chắc và chủ động trong từng lựa chọn, rồi dần dần bạn sẽ nhận ra điều gì thực sự hợp với mình. Chúc bạn luôn vững vàng, kiên nhẫn và tin tưởng vào chính mình trên hành trình khám phá bản thân nhé.