Người ta thường nói: “Muốn biết con sau này đối xử với mình ra sao, hãy nhìn cách bố mẹ hôm nay đối xử với con.”
Một đứa trẻ hiếu thảo không tự nhiên mà thành. Một đứa trẻ bất hiếu cũng không phải tự dưng mà xuất hiện. Tất cả đều được gieo từ những hạt giống nhỏ xíu, len lỏi trong từng hành động, từng lời nói, từng khoảnh khắc mà nhiều khi chính bố mẹ cũng không để ý.
Dưới đây là những điều tưởng chừng rất bình thường, nhưng lại âm thầm quyết định cách con đối xử với gia đình sau này.
1. Chỉ trích, xúc phạm con mỗi khi con phạm lỗi
Một đứa trẻ bị quát mắng, nhục mạ hoặc bị ví với người khác mỗi lần mắc sai lầm sẽ dần học cách đóng cửa cảm xúc.
Khi lớn lên, con sẽ không chia sẻ, không tâm sự, không tìm đến bố mẹ khi gặp khó khăn.
Đôi khi, sự “bất hiếu” trong mắt người lớn thực chất là hệ quả của những tổn thương chưa từng được chữa lành.
Ai cũng sai, nhưng trẻ cần được hướng dẫn – không phải bị kết tội.
2. Làm tổn thương nhau trước mặt con
Một gia đình đầy cãi vã, mỉa mai, im lặng chiến tranh khiến trẻ ghi nhớ rằng tình yêu có thể thiếu tôn trọng, thiếu tử tế.
Trẻ lớn lên trong môi trường như vậy thường không có nhu cầu quay về nhà vì nhà không phải nơi bình yên.
Con không chỉ học từ cách ta đối xử với con, mà còn từ cách ta đối xử với nhau.
3. Hy sinh, nhẫn nhịn rồi trách móc
Trẻ không học được lòng biết ơn từ sự hy sinh bị ép buộc, chỉ kèm theo nỗi trách móc và gánh nặng.
Những câu như: “Mẹ vì con mới khổ thế này”; “Ba làm tất cả mà con chẳng biết điều”… chỉ tạo ra cảm xúc tội lỗi, rồi từ tội lỗi biến thành tránh né.
Hy sinh là đẹp, nhưng hy sinh đúng cách mới gieo được lòng biết ơn.
4. Không tôn trọng cảm xúc của con
Khi con buồn - Bắt con nín.
Khi con sợ - Chê con yếu đuối.
Khi con tức giận - Mắng con hư.
Nếu cảm xúc của con liên tục bị phủ nhận, con lớn lên sẽ: không dám bộc lộ cảm xúc thật, không biết thấu hiểu cảm xúc người khác và đương nhiên, khó có thể thấu hiểu bố mẹ.
Hiếu thảo bắt đầu từ khả năng cảm thông.
5. Không giữ lời hứa
Những lời hứa nhỏ bị phá vỡ thường xuyên sẽ dạy trẻ rằng:
“Lời nói của bố mẹ không có trọng lượng.”
“Tình thân cũng giống vậy thôi – không chắc chắn, không đáng tin.”
Và trẻ sẽ đối xử lại theo đúng những gì trẻ được học.
6. So sánh tiêu cực
“Con nhà người ta” đã khiến không biết bao đứa trẻ thu mình, tổn thương, và xa cách bố mẹ.
Không phải trẻ ghét bố mẹ, mà trẻ đang ghét cảm giác bị xem thường.
So sánh không tạo ra động lực, chỉ tạo ra khoảng cách.
7. Chỉ yêu con khi con làm vừa ý
Tình yêu có điều kiện khiến trẻ lớn lên luôn trong trạng thái sợ bị bỏ rơi, phải cố gắng để được chấp nhận.
Một ngày nào đó, khi trẻ trưởng thành và muốn tự do, điều đầu tiên trẻ muốn cắt bỏ chính là mối quan hệ đầy áp lực ấy.
Để con sau này hiếu thảo – bố mẹ cần gieo những điều rất đơn giản
- Lắng nghe con bằng ánh mắt và sự tôn trọng.
- Hướng dẫn con thay vì trừng phạt con.
- Nhẹ nhàng nhưng nhất quán.
- Giữ lời hứa.
- Tạo một gia đình ấm áp để con muốn trở về, không phải nơi con phải rời xa.
Một đứa trẻ lớn lên trong yêu thương và tôn trọng, tự nhiên sẽ biết cách yêu thương và tôn trọng lại.
Hiếu thảo chưa bao giờ là thứ có thể bắt ép – nó là trái ngọt của cách nuôi dưỡng đúng đắn.