Gần đây, một người đàn ông 65 tuổi đến từ Trung Quốc chia sẻ rằng ông thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, uể oải và nhận thấy nhịp tim đập nhanh hơn trước, dù vẫn ăn uống, nghỉ ngơi đúng giờ và không có bệnh nền nghiêm trọng. Trường hợp của ông không phải cá biệt. Nhiều người cao tuổi thường bỏ qua những dấu hiệu thay đổi nhỏ trong cơ thể cho đến khi tình trạng trở nên nghiêm trọng.
Các chuyên gia tim mạch cho biết, ở người trên 65 tuổi, những dao động về nhịp tim, dù là nhanh hay chậm bất thường, có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm các vấn đề về sức khỏe, đặc biệt liên quan đến hệ tim mạch.
Nhịp tim bình thường và những cảnh báo nguy hiểm
Theo bác sĩ Nguyễn Thành Đạt, chuyên khoa Tim mạch, Bệnh viện Nhân dân 115 (TP.HCM), nhịp tim bình thường khi nghỉ ngơi của người cao tuổi dao động từ 60-100 nhịp/phút. Nếu vượt quá ngưỡng này, rất có thể tim đang hoạt động quá mức do bệnh lý tiềm ẩn như cường giáp, thiếu máu, suy tim hoặc rối loạn thần kinh thực vật.
Ở chiều ngược lại, nhịp tim chậm dưới 60 nhịp/phút có thể do rối loạn dẫn truyền điện trong tim, ảnh hưởng đến khả năng bơm máu lên não và các cơ quan quan trọng khác. "Nếu nhịp tim chậm đi kèm với triệu chứng như hoa mắt, chóng mặt, mệt lả hay thậm chí ngất xỉu, người bệnh cần đi khám sớm để loại trừ các vấn đề nguy hiểm như block nhĩ thất hay suy nút xoang", bác sĩ Đạt cảnh báo.
Nhịp tim - yếu tố then chốt liên quan đến tuổi thọ
Tim hoạt động như một “máy bơm” không ngừng nghỉ, đưa oxy và dinh dưỡng đi nuôi toàn bộ cơ thể. Nhịp tim bất thường đồng nghĩa với việc lưu lượng máu không còn ổn định, làm giảm hiệu suất hoạt động của các cơ quan, từ đó ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện.
Theo TS.BS Lê Thị Kim Phụng, chuyên gia lão khoa tại Đại học Y Dược TP.HCM, nhiều nghiên cứu quốc tế đã chỉ ra rằng nhịp tim nghỉ ngơi cao có liên quan đến nguy cơ tử vong sớm, kể cả ở người không có bệnh lý tim mạch. "Ở người già, tim không còn dẻo dai như trước. Nếu tim phải làm việc quá sức trong thời gian dài, đó là dấu hiệu cơ thể đang ở trong trạng thái căng thẳng sinh lý".
Nhịp tim cũng liên quan đến quá trình lão hóa. Nhịp tim cao làm tăng nhu cầu oxy của cơ tim, từ đó có thể đẩy nhanh quá trình thoái hóa tế bào tim và mạch máu. Trong khi đó, nhịp tim ổn định giúp bảo vệ thành mạch, giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, đột quỵ và suy tim.
Làm sao để duy trì nhịp tim ổn định ở người cao tuổi?
Giữ nhịp tim trong giới hạn khỏe mạnh không phụ thuộc hoàn toàn vào thuốc, mà chủ yếu đến từ lối sống hàng ngày. Một số nguyên tắc người cao tuổi nên duy trì:
- Tập luyện thể thao hợp lý: Các môn nhẹ nhàng như đi bộ, Thái Cực Quyền, yoga hoặc bơi lội có thể giúp cải thiện chức năng tim, nâng cao sức bền và giữ nhịp tim ổn định. Tuy nhiên, cần tránh tập quá sức vì có thể phản tác dụng.
- Chế độ ăn uống khoa học: Giảm muối, hạn chế chất béo xấu và tăng cường rau xanh, cá, hạt ngũ cốc sẽ giúp kiểm soát huyết áp và cholesterol, giảm gánh nặng lên tim. Đặc biệt, cần tránh ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn, mỡ động vật và đường tinh luyện.
- Quản lý stress và ngủ đủ giấc: Tâm lý căng thẳng, lo âu kéo dài có thể làm tăng hormone adrenaline và gây rối loạn nhịp tim. Giữ tâm trạng vui vẻ, ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm là yếu tố không thể thiếu để tim khỏe mạnh.
- Tránh các thói quen xấu: Hút thuốc và uống rượu bia là những yếu tố hàng đầu gây tổn hại mạch máu, làm tăng huyết áp và dễ gây rối loạn nhịp tim. Người cao tuổi nên hạn chế tối đa, hoặc tốt nhất là từ bỏ hoàn toàn các thói quen này.
Nhịp tim không đơn thuần là một con số. Nó phản ánh sức khỏe tim mạch và là chỉ dấu sớm cho nhiều vấn đề tiềm ẩn, nhất là ở người cao tuổi. Việc theo dõi nhịp tim thường xuyên, kết hợp với lối sống khoa học, sẽ giúp phòng ngừa hiệu quả các bệnh lý nguy hiểm, nâng cao chất lượng sống và kéo dài tuổi thọ.
Nếu người cao tuổi cảm thấy mệt mỏi, hồi hộp, chóng mặt, tức ngực hoặc phát hiện nhịp tim dao động bất thường, hãy đi khám sớm để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Chăm sóc trái tim khỏe mạnh chính là chìa khóa sống vui, sống thọ.
(Ảnh minh họa: Internet)