Một cậu bé sinh ra không tự nhiên trở thành người đàn ông bản lĩnh. Bản lĩnh được gieo từ những năm tháng đầu đời, từ cách con được yêu, được tôn trọng, được chỉ dẫn và được cho phép trải nghiệm. Nhưng đôi khi, chính những hành động vô thức của bố mẹ – những điều nghĩ là “bình thường”, “vụn vặt” – lại âm thầm làm mòn đi sự mạnh mẽ, tự tin và ý chí của con trai khi lớn lên.
Dưới đây là những điều bố mẹ rất dễ mắc phải mà không hề hay biết.
1. Luôn quát nạt, thúc ép con phải mạnh mẽ “như đàn ông”
Nhiều cha mẹ thường nói với con trai: “Con trai gì mà mít ướt thế?”; “Đàn ông không được khóc.”; “Nó đánh thì đánh lại, sợ cái gì?”
Những câu nói tưởng như để rèn con cứng cỏi nhưng thực chất đang dập tắt khả năng kết nối cảm xúc. Một cậu bé bị cấm thể hiện nỗi buồn, nỗi sợ sẽ lớn lên với trái tim đầy dồn nén, không biết cách quản lý cảm xúc, không biết chia sẻ và càng không biết thấu cảm.
Một người đàn ông bản lĩnh không phải là người không sợ hãi, mà là người nhận diện được cảm xúc và dám đối mặt.
2. Bảo bọc quá mức – chỉ vì sợ con thiệt thòi
Không ít bố mẹ thương con trai nên không để con làm việc gì: Mang cặp hộ con đến tận lớp; Không cho con leo trèo vì “nguy hiểm”; Không để con tự giải quyết mâu thuẫn với bạn bè.
Sự bảo bọc sinh ra những cậu bé yếu kỹ năng, thiếu tính chịu trách nhiệm và luôn chờ người lớn can thiệp. Lớn lên, những chàng trai này rất dễ trở nên thụ động, thiếu quyết đoán, sợ va chạm và sợ sai.
Con trai cần được trải nghiệm thất bại, được va vấp và tự đứng dậy. Không ai có thể học được bản lĩnh trong vòng tay quá chặt của bố mẹ.
3. Chỉ trích con trước mặt người khác
Một số phụ huynh có thói quen mắng con công khai:“ Thằng này chậm lắm!”; “Làm cái gì cũng hỏng!”; “Con trai mà vô dụng thế!”
Những lời này không rèn con giỏi hơn mà chỉ khiến con thu mình lại, phát triển sự xấu hổ và tự ti. Một đứa trẻ lớn lên trong sự hạ thấp sẽ luôn nghi ngờ giá trị của bản thân, và rất khó trở thành người đàn ông có chủ kiến, có khí chất.
4. Giao hết trách nhiệm cho con vì “con là con trai”
Nhiều gia đình vô thức áp đặt lên con trai gánh nặng: Phải học giỏi nhất; Phải là chỗ dựa cho mẹ; Phải nhường em gái, phải hy sinh; Phải thành công để “nở mày nở mặt”.
Những kỳ vọng quá lớn đẩy con vào căng thẳng và áp lực. Nhiều người đàn ông trưởng thành vẫn sống trong nỗi sợ khiến bố mẹ thất vọng, hoặc rơi vào vòng xoáy cầu toàn – tự trách – stress.
Con trai cần được hướng dẫn trách nhiệm theo độ tuổi, chứ không phải bị biến thành “người đàn ông tí hon”.
5. Làm thay mọi quyết định của con
Việc gì bố mẹ cũng can thiệp: học môn gì, chơi với ai, tham gia hoạt động nào, thậm chí thích gì – thích ai – cũng bị kiểm soát. Điều này khiến con trai lớn lên không biết đưa ra lựa chọn, sợ sai, sợ chịu hậu quả.
Một người đàn ông thiếu khả năng quyết định sẽ mãi loay hoay trong cuộc đời và không thể trở thành điểm tựa cho chính mình, chứ đừng nói đến ai khác.
6. Dạy con “quyền lực” mà thiếu “tự trọng”
Một sai lầm khác là dạy con trai phải “mạnh hơn”, “cứng hơn”, “ai cũng phải nhường con vì con là con trai”. Điều này vô thức gieo vào con tư tưởng gia trưởng, hiếu thắng và thiếu tôn trọng người khác.
Cốt lõi của bản lĩnh không phải là thắng ai, mà là thắng chính mình.
Một cậu bé biết tôn trọng người khác sẽ trở thành người đàn ông khí chất, nhân hậu và được nể trọng thật sự.
7. Thiếu sự đồng hành của người bố
Nhiều cậu bé lớn lên với sự vắng mặt cảm xúc của bố: Bố ít nói chuyện; Bố không chia sẻ; Bố không đồng hành cùng con trong những cột mốc quan trọng.
Trong khi đó, hình mẫu người bố chính là “tấm gương sống” để con trai học cách làm đàn ông. Một người bố lạnh lùng vô thức tạo nên những chàng trai không biết cách yêu thương, không biết bày tỏ, hoặc lặp lại chính kiểu ứng xử lạnh nhạt đó sau này.
Điều con trai thực sự cần để xây dựng bản lĩnh
Một cậu bé sẽ lớn lên mạnh mẽ khi được:
1. Tôn trọng cảm xúc nhưng biết chịu trách nhiệm.
2. Được thử – được sai – được đứng dậy mà không bị mắng mỏ.
3. Được trao niềm tin và hướng dẫn kỹ năng giải quyết vấn đề.
4. Được nghe lời khen đúng lúc và góp ý đúng cách.
5. Được dạy lòng tự trọng, sự tử tế, sự kỷ luật và tinh thần nỗ lực.
6. Được bố mẹ đồng hành chứ không phải kiểm soát.
Một người đàn ông bản lĩnh là người mạnh mẽ từ bên trong, và điều đó bắt đầu từ những năm tháng tuổi thơ mà bố mẹ chính là người đặt những viên gạch đầu tiên.