Thị trường 2026: Cuộc sàng lọc khốc liệt giữa "Thợ code" và "AI Pilot"
Bức tranh công nghệ toàn cầu đang thay đổi với tốc độ chưa từng thấy. Tiến sĩ Rakhee Das – Chuyên gia AI quốc tế từ Đại học Amity, cho biết: "Chỉ riêng trong năm vừa qua, số lượng ứng dụng AI đã tăng hơn 400%. Các công ty trên toàn cầu đang đầu tư hơn 200 tỷ USD vào AI trong năm 2025".
Sự bùng nổ này dẫn đến sự thay đổi triệt để trong "khẩu vị" tuyển dụng. Thị trường đang chuyển từ nhu cầu tuyển dụng Kỹ sư phần mềm sang Kiến trúc sư phần mềm (Software Architect). Ông Nguyễn Quang Tuấn - Chuyên gia AI từ Tập đoàn Viettel nhận định: "Doanh nghiệp không còn cần những người chỉ biết gõ code thủ công. Chúng tôi cần những người có tư duy kiến trúc hệ thống, biết cách lắp ghép các mảnh ghép công nghệ (Docker, Kubernetes, AI Tools...) để hệ thống vận hành hiệu quả nhất"
Ông Nguyễn Quang Tuấn - Chuyên gia AI từ Tập đoàn Viettel
Chiến lược "Đứng trên vai người khổng lồ": Đừng lãng phí nguồn lực
Một sai lầm lớn mà nhiều quốc gia và nhân sự trẻ đang mắc phải là cố gắng "chạy đua vũ trang" để xây dựng các mô hình AI nền tảng.Tiến sĩ Rakhee Das đưa ra một ví dụ cảnh tỉnh: "Một quốc gia Đông Nam Á đã cố xây dựng LLM riêng vào năm 2023. Họ đã chi 150 triệu USD trong 18 tháng. Kết quả là độ chính xác mô hình thấp, kỹ sư rời bỏ và dự án bị dừng lại".
Tiến sĩ Rakhee Das nhấn mạnh con đường thông minh nhất cho lực lượng lao động IT Việt Nam
Thực tế tại Viettel cũng chứng minh điều này: 95% nguồn lực được tập trung để làm ứng dụng truyền thống tích hợp AI, chỉ dưới 5% dành cho nghiên cứu AI lõi. Nhân sự IT cần tập trung vào việc tuỳ chỉnh và ứng dụng các mô hình có sẵn để giải quyết bài toán nghiệp vụ.
Báo động đỏ: Hội chứng "Rỗng não AI"
Tuy nhiên, việc tiếp cận AI sai cách đang tạo ra một thế hệ nhân sự bị "Rỗng não". Ông Chu Tuấn Anh - Giám đốc Hệ thống Đào tạo Lập trình viên Quốc tế Aptech cảnh báo 3 cấp độ nguy hiểm của hiện tượng này:
- Lười tư duy: Sao chép kết quả AI (copy-paste) mà không cần đánh giá.
- Mất kỹ năng: Mất dần phản xạ nghề nghiệp sau 3-6 tháng phụ thuộc.
- Mù nhận thức: Đây là cấp độ nguy hiểm nhất. Khi AI đưa ra đáp án sai hoặc không tối ưu, lập trình viên không còn đủ kiến thức nền tảng để nhận biết và sửa chữa
Lời giải từ "Vắc-xin" 3T và Chương trình ADSE-AI thế hệ mới
Để không bị đào thải vào năm 2026, người làm IT cần định vị mình là một "AI Pilot" (Phi công công nghệ) - người điều khiển AI chứ không phải nô lệ của nó. Aptech đã đưa ra công thức 3T như một "vắc-xin" chống lại căn bệnh rỗng não:
- T1 - Think First (Tư duy trước): Dành ít nhất 3 phút tự tư duy về giải pháp trước khi gõ lệnh cho AI.
- T2 - Tool Not Tutor (Công cụ, không phải Thầy): Coi AI là công cụ hỗ trợ, sinh viên phải tự viết code lõi.
- T3 - Teachback (Dạy lại): Thực hành giải thích lại quy trình cho người khác để biến kiến thức của AI thành của mình.
Ông Chu Tuấn Anh chia sẻ về phương pháp 3T - cách làm chủ các công cụ AI
Đặc biệt, ngay tại sự kiện, Tập đoàn Aptech Ấn Độ đã chính thức công bố Chương trình Đào tạo Lập trình viên Quốc tế AI Ứng dụng - Advanced Diploma in Software Engineering – Applied AI (ADSE – AI). Việt Nam vinh dự là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai chương trình này.
Đây là phiên bản nâng cấp toàn diện từ chương trình ADSE danh tiếng, được đội ngũ chuyên gia quốc tế nghiên cứu nhằm đáp ứng cơn khát nhân lực chất lượng cao thời đại mới. Điểm đột phá của ADSE-AI là việc tích hợp công nghệ AI chuẩn quốc tế xuyên suốt lộ trình đào tạo với 4 học kỳ đi từ cơ bản đến chuyên sâu:
- Phát triển Website tích hợp AI.
- Các nền tảng doanh nghiệp cốt lõi (Java, .NET).
- Lập trình Mobile và đa nền tảng.
- Chuyên sâu Python AI với NLP và Generative AI.
Chương trình ADSE - AI được chính thức ra mắt ngay tại sự kiện
Chương trình đã loại bỏ hoàn toàn các công nghệ cũ. Thay vì dàn trải, các công nghệ cùng nhóm được gom vào một kỳ học để học viên thực hành liên tục, hiểu sâu và có thể tham gia vào dự án doanh nghiệp ngay sau từng giai đoạn. Cách tiếp cận này giúp học viên vừa có tư duy nền tảng vững chắc để chống lại căn bệnh "Rỗng não", vừa thành thạo công cụ để đáp ứng tốc độ của thị trường.
Xem chi tiết chương trình đào tạo của Aptech tại đây: https://aptechvietnam.com.vn/